حرم مطهر امام رضا(ع) در طول سالهای استقرار نظامهای پادشاهی در ایران بارها و بارها مورد هتک حرمت قرار گرفت.
گروه تاریخ جهان نيوز: بی اعتنایی به شعائر و آداب دینی، هرزگی آشکار، منع حجاب، منع عزاداری از اقدامات دین ستیزانه پهلوی اول بود که در زمان سلطنت محمدرضا پهلوی نیز به شکلهای مختلف تداوم پیدا کرد.
هرچند محمدرضا پهلوی و اطرافیانش سعی میکردند منافقانه خود را افرادی مقید به آداب مذهبی نشان دهند و حفظ ظاهر کنند اما با وجود آنکه این خاندان حاکم بر یک کشور مسلمان شیعه بودند بارها عوامل این حکومت به مقدسات هتک حرمت کردند.
یکی از این موارد در تاریخ ۲۹ آبان ۱۳۵۷ چند ماه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به وقوع پیوست.
بر اساس گزارش ایسنا، عصر روز شنبه ۲۹ آبان ۱۳۵۷ مجلس یادبودی برای شهید طلبهای به نام محمدنبی مبارز از اهالی کشور افغانستان که در شهر مشهد سکونت داشت توسط دوستانش در مدرسه علمیه عباسقلی خان مشهد برگزار شد. در پایان مراسم جمع زیادی از طلاب و مراجع تقلید و مردم حاضر در این مدرسه از طریق صحن عتیق (انقلاب) به سمت حرم رضوی و روضه منوره به راه افتادند. همزمان با آنان جمع دیگری از علما و طلاب مشهدی در صحن عتیق اجتماع کردند تا به سخنرانی سخنرانان که به صورت مرتب انجام میشد، گوش دهند. سخنرانان گاه در اعتراض به رفتارهای ضد دینی رژیم شاه، سخنان اعتراضی بیان میکردند.
مردم و روحانیون در چنین حال و هوای معنوی - سیاسی بودند که توجه برخی از زائران و مجاوران رضوی به فردی که در گوشهای از صحن عتیق به صورت مشکوک در حال براندازی جمعیت و ارزیابی فضای صحن بود، جلب شد. برخی زائران در اعتراض به این رفتار با وی درگیری لفظی پیدا کردند و به دلیل توهینهای او، بین زائران و مامور ساواک درگیری فیزیکی به وجود آمد.
زائران بومی مشهد فرد گستاخ را شناسایی کردند، او از مأموران شناخته شده رژیم در سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) بود. در پی بالا گرفتن درگیری، مامور ساواک با بیسیم به سایر همکارانش آنان را از سایر طبقات و بخشهای حرم به کمک فراخواند و آنان نیز همزمان ماموران شهربانی مستقر در سایر صحنها و رواقهای حرم رضوی را از طریق بیسیم به کمک فرا خواندند و برای پراکنده کردن جمعیت متراکم داخل صحن شروع به تیراندازی هوایی و هدف قرار دادن مردم حاضر کرده و جمعی از آنان را شهید و مجروح کردند.
نیروهای امنیتی و نظامی رژیم پهلوی با حرکت به بست پایین صحن عتیق، وارد این صحن شدند و زائران امام هشتم را به رگبار بستند. منابع مختلف تعداد شهدا را بین دو تا ۱۱ نفر و تعداد مجروحان را بالغ بر صدها نفر اعلام کردند.
ماموران و نیروهای تحت امر بیشرمی را با هجوم به داخل رواقها و روضه منوره به اوج رساندند. آنان زائران حضرت را با شلیک گاز اشکآور بیشتر مسموم و مصدوم کردند. در این غائله حداقل دو کودک سه و پنج ساله خفه شدند و آثار گلولهباران صحنها و رواقها بر در و دیوار حرم به جا ماند.
با متشنج شدن فضای صحن عتیق، نیروهای شهربانی و ساواک به سرعت درخواست استقرار تانک و نفربر در صحنهای مجاور کردند تا از این طریق بتوانند جمعیت خشمگین را متفرق کنند.
رفتارهای وحشیانه و غیرانسانی ماموران رژیم هیچگاه از ذهن خدام قدیمیتر کفشداری بست شیخ بهایی که از نزدیک شاهد صحنههای جنایت بودند، پاک نمیشود.
چند روز بعد از فرو نشستن جنایت، خدام رضوی آثار گلولهها بر آیینهها و سنگهای مرمر کف و دیوارهای صحنها و رواقها را پاک کردند و فرشها و کتابهای ادعیه و قرآنِ سوخته شده را جایگزین کردند.
چهار روز بعد از نیلگون شدن بارگاه ملکوتی ثامنالحجج توسط عمال رژیم پهلوی و رسیدن خبر این جنایت به امام خمینی که ۱۵ روز (۱۴ تا ۲۹ آبان ۱۳۵۷) از تبعیدشان از عراق به فرانسه میگذشت، ایشان در دیدار عمومی با دانشجویان و ایرانیان خارج از کشور در نوفللوشاتو به تندی علیه رژیم پهلوی موضعگیری کردند و پنجم آذر ۱۳۵۷ را عزای عمومی اعلام کردند.
امام خمینی در جمع دانشجویان و ایرانیان مقیم خارج از کشور، گفتند: «در دو سه روز پیش از این در مشهد، مشهد مقدس، در معبد مسلمین، در حرم حضرت رضا ـ سلام الله علیه ـ با تانک رفتند تا تویِ ـ اینطور که [گزارش] شده است گفتهاند ـ با تانک رفتند تا توی صحن؛ و به دیوارهای صحن و به دیوارهای ایوان میگویند که آثار گلوله هست. این چندمین بار است که این سلسلۀ پهلوی به معابد ما اینطور میکند. به همان معبد حضرت رضا. این ثبات! الآن مملکت ما ثبات دارد!؟ خوب شاه هست الآن؛ الآن یک مملکت ثابتی است!؟ الآن مملکتی است که هیچ تزلزلی در آن نیست یا میخواهی یک چیزی برای خودت بگویی همین طوری؟
یکی نیست آنجا که جلویش بایستد بگوید آقا اینها چیست تو داری میگویی؟ خب این مردم دارند کشته می شوند، این مردم دارند چه میشوند، سر تا ته ایران الآن مثل زلزله آمده به هم ریخته، یک دسته میگویند ما نمیخواهیم شاه را، یک دسته اراذل و اوباش هم به جان مردم ریختند که نخیر حتما باید ملت بخواهد شاه را! با زور باید مردم دوست داشته باشند شاه را! این ثباتی است که دارد که ایشان میفرمایند ثبات دارد ایران و این ثبات را ما نمیتوانیم ببینیم که متزلزل بشود».
واقعا ساده لوحی شماها نوبر است. اگر تاریخ روایت نشود، دشمنان از جلاد برای ما دوست و از دوست برای ما دشمن میسازند. تاریخ باید با همه ابعاد و جزئیاتش روایت شود. میلیونها بار باید به زبانها و با ابزار و رسانههای مختلف، روایت شود.