آنان ادعا می کنند که زمانی که مراجع قانون گذار اساساً قانون روشن و دقیقی در این خصوص ارائه نمی دهند، صدور این احکام فاقد اصول قانونی است و پایه های استواری ندارد.
بنابراین، ممکن است در زمان و شرایط متفاوت، حکمی متفاوت نیز صادر شود که با حکم قبلی تطابق نداشته باشد.
.png)
تنها در قانون جرایم رایانه ای ذکر شده که لیست فیلتری به پلتفرم داده می شود و باید تمام موارد آن فیلتر و از روی پلتفرم حذف شوند.
اگر پلتفرم این موارد را حذف نکند، مجازات خواهد دید؛ اما در هیچ قانونی از این مسئله صراحتاً صحبت نشده که پلتفرم در مقابل محتوای منتشرشده توسط کاربران مسئول باشد یا خیر.»
وکیل آریا دادیار معتقد است برای انتشار چنین احکامی، ضروری است که قوانین مشخص و شفاف بر اساس اصول حقوقی تنظیم شوند، به گونه ای که دادگاه براساس آن ها حکم صادر کند: «باید قاعده و قانون مشخص و طبق استانداردها و اصول حقوقی داشته باشیم؛ مثلاً اصل بر مصونیت پلتفرم گذاشته شود؛ اما استثنائاتی برای آن در نظر گرفته شود.
یعنی قاعده روشن و پیش بینی شدنی حقوقی باید داشته باشیم که پلتفرم ها را موظف کند اگر چنین استثنائاتی را دیدند، از روی پلتفرم خود حذفش کنند.»
این حکم برای پلتفرم ها راه گشا نیست
«تا زمانی که چنین قاعده و قانونی وجود نداشته باشد، نمی توانیم از چنین حکمی خوشحال باشیم یا آن را برای پلتفرم ها راهگشا بدانیم.»
او به عنوان حقوق دان اظهار کرد: «اینکه بدون وجود چنین قانونی این حکم صادر می شود، برای حقوق دان ناراحت کننده است؛ زیرا یک روز با استناد به مصوبه ای که قانونی نیست، حکم صادر می شود و سپس با استناد به مصوبه ای دیگر، حکم دیگری صادر می شود که ۱۸۰ درجه با حکم اولیه متفاوت است.»
وکیل پایه یک دادگستری معتقد است که صدور این حکم اتفاق خوبی نیست؛ زیرا بستر قانونی آن مشخص نیست.
وی درباره دلیل این نظر خود توضیح داد: «در وهله اول، وجود شورای عالی فضای مجازی برخلاف قانون اساسی است و اصلاً قانون گذار نیست.
قواعد این شورا هم چند سالی است مطرح شده؛ اما هروقت که به استفاده از قواعد آن تمایل وجود داشته باشد، به آن استناد می شود.»
سایر کشورها در مورد انتشار محتوا در پلتفرم
قبل از اینکه پلتفرم ها به طور وسیع وجود داشته باشند، اصلی به نام «بخش ۲۳۰» در آمریکا تصویب شد.
این اصل با هدف حمایت از ارائه دهندگان سرویس های اینترنتی در مقابل غول های مکتوب، برای آن ها مصونیت در ارائه محتوا فراهم می کرد.
این اقدام به دلیل این است که برخلاف دنیای رسانه های مکتوب چاپی که در آن ها موضوع سردبیری و نظارت قبل از انتشار وجود دارد، در سرویس ها و پلتفرم های فعال در اینترنت چنین امکانی وجود ندارد و کنترل انسانی روی محتوا به صورت کامل انجام نمی شود.
بنابراین، امتیاز حقوقی مالی برای این ارائه دهندگان سرویس های اینترنتی در نظر گرفته شد تا امکان رشد و توسعه داشته باشند.
.png)
علاوه بر این، پس از گسترش و انحصار پیدا کردن پلتفرم ها، مصونیتی که در ابتدا برایشان در نظر گرفته شده بود، رفته رفته کم رنگ شد.
بنابراین، آمریکا در همان بخش ۲۳۰ برای این مصونیت کلی پلتفرم ها و ارائه دهندگان سرویس های اینترنتی استثنائاتی قائل شد.
مسئولیت تام و تمام نه با کاربر است نه با پلتفرم
یکی از وکلای دادگستری مسئولیت تام و تمام کاربر یا پلتفرم دربرابر محتوای منتشرشده را خلاف رویّه های حقوقی داخلی و خارجی دانست و گفت: «این موضوع بحث پیچیده حقوقی قضایی را توأمان در خود دارد.
اینکه پلتفرم ها را کاملاً فاقد مسئولیت در نظر بگیریم یا کاربران را دارای مسئولیت تمام و کمال بدانیم، هر دو به نظر من اشکال دارد و رویّه حقوق داخل و حقوق بین الملل نیز چنین موضوعی را تأیید نمی کند.»
او در توضیح نظر خود به برخی قوانین داخلی اشاره کرد: «مطابق قانون مجازات اسلامی، قانون تجارت الکترونیکی، قانون جرایم رایانه ای و قوانین مشابه مثل قانون مصونیت مدنی، در بعضی از اتفاقات معاونت و مباشرت در آن ها نقش ایفا می کند.
اصلی به نام شخصی بودن مجازات هم داریم که طبق آن، اگر کسی جرمی را انجام می دهد، شخص مجرم باید مجازات شود؛ اما این نافی این مسئله نیست محیطی که جرم در آن اتفاق افتاده، چه کسی مهیا کرده است.»
بر اساس این اعتقاد، این حقوق دان معتقد است که محول کردن کل یک تخلف به کاربر یا پلتفرم صحیح نیست و به نظر او نمی توان معاونت پلتفرم در این موضوع را نادیده گرفت: «فعالیت در یک پلتفرم به این دلیل که شما محیطی را ایجاد می کنید که کاربر در آن محتوا تولید یا ارتباط برقرار یا شبکه سازی کند، به هرحال شما در اجرای سیاست های کلان معاونت دارید.»
این کارشناس حقوقی در ادامه توضیح داد که در رویّه بین المللی و اصول کلی حقوقی، پلتفرم ها به این دلیل که زیرساخت و بستری برای فعالیت ها هستند، باید نظارت و پایش و پالایشی در آن ها صورت بگیرد که به زعم او می تواند به وسیله اشخاص انجام شود یا به صورت ماشینی یا هوش مصنوعی و ابزارها.
در غیر این صورت اینکه شخص یا کاربری در پلتفرمی هر عملی را انجام دهد و پلتفرم مسئولیت یا کنش یا واکنشی در برابر آن نداشته باشد، هیچ منطقی ندارد.
