آمار روحانی درباره ساخت و ساز مسکن تا چه میزان قابل اثبات است؟/ چند نکته درباره ادعای رئیس جمهور

گروه اقتصادی جهان نيوز: مسکن یکی از بازارهای پر تلاطم و پر تورم در اقتصاد کشورمان است. در سال جاری در بسیاری از کالاهای خرد و کلان مصرفی و سرمایه‌ای شاهد تورم چشمگیری بودیم. حوزه مسکن هم که تورم در آن بیشتر از سایر حوزه ها احساس می شود، از این موضوع مبرا نبوده است. بازار مسکن تاثیرگذاری خاصی نیز روی کلیت اقتصاد دارد. درواقع اگر به طور اندام وار و سیستمی به اقتصاد کشور نگاه کنیم بازار مسکن در شریان های اصلی اندام های اقتصادی کشور اثرگذار است. بازار مسکن از یکسو بازار سرمایه گذاری برای عده ای است و از سوی دیگر سرپناهی برای زندگی بسیاری از افراد جامعه است. مسکن از یکطرف یکی از نیازهای اساسی زندگی بشر است و از سوی دیگر با توجه به وابستگی صنایع و بازارهای دیگر به این موضوع نقش شگرفی می تواند در بازار اقتصادی و رونق و همچنین رکود آن بگذارد. 

این روزها به طور ملموس در کشورمان شاهد اتفاقاتی در حوزه مسکن هستیم، اما دولتمردان در این حوزه موارد خاصی را بیان می کنند.

یکی از همین سخنان که توسط صفحه توئیتر «حسن روحانی» رئیس جمهور کشورمان به طور خاص توئیت شد، ماجرای مسکن مهری بود که در دولت های یازدهم و دوازدهم حاشیه های فراوانی داشت. روحانی در این حوزه مطرح کرد: «در حالیکه در دولت قبل تنها ۷۷۵ هزار واحد مسکن مهر به بهره‌برداری رسیده، در این دولت بیش از یک میلیون و سیصد هزار واحد مسکن مهر، تکمیل و در اختیار مردم قرار گرفته است. در طی ۷ سال، مجموعاً ۴.۵ میلیون مسکن توسط دولت در کل کشور ساخته شده است.» 

اما این ادعای رئیس جمهور تا چه میزان قابل اثبات است؟

چند برابر شدن قیمت مسکن: مطابق با آمار وزارت راه و شهرسازی از وضعیت بازار مسکن در مناطق ۲۲ گانه شهر تهران، در دو ماه ابتدایی سال ۱۳۹۹ قیمت مسکن با رشد شتابانی مواجه شد. قیمت هر مترمربع آپارتمان مسکونی در تهران در فروردین امسال ۱۵ میلیون و ۵۴۵ هزار تومان بود که در اردیبهشت به رکورد ۱۷ میلیون تومان افزایش پیدا کرد. اردیبهشت سال گذشته قیمت هر مترمربع آپارتمان مسکونی در تهران ۱۲ میلیون و ۷۱۲ هزار تومان بود. نگاهی به روند قیمت مسکن در ۱۵ سال گذشته بیانگر رشد شتابان آن در این مدت است. البته سه سال اخیر در تاریخ بخش مسکن ماندگار خواهد بود زیرا شدیدترین رشدهای متوالی قیمت مسکن در این سه سال رخ داده است. در این سه سال تاکنون قیمت مسکن در تهران ۵/۱ برابر شده است.
 

 

افزایش شدید اجاره بهای خانه و ماجرای ودیعه مسکن: طی دوره دولت روحانی، مبلغ اجاره‎ ماهانه به‌علاوه‎ سه‌ درصد ودیعه‎ پرداختی برای اجاره‎ یک متر مربع زیربنای مسکونی در شهر تهران ۳/۵ برابر افزایش داشت. آمارهای مرکز آمار ایران نشان می‌دهد طی دوره دولت روحانی، مبلغ اجاره‎ ماهانه به‌علاوه‎ سه‌ درصد ودیعه‎ پرداختی برای اجاره‎ یک متر مربع زیربنای مسکونی در شهر تهران با افزایش ۳/۵ برابری از حدود ۱۶ هزار تومان در بهار ۱۳۹۲ (قبل از انتخابات ریاست جمهوری) به حدود ۵۶ هزار تومان در بهار ۱۳۹۹ رسیده است. از همین رو اجاره نشین ها با مشکلات عدیده ای در این ایام روبرو هستند. بسیاری از اجاره نشین ها یا از تهران به حومه پناه برده اند یا کیفیت زندگی و خانه ای که اجاره کرده اند بسیار کوچکتر از سرپناهی بود که پیشتر در آن سکنی گزیده بودند. همه این مشکلات سبب شد تا دولت طرح ودیعه مسکن را کلید بزند تا کمک حال مستجران شود. طرحی که با انتقادات فراوانی روبرو شد. وضعیت مسکن به گونه ای شده است که پیشترها دولت و بانک ها برای خانه دار شدن مردم وام می دادند اما امروز برای اینکه سرپناه اجاره ای خود را حفظ کنند باید زیر قرض و وام بروند. 

 

بیشتر بخوانید:
دولت تدبیر از حمله به مسکن مهر به وام اجاره خانه رسید
پروژه های مسکن در دولت روحانی ره به کجا برده‌اند؟
دولت از «مسکن مهر» مزخرف به «خانه‌های ۳۰ متری» رسید!

مسکن مهر مزخرف بود: دولت روحانی در حوزه مسکن عملکرد مناسبی نداشت. خصوصا در زمان وزارت «عباس آخوندی» این حوزه با حاشیه های فراوانی روبرو شد تا جایی که وقتی برای دولت دوم روحانی، وی به عنوان وزیر پیشنهادی به مجلس معرفی شد خود رئیس جمهور تاکید کرد که یکی از وظایف وزیر فعالیت کردن در حوزه مسکن و همچنین بیرون آوردن آن از رکود است. عباس آخوندی بارها به مسکن مهر تازید. وی مسکن مهر را مزخرف نامید و در آخر نیز با افتخار به اینکه حتی یک واحد مسکن مهر در چندین سالی که وی در این وزارتخانه مشغول بود افتتاح نکرده است، از آن خارج شد. آنچه امروز رئیس جمهور مطرح می کند با سخنان وزیر سابقش بسیار متفاوت است. مسکن مهری ها در دولت روحانی با مشکلات مضاعفی روبرو شدند و در رسانه ها به این موضوع اعتراضاتی کردند. 

آمار را چه کسی می خواهد اثبات کنند: حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 مطرح کرد که ملاک جیب مردم است. به این معنا که چیزی که در واقعیت و به طور ملموس مردم احساس می کنند شرط است. هر چند که آمار و ارقام هم با توجه به اینکه به طور کارشناسی بررسی می شود نیز خارج از واقعیت نیست اما این آمار و ارقامی که روحانی ذکر کرده است از چه مرجع آماری ارائه شده است. از سوی دیگر، آنچه امروز در بازار مسکن احساس می شود کمبود شدید در عرضه مسکن است. علت این اوضاع بحرانی هم مشخص است: اهمال دولت در هفت سال اخیر برای افزایش تولید مسکن با نظریه عدم نیاز به مداخله دولت در بازار مسکن. البته حامی اصلی این نظریه عباس آخوندی وزیر سابق راه بود که سال ۱۳۹۷ استعفا داد اما نتیجه اهمال‌های وی تا سال‌ها گریبانگیر مردم ایران خواهد بود. به نظر می رسد در حوزه کلیت ساخت مسکن دولت آمار بخش خصوصی را هم به نام خود زده است. هر چند که در این حوزه نیز با توجه به اینکه عرضه به تقاضا نمی خواند، مشکلات ملموس بیشتر از پیش رخ نموده است. تقاضای انباشه در حوزه مسکن بسیار زیاد است و از سوی دیگر بسیاری از کارشناسان این انتقادات را مطرح می کنند که دولت می تواند با رونق دهی به بازار ساخت مسکن چرخ اقتصاد را در زمان تحریم بچرخاند اما دولت هنوز در این عرصه گام مطلوبی بر نداشته است. جالب است که «محمد اسلامی» وزیر راه وشهرسازی درباره تورم فزاینده مسکن نسخه نخریدن را به مردم می دهد که این موضوع هم در کاهش تورم  تاثیری نداشته است. هر چند که به نظر نمی رسد مردم با گرانی و قیمت های سرسام آور مسکن دیگر قدرت خرید خانه داشته باشند و بسیاری عطای این آرزو را به لقائش بخشیده اند.