سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ - 19 Mar 2024
 
۱
از توافق تا تمدید

بررسی سناریوی جدید دولت در مذاکرات هسته ای

سه شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۳ ساعت ۱۸:۲۲
کد مطلب: 394339
پس از گذشت 11 سال از توافقنامه سعد آباد تهران دولت یازدهم پس از یک و نیم سال از شروع مذاکرات جدید با طرف غربی – آمریکایی به توافقی جدید در این مذاکرات دست یافته است.
به گزارش جهان، وبلاگ "مجاهد" نوشت:
یازده سال قبل هنگامی که مذاکرات هسته ای بین دولت وقت جمهوری اسلامی ایران و طرف اروپایی به  نتیجه جامعی نرسید،ترس سنگین طرف مذاکره کننده ایرانی از شکست مذاکرات موجب شد تا طرف غربی-آمریکایی با زیرکی هرچه تمام در آخرین دقایق مذاکرات با تغییر رویه ای غیرمعمول ، حاضر به امضای هیچگونه توافقی بجز یک توافق خوب(از دیدگاه خود) نشد.تیم مذاکره کننده ایرانی که حداقل انتظار یک "توافق سیاسی" را طلب می کرد در انتخابی دشوار قرار گرفت ؛ توافق به آنچه حقوق مسلم هسته ای ایران را پایمال می کرد و یا شکست کامل مذاکرات.دولت هشتم در نهایت تصمیم به امضای توافقنامه گرفت.توافقی که رهاورد آن یک برد-باخت کامل سیاسی غرب و ایران بود.اساسی ترین استدلال دولتمردان آن زمان که برای مشروعیت بخشی به این توافق ذکر شد شرایط نایسامان خاورمیانه و تهدید های مدام آمریکا علیه ایران بود.تهدیدی که دولت هشتم آنرا جدی می پنداشت و به ادعای خود با امضای این توافقنامه مانع از وقوع این بحران شده بود.
 
اکنون و پس از گذشت 11 سال از توافقنامه سعد آباد تهران دولت یازدهم پس از یک و نیم سال از شروع مذاکرات جدید با طرف غربی – آمریکایی به توافقی جدید در این مذاکرات دست یافته است:" تمدید مذاکرات"! توافقی که هرگز در مذاکرات سعدآباد حاصل نشد.به بیان واضح تر دولت یازدهم نه حاضر به قبول یک توافق دیکته ای و ظالمانه بود و نه حاضر به اعلام شکست مذاکرات .بنابرین راه سومی که در این برهه از مذاکرات قابل اجرا می نمود تمدید مذاکرات بود.البته سناریوی دستیابی به یک توافق برد- برد موضوعی بود که از سوی دیپلمات های مذاکره کننده بارها و بارها مطرح شد اما در واقعیت بقدری دور بود که علی رغم تلاش های مضاعف طرف ایرانی در طول مذاکرات بدست نیامد.زیرا امیدواری به عدول دولت های استکباری از ادعاها و خواسته ای غیر حقوقی و ظالمانه در خصوص ایران و حصول به یک توافق جامع راهی است که پایان آن به ناکجا آباد است.چنانچه مقام معظم رهبری نیز پیش از این به این موضوع اشاره نموده بودند که به مذاکرات خوشبین نیستند.صد البته این حقیقتی است که نمی توان از یک دیپلمات انتظار بیان آنرا داشت.
 
در مجموع بررسی این سه سناریو ، سناریوی اول که شامل یک توافق دیکته ای و ظالمانه بود برای دولت آمریکا یک پیروزی تمام عیار بحساب می آمد . پیروزی که در حیطه سیاست خارجی ، قدرت منطقه ای و خاورمیانه ای آمریکا را تثبیت می کرد و در حوزه سیاست داخلی باعث میشد تا حزب رئیس جمهور وقت به پایداری قدرت در انتخابات ریاست جمهوری 2016 آمریکا امیدوار بماند.اما طرف دیگر این مذاکرات یعنی دولت ایران از این سناریو بیشترین آسیب را متحمل بود.زیرا با ایجاد یک جنبش عظیم فکری و مردمی علیه وادادگی و سرسپردگی به غرب ، عملا هیچگاه به اهداف سیاسی این وتوافق دست نمی یافت.
 
سناریوی دوم شامل اعلام شکست مذاکرات هسته ای اینبار به شکست هر دو طرف مذاکره کننده ختم می شد.طرف آمریکایی که هم در افکار عمومی جهان و هم کشور خود دچار مشکل بود باید بار دیگر شاهد ناکامی سیاست خود در خاورمیانه می بود ؛ در سیاست خارجی قدرت منطقه ای اش دچار چالش جدی بود و در حیطه سیاست داخلی ؛ دموکرات ها باید فاتحه خود را برای حضور در قدرت حداقل برای انتخابات ریاست جمهوری 2016 را می خواند.اما در طرف دیگر مذاکرات دولت یازدهم هم دیدگاهی منفی به این سناریو داشت.افکار عمومی کشور به مطالبه آنچه در این یک سال رخ داده می پرداختند و عملا دولت هیچ پاسخی برای تبیین استراتژی اصرار بر مذاکره خود نداشت.همچنین عدم آمادگی برای اجرای اقتصادی با اصول مقاومتی در مقابل افزایش تحریم های احتمالی باعث می شد تا دولت با مراقبت گام بردارد و با احتیاط از این سناریو نیز عبور کند.
 
اما سناریوی سوم که مشتمل بر تمدید مذاکرات بود تنها راه منطقی برای هر دو طرف مذاکره بحساب آمد.زیرا این توافق شامل امتیازات ویژه ای برای هر دو طرف مذاکره کننده بود.هر دو طرف تا کنون همواره در  مصاحبه ها و اظهار نظرهای دیپلماتیک از جو مثبت حاکم بر مذاکرات سخن گفته بودند ، به آینده روشن آن امیدوار بودند و مدعی پیشرفت مذاکرات در سطوح بالا می شدند.همانگونه که مطرح شد ، مسلما اعلام ناگهانی و یک باره شکست مذاکرات موضوعی نبود که افکار عمومی ملت های هر یک از دو طرف مذاکره حاضر به قبول آن باشند.از سوی دیگر هر دو تیم مذاکره کننده بسیار علاقه مند بوده و هستند تا روز های آخر دیپلماتیکی باقی مانده را نیز از دست نداده و شانس خود را با تعیین یک ضرب العجل دیگر بیازمایند.زمان محدودی که در 6 ژانویه سال جدید میلادی به پایان میرسد.روزی که سنای آمریکا با محوریت جمهوری خواهان تشکیل خواهد یافت و میتوان با خیال راحت از رسیدن به یک توافق منصفانه و برد – برد ناامید شد.
 
با جمع بندی نکات فوق آنچه بنظر می رسد اینست که دولت یازدهم با توجه به عدم دستیابی به یک توافق (چه توافق سیاسی و یا توافق جامع) بازی را به وقت اضافه کشانده تا هم شانس خود را در دقایق پایانی تا ضرب العجل تعیین شده ششم ژانویه بیازماید و همچنین در صورت عدم دسترسی به چنین توافقی و زیاده خواهی طرف آمریکایی - غربی از فرصت باقی مانده برای ایجاد پیش زمینه های فکری و اقتصادی جهت اجرای سناریوی "اعلام شکست" بپردازد تا بازنده این میدان کارورزار را ترک نکند.مسلما در صورت عدم توافق، طرف آمریکایی-غربی نیز این فرصت  را جهت ایجاد  یک جنجال سیاسی و دیپلماتی علیه ایران از دست نخواهد داد.حال باید دید که سرانجام در سوت پایان ؛ توپ در میدان کدام یک از دوطرف خواهد بود.
نام شما

آدرس ايميل شما
برای ارتقای فرهنگ نقد و انتقاد و کمک به پیشرفت فرهنگ و اخلاق جامعه، تلاش کنیم به جای توهین و تمسخر دیگران، نظرات و استدلال هایمان را در رد یا قبول مطالب عنوان کنیم.
نظر شما *