جدال با کارفرمایان بر سر پول و قرارداد

به گزارش جهان به نقل از مهر، بررسی عملکرد هیئت های تشخیص و حل اختلاف کارگری و کارفرمایی در سال ۹۱ نشان می دهد مجموعا ۴۹۰ هیئت در سراسر کشور کار بررسی شکایات و پرونده های کارگری را بر عهده داشته اند که به صورت میانگین در هر استان ۱۶ هیئت فعالیت داشته است.

استان های تهران، خوزستان، اصفهان، فارس و آذربایجان شرقی ۵ استانی هستند که دارای بیشترین تعداد هیئت تشخیص و استان های قم، خراسان شمالی، کهگیلویه و بویراحمد، قزوین و چهارمحال و بختیاری نیز ۵ استانی هستند که دارای کمترین تعداد هیئت تشخیص هستند.

ثبت ۲۳۷ هزار شکایت کارگری و کارفرمایی

بر پایه این گزارش، در سال گذشته تعداد کل دادخواست های واصله در سطح کشور مجموعا ۲۳۷ هزار و ۳ دادخواست بوده که میانگین آن نسبت به کل استان ها ۷ هزار و ۶۴۵ دادخواست است. کمترین تعداد دادخواست واصله هیئت تشخیص مربوط به استان کهگیلویه و بویراحمد با ۴۷۱ دادخواست و بیشترین آن مربوط به استان تهران با ۵۹ هزار و ۴۷۶ دادخواست بوده است.

در سال ۹۱ با توجه به ۴۹۰ هیئت تشخیص و تعداد ۲۳۷ هزار دادخواست واصله در سطح کشور، به طور نسبی برای هر هیئت ۴۸۴ دادخواست ثبت و به هیئت های تشخیص ارجاع شده است. استان های تهران، البرز، قم، قزوین و مازندران دارای بیشترین حجم رسیدگی به دادخواست ها در هر هیئت و استان های کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی، کرمانشاه، ایلام و زنجان دارای کمترین حجم رسیدگی به دادخواست ها در هر هیئت هستند.

این گزارش حاکی است در صورتی که مقرر باشد هر هیئت تشخیص روزانه به ۳ دادخواست رسیدگی کند و روزهای کاری سال ۹ را ۲۰۰ روز کاری در نظر بگیریم، آنگاه تعداد دادخواست هایی که در هر هیئت باید مورد بررسی قرار گیرد ۶۰۰ دادخواست خواهد بود.

همچنین اگر تعداد دادخواست هایی که در هر هیئت باید مورد بررسی قرار گیرد ۶۰۰ دادخواست در نظر گرفته شود، بنابراین با تقسیم تعداد کل دادخواست های واصله استان به ۶۰۰ می توان تعداد استاندارد هیئت های تشخیص را برای هر استان در سال ۱۳۹۱ محاسبه کرد.

۵ استان پُرشکایت

با توجه به حجم دادخواست های سال ۹۱، استان های تهران تعداد ۵۷ هیئت، البرز ۸ هیئت و قم ۱ هیئت کم داشته اند تا حجم کاری مناسبی در هر هیئت برقرار باشد و برعکس استان گیلان تعداد ۱۵ هیئت، فارس ۱۳ هیئت و کرمانشاه ۱۲ هیئت مازاد داشته که این نشان دهنده کم حجم بودن کار هیئت های این استان ها نسبت به سایر استان ها به ویژه تهران، البرز و قم است.

در صورتی که مقرر باشد هر هیئت تشخیص روزانه به ۴ دادخواست رسیدگی کند و روزهای کاری سال ۱۳۹۱ را ۲۰۰ روز کاری در نظر بگیریم، آنگاه تعداد دادخواست هایی که در هر هیئت باید مورد بررسی قرار گیرد ۸۰۰ دادخواست خواهد بود.

بنابراین با تقسیم تعداد کل دادخواست های واصله استان به ۸۰۰، می توان تعداد استاندارد هیئت های تشخیص را برای هر استان در سال ۱۳۹۱ محاسبه کرد. با توجه به حجم دادخواست های سال ۹۱ فقط استان تهران تعداد ۳۲ هیئت نسبت به استاندارد کم داشته است تا حجم کاری مناسبی در هر هیئت برقرار باشد.

در نقطه مقابل، استان های گیلان با تعداد ۱۸ هیئت مازاد، فارس با ۱۷ هیئت مازاد، خوزستان با تعداد ۱۳ هیئت مازاد و خوزستان و خراسان رضوی با تعداد ۱۱ هیئت مازاد مواجه بوده که این نشان دهنده کم حجم بودن کار هیئت های این استان ها نسبت به سایر استان ها به ویژه تهران است.

طی سال گذشته تعداد کل هیئت های حل اختلاف در سطح کشور مجموعا ۲۳۹ هیئت بوده که میانگین آن نسبت به کل استان ها ۸ هیئت است و از این تعداد ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان های تهران، آذربایجان شرقی، خوزستان، مازندران و اصفهان ۵ استانی هستند که دارای بیشترین تعداد هیئت حل اختلاف و ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان های قم، خراسان شمالی، همدان، هرمزگان و کهگیلویه و بویراحمد ۵ استانی هستند که دارای کمترین تعداد هیئت تشخیص است.

دستمزد و قرارداد؛ ۲ محل اصلی اختلاف

در سال ۱۳۹۱ تعداد کل دادخواست تجدید نظرخواهی در سطح کشور مجموعا ۶۰ هزار و ۳۹۲ دادخواست بوده که میانگین آن نسبت به کل استان ها ۱۹۴۷ دادخواست است و کمترین تعداد دادخواست واصله هیئت حل اختلاف مربوط به کهگیلویه و بویراحمد با ۱۵۱ دادخواست و بیشترین آن مربوط به استان تهران با ۱۵ هزار و ۵۷۲ دادخواست بوده است.

بر پایه این گزارش، در سال ۹۱ با توجه به تعداد ۲۳۹ هیئت حل اختلاف و تعداد ۶۰ هزار و ۳۹۲ دادخواست تجدید نظرخواهی در سطح کشور، به طور نسبی برای هر هیئت ۲۵۳ دادخواست ثبت و به هیئت های حل اختلاف ارجاع شده است.

طبق بررسی ها استان های تهران، قم، همدان، اصفهان و قزوین دارای بیشترین حجم رسیدگی به دادخواست ها در هر هیئت و استان های کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، زنجان، کرمانشاه و خراسان جنوبی دارای کمترین حجم رسیدگی به دادخواست ها در هر هیئت بوده اند.

کارشناسان بازار کار و برخی نمایندگان کارگران در هیئت های حل اختلاف و تشخیص می گویند از بیشترین پرونده های مطرح در هیئت ها، مباحث مربوط به دستمزد و قرارداد کاری است. رعایت نکردن قانون در پرداخت دستمزدها، نپرداختن بخشی از دستمزد، حذف اضافه کاری انجام شده، وعده پرداخت، تاخیر چندماهه در پرداخت حقوق و مسائلی از این دست از مهم ترین دلایل شکایت کارگران از کارفرمایان در مبحث دستمزدها است.

همچنین رعایت نکردن قانون کار در انعقاد قرارداد همکاری، مجبور کردن متقاضیان کار به امضای قراردادهای سفید و مخدوش، تدوین شرایط یکطرفه در قراردادها و رعایت نکردن منافع کارگران در زمان انعقاد قراردادها در کنار سوء استفاده از کم اطلاعی متقاضیان کار از سوی برخی کارفرمایان در زمان انعقاد قرارداد همکاری نیز در بخش قراردادها از مهم ترین موضوعاتی است که پای کارگران و کارفرمایان را به هیئت های حل اختلاف باز می کند.

طی سال گذشته حدود ۶۰ هزار شکایت کارگری در استان تهران به ثبت رسید که بالاترین آمار در بین استان های کشور محسوب می شود. از این تعداد شکایت، پس از رسیدگی اول حدود ۱۶ هزار شکایت منجر به تجدیدنظرخواهی در رای شد.

کهکیلویه و بویراحمد در سال گذشته دارای کمترین تعداد پرونده شکایت کارگری و کارفرمایی به میزان ۴۷۱ مورد بوده که از این تعداد نیز ۱۵۱ مورد منجر به تجدیدنظرخواهی در رای اولیه شد.

جدول تعداد دادخواست‌ها و تجدیدنظرخواهی در سال 91

استان	تعداددادخواست	تعدادتجدیدنظرخواهی
اردبیل	3621	947
اصفهان	19064	4867
البرز	10250	2971
ایلام	1189	563
آذربایجان شرقی	14123	3180
آذربایجان غربی	8954	1558
بوشهر	2852	749
تهران	59476	15572
چهارمحال‌وبختیاری	1178	250
خراسان جنوبی	1246	337
خراسان رضوی	9852	1719
خراسان شمالی	1010	218
خوزستان	20351	4697
زنجان	1840	189
سمنان	3456	1334
سیستان‌وبلوچستان	2452	680
فارس	10848	1991
قزوین	4418	1628
قم	3031	835
کردستان	3154	556
کرمان	3083	1134
کرمانشاه	1978	557
کهکیلویه‌وبویراحمد	471	151
گلستان	6243	1801
گیلان	6739	1946
لرستان	5344	1091
مازندران	15324	4924
مرکزی	5642	1591
هرمزگان	3005	447
همدان	3768	1174
یزد	3041	705