تشدید اختلافات در شورای همکاری خلیج فارس/ از نگرانی آمریکا تا ایجاد فرصت برای ایران
شنبه ۱۷ اسفند ۱۳۹۲ ساعت ۰۰:۰۲
کد مطلب: 348470
این در حالی است که وزارت خارجه مصر نیز خبر داده سفیر این کشور در دوحه از یک ماه گذشته قطر را ترک کرده است.
بدر عبدالعاطی سخنگوی وزارت خارجه مصر نیز تاکید کرده قاهره در حال بررسی موضع خود درباره این اقدام کشورهای عربی است و به زودی موضع خود را اعلام خواهد کرد.
با این وجود دولت قطر با انتشار بیانیه‌ای از اینکه دولت‌های عربستان، بحرین و امارات سفرای خود را از دوحه فراخواندند ابراز تعجب و تأسف کرد. دولت قطر در این بیانیه اعلام کرده است که به دنبال انجام اقدام متقابل نیست. همچنین قطر در مقابل این اقدام، بر پایبندی خود به تمامی توافقنامه‌های صورت گرفته در چارچوب شورای همکاری خلیج فارس تأکید کرده است.
این در حالی است که چند روز قبل روزنامه «العرب» از اختلاف شدید امیر فعلی قطر با پدرش و نارضایتی شیخ حمد از امتیازهایی که شیخ تمیم به عربستان داده نیز پرده برداشته بود.
پیش از این منابع نزدیک به امیر قطر فاش کرده بودند که عربستان در پیامی به امیر قطر تاکید کرده بود در صورت اینکه قطر سیاست‌های خود را در قبال اخوان المسلمین ادامه دهد راه‌های ارتباط خود را با این کشور قطع خواهد کرد.
قطر در سالهای اخیر همواره مواضع گاه مستقلی در پرونده های منطقه ای مانند مصر و حتی ایران بر خلاف شورای همکاری خلیج فارس اتخاذ کرده و معمولا سلطه عربستان را بر خود نمی پذیرفته است.
اختلافات ارزی این کشور نیز با عربستان مزید علت بوده ولی این اختلافات آنقدر حاد نمی شده است که به فراخوانی سفیر برسد.
به همین دلیل است که سید قاسم المصری سفیر سابق مصر در عربستان سعودی و نماینده سابق مصر در اتحادیه عرب در خصوص فراخوانده شدن سفرای عربی از دولت قطر گفته است: این یک اقدام بی سابقه در بین کشورهای عربی به شمار می آید و این گامی نخست در قطع کامل روابط بین کشورهای عربی و دولت قطر تلقی می شود.
وی فاش کرده که پادشاه عربستان پیش از این امیر جوان قطر را به شدت تهدید کرده که اگر در قبال حمایت از اخوان المسلمین تجدید نظر نکند با قطر از طریق شورای کشورهای خلیج فارس برخورد شدیدی خواهد کرد.
شورای همکاری خلیج فارس در در اواخر ماه مه سال ۱۹۸۱ با هدف مقابله با آنچه این کشورها آن را خطر انقلاب اسلامی می نامیدند تشکیل شد. بعد از آن نیز تشکیل نیروی نظامی مشترک سپر جزیره برای حمایت از آنچه ثبات و امنیت این کشورها خوانده می شود صورت گرفت.
پیش بینی فروپاشی شورای خلیج فارس و نیروی نظامی مشترک سپر جزیره می تواند از استراتژیک ترین تبعات این اختلافات که نشان می دهد بسیار عمیق است، باشد.
برخی تحلیلگران حتی معتقدند با توجه به اینکه کویت، عمان و قطر دیگاه نسبتا همسویی با هم دارند لذا ممکن است این سه کشور در آینده از شورای خلیج فارس کناره گیری کنند.
بالا گرفتن جنگ رسانه ای میان قطر و عربستان که به خصوص در موارد اختلافی مانند اخوان المسلمین و حتی ایران سبب شده که تشدید بیشتر این اختلافات در آینده نزدیک دور از ذهن نباشد.
برخی تحلیلگران مسائل منطقه ای معتقدند که قطر به علت آسیب پذیری بالای موقعیت جغرافیایی خود به شدت از تحرکات امنیتی عربستان بیمناک است و به همین دلیل برای جبران این خلا در منطقه به سمت ایران متوجه خواهد شد.
تا قبل از ناآرامی سوریه و برخی اختلاف دیدگاه ها درباره مسائل سیاسی عراق قطر روابط نزدیکی با تهران برقرار کرده بود که سبب انتقاد شدید عربستان نیز بود. در این سالها قطر در پرونده هسته ای و حمایت از حماس و به نحوی اخوان المسلمین نقاط مشترک با ایران داشته است، الان به نظر میرسد این دو کشور می توانند باری دیگر ارتباطات خود را بازسازی کنند و حتی ایران فرصت پیدا کرده است که یک بلوک جدید شامل ایران، قطر و عمان و حتی با شرایطی کویت در برخی موضوعات مورد اتفاق منطقه ای در خلیج فارس شکل بدهد که البته به میزان هوشیاری دستگاه دیپلماسی دولت تدبیر و امید از این فرصت بوجود آمده برخواهد گشت.
در این میان آمریکایی ها از جمله کشورهای نگران این اتفاقات هستند، همانطور که نیویورک تایمز تشریح کرده است. این روزنامه در گزارشی نوشته است: برای غرب تغییرات اخیر در بحبوحه سیاست‌های منطقه، در زمانی حساس اتفاق افتاده است.
این گزارش می‌افزاید: تمامی این چهار کشور فعالانه از شورشی‌های سوریه علیه بشار اسد حمایت می‌کنند و تمامی آنها ایران شیعه را به منزله رقیب خود می‌بینند. اما اکنون اختلاف این کشورها با قطر موجب می‌شود غرب سخت‌تر بتواند با این کشورها درباره نگرانی‌های مشترکی مانند ایران یا سوریه همکاری کند.
