تحلیل کارشناسان از مذاکرات آلماتی2
يکشنبه ۱۸ فروردين ۱۳۹۲ ساعت ۱۱:۳۰
کد مطلب: 280024
به گزارش جهان به نقل از ایران دیپلماتیک، در این دور از گفت‌وگوها ایران برنامه عملیاتی خود را در چارچوب طرح جامع مذاکرات مسکو، که در خرداد91 انجام شد، ارائه کرد. این برنامه عملیاتی پیشنهاد تجدیدنظر شده 1+5 در آلماتی1 و ملاحظات نشست کارشناسی را در نظر گرفته بود.
جمهوری اسلامی ایران در آلماتی2 برنامه عملیاتی پیشنهادهای خود را به گونه ای تنظیم کرده که گام های متقابل به صورت هم جنس، متقابل و هم وزن برداشته شوند. این برنامه عملیاتی بر دو اصل استوار بود: شناسایی حق غنی‌سازی و خاتمه رفتارهایی که نشانه دشمنی با ملت ایران است.
تداوم مذاکرات ایران و 1+5 برای بیش از چهار سال سبب شده بود برخی از این مذاکرات به عنوان "مذاکره برای مذاکره" تعبیر کنند؛ سوالی که پس از این دوره از مذاکرات از اشتون پرسیده شد و وی ضمن رد این ادعا گفت: "در دو روز گذشته به طور فشرده و مفصل صحبت کردیم و بر روی جزییات تمرکز کردیم."
کارشناسان می‌گویند تداوم مذاکرات برای چهار دور و هرکدام به‌مدت چند ساعت نشان دهنده این است که بر‌خلاف اظهارات ساعات اولیه برخی دیپلمات‌های غربی که گفته بودند ایران به پیشنهاد غرب در آلماتی1 پاسخ نداده و حرفهای خود را در مسکو تکرار کرده، در پیشنهاد ایران نکات قابل توجه و عملیاتی فراوانی وجود داشته و ذهن مذاکره کنندگان 1+5 را به‌شدت درگیر کرده است.
تحلیلگران عقیده دارند درخواست ملاقات دوجانبه ژاک اودیبر نماینده فرانسه در پیش از شروع دور سوم مذاکرات با طرف ایرانی، که برای نخستین بار در طول چند سال مذاکره رخ داد، نشان دهنده این است که مذاکراتی بسیار جدی در آلماتی در حال انجام است و صحنه با گذشته تفاوت کرده است.
اشتون تفاوت آلماتی2 با مذاکرات قبلی را این‌گونه شرح می‌دهد: " برای اولین‌بار بود که ما تبادل نظر کردیم و روی جزییات بحث می‌کردیم. سوال می‌کردیم و پاسخ مستقیم می‌گرفتیم؛ برای اولین بار شاهد تلاش جدی دو طرف برای به نتیجه رسیدن مذکرات بودیم و طرفین تلاش کردند مذاکرات به نتیجه معطوف باشد."
آلماتی2 با وجود متفاوت بودن از مذاکرات گذشته با توافقی مشترک همراه نبود؛ نکته ای که جلیلی و اشتون در کنفرانس خبری خود به آن اشاره کردند؛ سرگی ریابکوف نماینده روسیه در این مذاکرات پس از پایان مذاکرات آلماتی2 این‌گونه مذاکرات را توصیف نمود: "این مذاکرات گامی به جلو بود. اما فعلا نتوانستیم به توافقی دست یابیم."
به‌نظر می‌رسد به‌طور کلی مسئله اصلی این بود که آیا غرب آمادگی لازم را برای روشن کردن انتهای مسیر مذاکرات با تعیین تکلیف پذیرش یا عدم‌پذیرش حق غنی‌سازی ایران را دارد یا نه. اگر گروه 1+5 آماده پذیرفتن حق غنی‌سازی ایران می‌بود، دراین‌صورت ایران برخوردی بسیار سازنده با پیشنهادهای آلماتی1 داشت اما چون چنین اتفاقی رخ نداد روی یک توافق بسیار محدود تلاش شد که این مورد هم به نتیجه نرسید.
ایران همچنین در این مذاکرات خواستار برداشتن گام‌های اعتمادساز از سوی طرف غربی شد؛ جلیلی این گونه این مورد را توضیح داد: "اعتمادسازی دوطرفه است و متقابل"
پیشنهادهای عملیاتی و جزئی ایران به 1+5 سبب شد نمایندگان این کشورها اعلام کنند برای مشورت به پایتخت‌های خود خواهند رفت تا پاسخ لازم را به طرف ایرانی بدهند؛ هرچند برخی تحلیلگران بر این باورند که غرب در انتظار نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایران در خردادماه است تا بر اساس آن پاسخ خود را ارائه دهد.
