حاکميت از دست رفته عربي
محمد پورقربان
يکشنبه ۷ خرداد ۱۳۹۱ ساعت ۱۷:۴۰
کد مطلب: 225392
با نگاهي اجمالي به وضعيت حاکم بر منطقه استراتژيک و با اهميت خاورميانه و مسائلي که در آن در حال صورت پذيرفتن است در مي يابيم که موج عظيم برخاسته از اسلامخواهي مردم مسلمان منطقه آرام آرام در حال فراگير شدن است و دير يا زود ديگر کشورهاي با ساختار ديکتاتوري را در بر خواهد گرفت و حتي کشورهاي خارج از اين حوزه که داراي منافعي در منطقه مي باشند را تحت تاثير قرار خواهد داد که در اين بين کشورهايي که به بهانه هاي مختلف در منطقه جولان مي دهند و داعيه اصلاح و برقراري امنيت را دارند بيشتر متحمل خسارت خواهند شد.
در اين خصوص آينده اي شبيه به کشورهاي مصر، ليبي، تونس و ... را براي کشورهاي عرب منطقه و حاکمان آنها مي توان متصور بود.
حاکماني که فقط به فکر اين هستند که در قدرت بمانند و به هر قيمتي حکومت کنند و بدون توجه به ارکان حکومت که اصلي ترين آن را ملت و مردم تشکيل مي دهد با دست خود در حال ويران کردن يکي از پايه هاي اصلي حاکميت در درون کشور خود هستند.
حال بايد پرسيد حاکميت چيست؟ و تا چه اندازه داراي اهميت مي باشد؟
براي اولين بار مفهوم حاکميت را ژان بُدِن (1530-1596) مطرح نمود و پس از آن، تعاريف مختلف ديگري توسط ديگر انديشمندان در اين حوزه مطرح گرديد. بُدِن جامعه سياسي را نه بر اساس آنچه که هست بلکه بر مبناي آنچه که مطلوب و حقاني است مي پندارد. از نظر بُدِن دولت يا اجتماع سياسي عبارتند از حکومت قانوني که از گروه دزدان و راهزنان متمايز باشد. يعني دزدان و راهزنان به هر طريق اگر بتوانند جامعه اي براي خود داشته باشند، نمي توان آنها را دولت يا اجتماع سياسي ناميد چون فاقد يک حاکميت قانوني مي باشند.
اگر بخواهيم نگاهي کارشناسانه به تحولات اخير منطقه به خصوص مسئله بحرين که اين روزها کانون توجهات است بياندازيم مشاهده مي کنيم که در اقدامي عجيب و خارج از عرف، حاکمان بحرين پيشنهاد الحاق اين کشور به عربستان سعودي را مي پذيرند و با آن موافقت مي کنند و جالب اينکه اين اتفاق تنها يک روز پس از سفر وزير امور خارجه بحرين به آمريکا و ديدار با وزيرامور خارجه اين کشور، صورت مي پذيرد.
بحرين کشوري است که در پي از دست دادن حاکميت داخلي به واسطه خيزش مردمي در اعتراض به حکومت ديکتاتوري و فساد موجود در نظام حاکم، حاکميت خارجي خود را نيز در سطح بين الملل به عنوان يک کشور مستقل با پذيرش طرح الحاق از دست رفته مي بيند.
حاکميتي که با ورود نظاميان سعودي به اين کشور و کمک به سرکوب مردم مسلمان بحرين توسط آل خليفه قبلاً خدشه دار گرديده بود و بسياري از کارشناسان مسائل بين الملل اين اقدام را ورود عربستان به جنگ نيابتي با جمهوري اسلامي ايران و همچنين تضعيف قدرت شيعيان در منطقه مي دانند.
تاريخ نشان داده است که اگر مردم يک کشور بيدار شوند و مطالبات خود را از حکومت بشناسند و به دنبال تحقق آن بروند، در صورت عدم دريافت پاسخ مناسب، مي توانند هر نظام حاکمي را به زانو درآورند و اين زنگ خطري براي حاکمان مستبد عرب منطقه مي باشد که خواه ناخواه بايد در مقام پاسخگويي به مردم مسلمان و بيدار شده منطقه بر آيند، کاري که تا به امروز از انجام آن طفره رفته اند.
کشورهاي عرب منطقه بايد بدانند حکومتي که با خط گرفتن از ديگر کشورها و صهيونيسم و عملي کردن اهداف آنها و همچنين سرکوب ملت و مردم خود در پي حفظ آن هستند دير يا زود فرو خواهد ريخت و همچون حاکميتشان از دست خواهد رفت.
*کارشناس ارشد روابط بين الملل
