برای کمک به والدین، قصد داریم در ادامه این مطلب مهارت کنترل خشم در کودکان را آموزش دهیم. اگر به عنوان پدر و مادر یا مربی کودک، دنبال روش‌هایی برای کنترل خشم و عصبانیت در کودکان هستید، ادامه این مطلب را از دست ندهید.
آموزش احساسات به کودک؛ اولین قدم برای کمک به کنترل خشم در کودکان
در مقدمه مطلب به این موضوع اشاره کردیم که ریشه خشم در کودکان، معمولا آشنا نبودن با احساسات و روش‌های مدیریت آن‌ها است. بچه‌ها زمانی که احساسات خود را درک نکنند یا قادر به بیان آن‌ها نباشند، شروع به پرخاشگری می‌کنند. کودک وقتی نمی‌تواند صراحتا بگوید «من عصبانی هستم»، با روش‌های دیگر مانند داد زدن یا پرت کردن اجسام این موضوع را نشان می‌دهد.همچنین، اگر فرزند شما درکی از «غمگین بودن» نداشته باشد، ممکن است برای جلب توجه شما رفتارهای خشونت‌آمیز از خود نشان دهد؛ بنابراین در چنین شرایطی برای آموزش کنترل خشم به کودکان، ابتدا باید احساسات را به آن‌ها آموزش دهید.
برای آموزش احساسات به کودکان، روش‌های بسیار مختلفی از جمله بازی، مکالمه و کتاب خواندن وجود دارد. به عنوان مثال، زمانی که کودک شروع به پرخاشگری می‌کند، به او بگویید: «به نظرم تو الان عصبانی هستی»؛ به‌مرورزمان، با همین روش او با احساسات خود و دیگران بهتر آشنا می‌شود.
یکی از کتاب‌هایی که در این زمینه توصیه می‌کنیم برای فرزند خود خریداری کنید، کتاب جودی دمدمی است؛ با وجود این که جودی دمدمی، کتاب کنترل خشم کودکان یا آموزش احساسات نیست، ولی شخصیت اصلی کتاب (جودی)، دائما خلق‌وخو و احوالات گوناگون را تجربه می‌کند. شما بعد از خواندن کتاب، می‌توانید درباره احوالات جودی با فرزند خود گفتگو کنید تا با احساسات مختلف بیشتر آشنا شود.
.png)
الگوی خوبی باشید؛ کودکان می‌بینند، کودکان تکرار می‌کنند!
یکی از بهترین روش‌ها برای آموزش مهارت کنترل خشم در کودکان، نشان دادن نحوه کنترل خشم است. اگر فرزند شما ببیند در زمان عصبانیت، کنترل خود را از دست می‌دهید، به احتمال زیاد همان کار شما را تکرار می‌کند! ولی اگر شما با احساس خشم و عصبانیت خود، به‌آرامی کنار می‌آیید، او هم مهارت کنترل خشم را به‌مرور یاد می‌گیرد.برای این که او متوجه احساسات شما شود و به روش مقابله با آن احساس توجه کند، بهتر است رفتار خود را در قالب جملات مختلف توضیح دهید؛ مثلا بگویید «از این که رفتار نامناسب آن فروشنده را دیدم عصبانی شدم؛ به همین دلیل از مغازه بیرون آمدم»؛ به این ترتیب بچه‌ها یاد می‌گیرند درباره احساسات خود صحبت کنند.
اگر زمانی کنترل خشم خود را از دست دادید، مسئولیت آن را بپذیرید؛ باید از فرزند خود عذرخواهی کنید و به او بگویید که بهتر بود چه کاری را انجام می‌دادید. به عنوان مثال بگویید: «معذرت می‌خوام که هنگام عصبانیت، کنترل خودم را از دست دادم! بهتر بود به جای داد زدن، کمی قدم می‌زدم تا آرام شوم.»
باز هم توصیه می‌کنیم برای این که کودک با احساسات خود بیشتر آشنا شود، تاثیر کتاب را فراموش نکنید؛ جلد ۴ مجموعه کتاب باشگاه مغز، برای آموزش احساسات به کودکان، تمرینات متنوعی دارد. شما عزیزان می‌توانید این کتاب را از سایت بادبادک خریداری کنید.
آموزش مهارت کنترل خشم به کودکان با تعیین قوانین و مقررات
یکی دیگر از روش‌های آموزش مهارت کنترل خشم به کودکان، تعیین قوانین و چارچوب برای نشان دادن عصبانیت است. منظور از تعیین چارچوب و قانون، به‌هیچ‌عنوان سرکوب کردن احساس خشم نیست! مثلا اگر کودک شما در زمان عصبانیت رفتارهای اشتباهی دارد، در این شرایط باید برای او قوانین واضح تعیین کنید.فرزند شما باید اهمیت رفتار محترمانه را کاملا متوجه شود تا قوانین را درک کند. اگر رفتار اشتباهی از کودک در زمان عصبانیت سر زد، همان موقع با مکالمه آرام به او توضیح دهید؛ به او بگویید که رفتارش اشتباه بوده و از آن به بعد، چنین رفتارهایی را تحمل نمی‌کنید؛ حتی می‌توانید در قالب بازی، قوانین را روی کاغذ بنویسید.
کاهش خشم در کودکان؛ جایگزین کردن سرگرمی‌های خشونت‌آمیز با تفریحات سالم‌تر
اگر فرزند شما، هنگام مواجهه با عصبانیت رفتارهای پرخاشگرانه‌ای از خود نشان می‌دهد، برای به‌کارگیری راههای کنترل خشم در کودکان باید هوشیارانه عمل کنید! در چنین شرایطی باید مراقب سرگرمی‌های فرزند خود باشید؛ به‌هیچ‌عنوان او را در معرض محتوای خشونت‌آمیز برنامه‌های تلویزیونی، بازی‌های ویدیویی یا انیمیشن‌های جنگی قرار ندهید.بهترین کار تمرکز روی بازی کردن با او، وقت گذراندن بیرون از خانه در پارک یا کتاب خواندن است. یکی از کتاب‌های جذاب که خرید آن را به شما پیشنهاد می‌دهیم، مجموعه کتاب چهار سابقه دار است. محتوای این مجموعه کتاب به حالت طنزگونه نوشته شده است که بچه‌ها را به‌سرعت به خود جذب می‌کند.
به کودک خود مهارت‌های سازنده برای کنترل خشم را آموزش دهید
برای کمک به کنترل خشم کودکان، باید روش‌های موثر کنترل خشم را به او آموزش دهید. زمانی که کودک شروع به پرخاشگری می‌کند، همان لحظه با او وارد مکالمه شوید؛ مثلا به جای این که بگویید «برادرت را نزن»، به او بگویید در زمان عصبانیت چه رفتار دیگری می‌تواند داشته باشد. شما می‌توانید از فرزند خود بخواهید که رفتارهای زیر را انجام دهد:- تا ۱۰ بشمار
از موقعیت دور شو
نفس عمیق بکش
مشت‌هایت را باز و بسته کن
با من درباره احساست حرف بزن، چه چیزی تو را عصبانی کرد؟
استفاده از تکنیک تنبیه و تشویق برای آموزش کنترل خشم در کودکان ابتدایی
علاوه‌بر راه های کنترل خشم در کودکان که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، تکنیک تنبیه و تشویق نیز کمک‌کننده خواهد بود. منظور از تنبیه، به‌هیچ‌عنوان تنبیه فیزیکی نیست؛ خواهشا اصلا از این روش ناصحیح برای آموزش کنترل خشم به کودکان استفاده نکنید! با چنین اقدامی فرزند شما به‌هیچ‌وجه کنترل خشم و عصبانیت را یاد نمی‌گیرد!منظور تشویق کودک درصورتی است که از آموزش‌های شما پیروی کند؛ در مقابل، اگر به حرف شما گوش نکرد، عواقب کار اشتباهش را با اجازه ندادن برای تماشای تلویزیون، نخریدن اسباب‌بازی یا نرفتن به پارک به او نشان دهید. در استفاده از این روش، زیاده‌روی نکنید؛ وگرنه ممکن است کودک بدعادت شود.
.png)
با خرید کتاب کنترل خشم کودکان از بادبادک، فرزندی آرام تربیت کنید
در کنار همه راه های کنترل خشم در کودکان که در این مطلب به آن‌ها اشاره کردیم، کتاب‌ها تاثیر بسزایی دارند. خواندن کتاب و تعریف کردن داستان در مورد کنترل خشم برای کودکان، نه‌تنها به آن‌ها کمک می‌کند احساسات خود را مدیریت کنند، بلکه فرهنگ کتابخوانی را نیز در آن‌ها نهادینه می‌کند.با خرید کتاب از بادبادک، به فرزند خود کمک می‌کنید با احساسات خود بیشتر آشنا شود و در زمان عصبانیت، احساس خود را به‌درستی بیان کند. برای خرید کتاب‌های مختلف با موضوعات آموزش مهارت کنترل خشم و آموزش احساسات، به سایت badbaddak.ir سر بزنید. در فروشگاه بادبادک آرشیو کاملی از کتاب‌های کودک و نوجوان قابل‌خریداری هستند.
