آیا لبنان در آتش فتنه سوریه می‌سوزد؟
چهارشنبه ۱ شهريور ۱۳۹۱ ساعت ۱۵:۳۷
کد مطلب: 240645
ماجرا از آنجا آغاز شد كه بسیاری از گروههای لبنانی كه سالیان سال و در زمان حضور نظامی و سیاسی سوریه در لبنان در زمان ریاست جمهوری حافظ اسد، به گونه ای ناچار به تبعیت از نظام سوریه بودند، تصمیم گرفتند تا انتقام خود را از فرزند حافظ یعنی بشار اسد بگیرند.
سقوط كابینه 'سعد حریری' فرزند 'رفیق حریری' توسط حزب الله كه هم پیمان استراتژیك نظام سوریه در لبنان به شمار می آید، كینه حزب سنی مذهب المستقبل را بیشتر كرد تا با هم پیمانی 'سمیر جعجع' رییس فالانژهای لبنانی كه سالیان زیادی را در زندان های سوریه گذرانده، جریان گسترده قاچاق سلاح به سوریه را از لبنان آغاز كرده و مامن و پناهگاه خاصی برای معارضین و مسلحین سوری ایجاد كنند.
در مقابل این حركت جریان 14 مارس، دیگر جریان لبنان یعنی 8 مارس كه متشكل از حزب الله و هم پیمانانش است با ابراز مخالفت با این اقدامات 14 مارس سعی كردند در عرصه سیاسی لبنان و مجامع بین المللی به نظام سوریه كمك كنند لذا دولت لبنان در ابتكاری جدید، سیاست بی طرفی در قبال سوریه را در پیش گرفت تا از حمله دو جریان سیاسی برجسته لبنان به یكدیگر در عرصه سیاسی و حتی نظامی جلوگیری كند.
تاكنون این سیاست توانسته موفق عمل كند و لبنان را علی رغم تمامی مشكلات و حامیان و مخالفان دو آتشه نظام سوریه از بحران سوریه تا حدودی دور نگه دارد اما آنچه هم اكنون همه را نگران كرده، موج افزایش خشونت ها در لبنان و زمزمه های آغاز جنگ داخلی در این كشور است.
لبنانی ها هفته گذشته را در وضعیت فوق العاده به سر بردند. عملیات آدم ربایی در مناطق مختلف جریان داشت كه بارزترین آنها عملیاتی بود كه خاندان آل مقداد انجام دادند و باعث شد تا بسیاری به یاد دوران قبل از آغاز جنگ های داخلی در لبنان بیفتند.
در آن سال ها درگیری های داخلی میان نیروهای ناصریسم با گروه های موسوم به هم پیمان بغداد كه مورد حمایت غرب بودند، به تقسیم بندی اجتماعی میان مویدان انقلاب فلسطین و مخالفان آن انجامید كه باعث شد كشور در سال 1975 وارد مرحله خطرناكی شود لذا اكنون این سوال مطرح است كه آیا لبنان وارد مسیر جنگ داخلی شده و درگیری های منطقه ای و بین المللی وضعیتی مشابه سال های 1958 را برای آن به وجود آورده است؟
هرچند اوضاع امنیتی، وقوع عملیات آدم ربایی و نیز شكاف سیاسی در لبنان چیزی جز تأثیر پیامدهای اوضاع منطقه بر اوضاع داخلی لبنان نیست اما طبق درخواست های بین المللی و منطقه ای، وجود ثبات و استقرار در لبنان همچنان یك ضرورت منطقه ای و بین المللی به شمار می آید؛ از این رو مشاهده می شود كه اثر پیامدهای منطقه در لبنان، تاكنون منجر به وقوع مسایل وخیمی نشده است.
تفرقه و شكاف میان گروههای لبنانی پیرامون مسئله سوریه تا روشن شدن مسایل در این كشور، همچنان باقی خواهد ماند به ویژه آنكه برخی مسئله سوریه را طولانی مدت و هرگونه تغییر وتحول را غیر ممكن و برخی دیگر برخلاف آنها نظر دارند.
به غیر از وجود اختلاف سیاسی درباره ی مسئله سلاح مقاومت كه از سال 2005 میلادی تاكنون همچنان لاینحل مانده است، سایر مسایل لبنان را می توان با گفتگو، بحث و رد بدل كردن ایده ها حل كرد.
در لبنان دو امر اطمینان بخش وجود دارد: اول وجود نیروهای عظیم و مؤثر خواهان ایجاد استقرار و ثبات و عامل دیگر وجود نیروهای محلی سیاسی كه عقیده دارند در صورت خرابی لبنان، هیچ گروهی در امان نخواهد ماند؛ از این رو از لحاظ سیاسی، هیچ گروهی در لبنان خواهان به چالش كشاندن این كشور و سقوط آن در پرتگاه نابودی یا در صدد گشودن جبهه وسیع با طرف مقابل خود نیست.
عامل مهم دیگری كه به استقرار لبنان كمك كرده، حزب الله است كه درخواست های اصلاح طلبانه در رابطه با ترسیم توازنات سیاسی یا تجدیدنظر در پیمان 'طایف' مطرح نكرده است. حزب الله پس از تغییر تركیب جمعیتی لبنان و در اكثریت قرار گرفتن شیعیان، برهم زدن تركیب كنونی كه رییس جمهور مسیحی، نخست وزیر از اهل سنت و تنها رییس مجلس شیعی است را، خواستار نشده است.
در تأكید این مطلب سید'حسن نصرالله' دبیركل حزب الله نیز بارها در مناسبت های مختلف اعلام كرده كه حزب الله خواهان ایجاد حكومت برای طایفه ای خاصی در لبنان نیست و این پیام بسیار مهمی است كه جریان 'المستقبل' هنوز آن را به خوبی درك نكرده است.
از سوی دیگر به علت اتخاذ تدابیر مناسب نظامی و انتقال بخش اعظم این مشكلات به داخل لبنان، از سطح مشكلات مرزی میان سوریه و لبنان كاسته شده است.
به هر حال پیش بینی می شود كه مرحله فعلی لبنان با كمترین خسارت سپری شود ولی كسی نمی تواند نسبت به آینده جریان امور در منطقه و سوریه، نظر مشخصی را ارایه دهد چراكه دولت و مؤسسات رسمی آن به ویژه ارتش، تنها قادر به خاموش كردن بخش كوچكی از آتش بزرگ منطقه در لبنان هستند.
دولت فعلی لبنان هم با همین وضع به كار خود ادامه خواهد داد مگر آنكه برخی از جریانات داخلی دولت به این باور برسند كه دولت دیگر قادر به ادامه كار نیست و احساس كنند عملا دولت بر دوش لبنان سنگینی می كند و باید آن را تغییر داد و یا آنكه 'نجیب میقاتی' نخست وزیر لبنان خود از منصب نخست وزیری به علت و شرایط خاص مورد نظر استعفا دهد.
در حال حاضر آنچه لبنان را تهدید می كند، نبود حس مسئولیت و ناتوانی مردان سیاسی برای ترسیم آینده سیاسی كشور است كه باعث شده كه دولت نتواند تصمیم های صحیح در زمان های مناسب بگیرد تا كشور با چالش های امنیتی مواجه نشود.
وجود فشارهای منطقه ای بر لبنان و استقلال آن تاثیر می گذارد، همچنانكه ناتوانی لبنان در نقش آفرینی در پرونده های مختلف نیز باعث می شود تا هر جریانی با نگاه خود تحولات جاری در كشور را تفسیر كند.
برخی جریان های سیاسی افراطی با فراموش كردن لزوم حفظ وحدت و یكپارچگی كشور در صدد سوء استفاده از بحران جاری در منطقه هستند و می خواهند ضمن فشار به دیگر جریان های سیاسی به تصفیه حساب های شخصی بپردازند.
این مساله باعث می شود تا برخلاف میل اكثریت جامعه لبنانی، كشور ناآگاهانه به سمت یك ناآرامی داخلی هدایت شود.
اما آنچه تحلیلگران سیاسی را به آینده لبنان امیدوار می كند این است كه امریكا و غرب بیش از پیش خواستار برقراری كامل آرامش در لبنان هستند تا بدون هیچ گونه فشاری و منحرف شدن افكار عمومی به فعالیت های سیاسی و نظامی خود برای فشار بیشتر بر بشار اسد در سوریه ادامه دهند.
در مقابل حزب الله و هم پیمانانش نیز خواستار برقراری آرامش و استقرار در لبنان هستند تا از یك سو دولت و ارتش بتوانند سیر قاچاق سلاح و نیرو به سوریه را كنترل كنند و در مقابل اسرائیل نیز با مشاهده ناآرامی ها در لبنان، چشم طمع به این كشور نداشته باشد.
منبع: ایرنا
گزارش از یاسر مرادی
