فاکتورهای متعددی بر قیمت تیرآهن تاثیر دارند که جهت تحلیل آن باید تمام این فاکتورها مورد بررسی قرار می‌گیرند. برخی از این فاکتورها تاثیر مستقیم داشته و به سرعت می‌توانند نرخ فروش تیرآهن را کاهش یا افزایش دهند. اما برخی دیگر از فاکتورها دارای تاثیر غیر مستقیم بر بازار فولاد و قیمت مقاطعی همچون تیرهای فولادی هستند.
عواملی که مستقیماً بر قیمت تیرآهن تأثیر گذار است
فاکتورهایی که مستقیما بر قیمت تیرآهن تاثیر دارند، می‌توانند در مدتی کوتاه منجر به افزایش یا کاهش ناگهانی نرخ فروش این مقاطع شوند. به همین دلیل، تحلیل و بررسی آن ها برای خرید و فروش تیرهای فولادی از اهمیت زیادی برخوردار است. این عوامل عبارتند از:
1. قیمت مواد اولیه که در این مورد، مادۀ اولیه سنگ آهن است.
2. قیمت نفت و انرژی.
3. برند و کارخانه تولید کننده.
4. شکل ظاهری، رنگ و وزن تیرآهن.
5. سایز، ضخامت و نوع تیرآهن.
6. میزان عرضه و تقاضا.
7. نرخ ارز و نوسانات آن.
.jpg)
قیمت مواد اولیه
یکی از اصلی ترین فاکتورهایی که می‌تواند بر تمام بازار فولاد از جمله تیرآهن تاثیر گذار باشد، مواد اولیه است. هر چه کارخانه های تولیدکننده این مواد را با قیمت پایین‌تری دریافت کنند، هزینه نهایی تولیدشان هم کمتر بوده و محصولات خود را ارزان تر به بازار عرضه می‌کنند. برعکس در صورتیکه نرخ مواد اولیه افزایش پیدا کند، تاثیر آن در تمام بازار فولاد به ویژه قیمت تیرهای فولادی به راحتی قابل مشاهده است.
قیمت نفت و انرژی
با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از هزینه های نهایی در صنعت فولاد مربوط به بخش انرژی است، هر چه این هزینه‌ها بیشتر باشد، هزینه تولید محصولات هم افزایش پیدا کرده و کارخانه نیز در نهایت محصول خود را با نرخ بالاتری به فروش خواهد رساند. همچنین اگر قیمت نفت و انرژی کاهش یابد، می‌تواند با پایین آمدن هزینه‌های تولید و کاهش قیمت محصولات فولادی منجر شود.
برند و کارخانه تولید کننده عامل مستقیم بر قیمت تیرآهن
کارخانه های زیادی در داخل و خارج کشور اقدام به تولید تیرهای فولادی می‌کنند که بدون شک از نظر تکنولوژی مورد استفاده، تجهیزات، مواد اولیه مصرفی و بسیاری از موارد این چنینی دیگر با هم تفاوت دارند. همین موضوع سبب می‌شود تا کیفیت محصول نهایی آن ها هم فرق داشته باشد. از این رو تیرآهن تولیدی هر برند هم با سایر کارخانه ها تفاوت داشته و از عوامل مستقیم موثر بر نرخ محصولات فولادی به شمار می‌آيد. ذوب آهن اصفهان، فایکو و اهواز از جمله کارخانه های تولید کننده این محصول هستند. شرکت آنلاین سازه نیز از شرکت های عرضه کنندۀ تیرهای فولادی می‌باشد.
شکل ظاهری، رنگ و وزن تیرآهن
به طوری کلی، رنگ فولادی که از سلامت متریال برخودار باشد، خاکستری یکدست و فاقد زنگ زدگی است. علاوه بر رنگ، عدم اعوجاج و یکدست بودن تیر از ابتدا تا انتهای آن بسیار مهم است. به عبارت دیگر، مهم است که تیرهای فولادی بدون تاب باشند. همۀ این موارد به عنوان کیفیت تلقی می‌شود و مسلم است که عدم کیفیت، از قیمت محصول می‌کاهد. در کنار کیفیت، وزن نیز مهم است. هر چه کارخانه تولید کننده محصول خود را بر اساس استانداردهای جهانی تولید کند، وزن محصول تولید شده نزدیک به استانداردهای جهانی (در این مورد جدول اشتال) خواهد بود. تیرآهنی که وزن آن کمتر از وزن استاندارد باشد، قیمت پایین‌تری خواهد داشت.
سایز، ضخامت و نوع تیرآهن از عوامل مستقیم بر قیمت آن
با افزایش ضخامت و سایز تیرهای فولادی، قیمت آن‌ها نیز افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، قیمت تیرآهن 14 ارزان‌تر از تیر 24 است. نوع تیرهای فولادی نیز مهم است؛ اینکه از نوع لانه زنبوری باشد یا IPE و یا INP.
میزان عرضه و تقاضا
زمانی که عرضه تیرهای فولادی توسط کارخانه های تولید کننده افزایش پیدا کند و یا تقاضای موجود در بازار برای خرید این محصولات کاهش یابد، قیمت ها باید حالت نزولی به خود گیرد. برعکس، اگر عرضه این محصول توسط کارخانه‌ها کاهش پیدا کرده یا تقاضا افزایش یابد، صعود قیمت‌ها را شاهد خواهیم بود. پس میزان عرضه و تقاضا به صورت مستقیم بر قیمت این مقاطع فولادی تاثیر دارند. اگرچه این حالت و شرایط، آنچنان که باید، در نرخ محصولات مختلف در کشور ما مؤثر نیست و حتی حالتی معکوس دارد. به عبارت دیگر، عرضه و تقاضا همخوانی داشته باشد، باز هم شاهد افسار گسیختگی قیمت ها هستیم. زیرا قدرت نوسانات نرخ ارز بیشتر است و بر سایر عوامل موثر بر قیمت‌ها می‌چربد!
نرخ ارز و نوسانات آن
در حالت عادی و در واقع، نرخ ارز و تغییرات آن می‌بایست در دسته عوامل غیر مستقیم موثر بر بازار فولاد و سایر بازارها طبقه بندی شود. اما شرایط اقتصادی و وضعیت سیاسی کشور ما در حال حاضر به گونه‌ای است که نرخ ارز از هر عامل مستقیمِ دیگری، در قیمت نهایی محصولات فولادی اثر گذارتر است. به این ترتیب که با افزایش نرخ ارز، نرخ فروش مقاطع فولادی به سرعت افزایش پیدا کرده و از طرف دیگر با پایین آمدن قیمت دلار و سایر ارزهای بین المللی، قیمت تیرآهن و محصولات فولادی هم تا حدودی کاهش پیدا می‌کند.
عواملی که به صورت غیر مستقیم بر قیمت تیرآهن تأثیر دارد
در کنار فاکتورهایی که مستقیماً بر قیمت تیرهای فولادی اثر گذار است، عوامل دیگری هم وجود دارند که به صورت غیر مستقیم بر قیمت نهایی این محصول مؤثرند. البته باید توجه داشته باشید که این موضوع به معنی اهمیت پایین آن ها نیست. بلکه تاثیرشان نسبت به عوامل مستقیم معمولا به زمان بیشتری نیاز دارد. این عوامل عبارتند از:
1. تغییرات در صنایع وابسته
2. هزینه حمل و نقل
3. سیاست های داخلی و خارجی
4. فصل و شرایط آب و هوایی
هر یک از این موارد در ادامه توضیح داده شده است.
تغییرات در صنایع وابسته
گاه تغییر در شرایط و بازار صنایع وابسته به محصولات فولادی، می‌تواند بر قیمت فروش این محصول هم تاثیر بگذارد. برای مثال، بیشترین میزان مصرف تیرهای فولادی در حوزه ساخت مسکن و پروژه های عمرانی است. در صورتیکه بازار مسکن وارد رکود شود، تقاضا جهت خرید تیرآهن هم پایین خواهد آمد. در نتیجه باید افت قیمت این محصول را شاهد باشیم. برعکس این موضوع هم زمانی اتفاق می‌افتد که صنایع وابسته رونق گرفته و تقاضا برای تیرهای فولادی افزایش پیدا کند. علاوه بر حوزه مسکن، صنعت خودرو به‌خصوص خودروهای سنگین و صنعت بسته بندی هم از جمله صنایع مهم وابسته این محصول به شمار می‌آيند.
.jpg)
هزینه حمل و نقل
هزینه‌های حمل و نقل هم به صورت غیر مستقیم می‌تواند بر قیمت تمام شده این محصول برای مشتری تاثیر گذار باشد. این هزینه طی دو مرحله تأثیر گذار است. مرحله اول هزینه حمل و نقل مواد اولیه مصرفی از به واحدهای فرآوری و هم چنین شمش و اسلب به کارخانه های تولیدی است. مرحله دوم هم مربوط به هزینه های حمل و نقل تیرآهن از کارخانه های تولیدکننده به سمت مراکز فروش و محل مصرف مشتری می‌باشد.
سیاست های داخلی و خارجی
تصمیماتی مهمی که در حوزه صنعت فولاد کشور اتخاذ می‌شوند یا سیاست های کلی خارجی که در رابطه با کشورمان اتخاذ می‌گردد، می‌توانند سایر عوامل موثر بر بازار فولاد و در نهایت قیمت محصولاتی مانند مقاطع فولادی را تحت تاثیر قرار دهند. برای مثال، جلوگیری از صادرات این مقاطع، موجب افزایش عرضه در کشور و در نتیجه، کاهش قیمت آن خواهد شد.
فصل و شرایط آب و هوایی
در فصول سرد سال یعنی پاییز و زمستان، بازار مسکن به عنوان مهمترین بازار مصرفی تیرهای فولادی تا حدودی از تب و تاب افتاده و به همین خاطر تقاضا جهت این محصولات کاهش پیدا می‌کنند. در نتیجه احتمال کاهش قیمت تیرآهن در صورت ثابت بودن سایر عوامل در فصل های پاییز و زمستان وجود دارد. به عبارت دیگر می توان شرایط آب و هوایی را عاملی مؤثر بر میزان تقاضا دانست. عرضه و تقاضا خود یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر بازار محصولات مختلف است و محصولات و تیرهای فولادی نیز از این امر مستثنی نیستند.
