افغانستانی‌ای که نماینده ایران است!
شنبه ۲۴ بهمن ۱۳۹۴ ساعت ۱۴:۴۴
کد مطلب: 473800
سال‌هاست که آثار هنری اش در بازار مسگرهای میدان امام اصفهان توسط تجار داخل و خارج کشور خریداری و به کشورهای اروپایی صادر می شود، علاوه بر این نشان کیفیت برتر هنر صنایع دستی از سازمان یونسکو در سال 2012 را کسب کرده است.
وی با بیان اینکه با حمله طالبان به افغانستان به ایران مهاجرت کرده و ساکن اصفهان شدم و کارگاه کوچک طلاکوبی راه‌اندازی کردم گفت: برای یادگیری این فن چهار هنر طلاکوبی، مجسمه سازی، مشبک کاری و دوات کاری لازم است که من همه آنها را بدون استاد فرا گرفتم.
این هنرمند طلاکوب افزود: جوانان علاقه‌مند هستند به سراغ کارهای راحت از جمله باز کردن مغازه فست فودی و موبایل فروشی بروند و حاضر نیستند سختی‌ها و مشقت‌های هنر طلاکوبی را تحمل کنند.
بیانی تصریح کرد: هنر طلاکوبی عمر بالایی دارد و تا صدها سال ماندگار است چون از جنس فولاد و دارای مقاومت بالایی است و طلا و نقره کوبیده شده در فولاد به هیچ‌وجه آسیب‌پذیر نیست.
وی افزود: دارای نشان سازمان یونسکو در سال2012هستم، ایران بیش از 140 نشان الگوی برتر را دریافت کرده است در حالی که کشورهای دیگر بیش از 80 نشان ندارند اما با این حال با وجود همه خدمت‌های که برای اعتلای این هنر داشته و از انقراض آن جلوگیری کرده‌ام اما هیچ حمایتی از من نشده است.
این هنرمند طلاکوب کار افغانستانی گفت: در سال 2012 نشان کیفیت برتر صنایع دستی را سازمان یونسکو دریافت کردم و شاید در دنیا تنها کسی باشم که نشان مهر اصالت سازمان یونسکو را دارم و 2 بار نشان ملی کشور ایران را دریافت کردم.
وی تصریح کرد: این هنر، هنر ایرانی، افغانستانی، هندی و چچنی در حال انقراض است و هیچ حمایتی از آن انجام نمی‌شود در حالی که طلاکوبی هنری است که برای نسل‌های بعد ایران ماندگار است.
متن مصاحبه با وی به شرح ذیل است:
* خودتان را معرفی می کنید؟
بیانی: «عبد القیوم بیانی» معروف به شرافت بیانی، در حال حاضر ساکن اصفهان هستم اما در افغانستان ولایت غزنی پایتخت جهانی اسلام، روستای گل‌کوه متولد شده‌ام.
* چه شد به این هنر علاقه مند شدید و از چه زمانی به فعالیت هنری پرداختید؟
بیانی: از دوران نوجوانی به هنر علاقه داشتم، خانواده ام وضع مالی نسبتا خوبی داشتند و پدرم تاجر بود و در دوران نوجوانی با این هنر آشنا شدم، زمانی که به اصفهان آمدم هنر طلاکوبی و مشبک را از افغانستان را که می‌دانستم را با خود به همراه آوردم البته هنر طلاکوبی به این شکل در افغانستان نبود بلکه بر روی کمربند و اسلحه این هنر را اجرا می‌کردیم و مشتری زیادی نداشتیم.
* چه شد که ترک دیار کردید و ساکن اصفهان شدید؟
بیانی: بعد از حمله ارتش سرخ شوروی به افغانستان آشوب‌های در این کشور به پا شد بسیاری از مدارس به آتش کشیده شد که و در نتیجه زمینه تحصیل برایمان فراهم نبود برای همین به ایران آمده و ساکن اصفهان شدیم و در میدان امام خمینی (ره) به هنر طلاکوبی پرداختم.
البته آن زمان میدان امام خمینی (ره) مثل الان نبود و رونق آثار هنری کمتر بود، اما هنرهای دستی آن بسیار برای من جذاب بود و این انگیزه‌ای برای پرداختن به این هنر شد، بعد از آنکه به افغانستان بازگشتم برای شروع بر روی یک تبر زین کار نقره کوبی و طلاکوبی را انجام دادم، اما با حمله طالبان به افغانستان به ایران مهاجرت کرده و ساکن اصفهان شدم و کارگاه کوچک طلاکوبی راه‌اندازی کردم.
* این هنر در قدیم الایام به چه نامی مشهور بوده و برای یادگیری این هنر چه مراحلی لازم است؟
بیانی: در قدیم به این هنر کوفی‌گری و یا کوفته‌گری می‌گفتند که در حال حاضر آن را هنر طلاکوبی می‌نامند. برای یادگیری این فن چهار هنر طلاکوبی، مجسمه سازی، مشبک کاری و دوات کاری لازم است که من همه آنها را بدون استاد فرا گرفتم، اما لازمه و اساس آن یادگیری هنر مجسمه سازی است.
* میزان علاقه و استقبال جوانان به این هنر چگونه است؟
بیانی: استقبال و علاقه مندی جوانان به این هنر خوب نیست چرا که این هنر کار دشواری است و شخص که می‌خواهد در این حرفه سابقه دار شود باید سال‌ها کار کرده و زحمت و سختی متحمل شود و سال‌ها با چکش بر روی فولاد بزند، جوانان علاقه‌مند هستند به سراغ کارهای راحت‌تری از جمله باز کردن مغازه فست فودی و موبایل فروشی بروند و حاضر نیستند سختی‌ها و مشقت‌های این راه را تحمل کنند.
* آیا شاگردانی هم آموزش داده‌اید؟
بیانی: بله، تا کنونی شاگردانی هم داشته‌ام که این هنر را فرا گرفته‌اند و الان استاد دانشگاه هستند، یکی از آنها در یکی از دانشگاه‌های همدان استاد دانشگاه و مجسمه سازی را از این کارگاه فراگرفته است، شاگرد دیگری هم داشته‌ام که هنر مشبک کاری را از این کارگاه فرا گرفته است، شاگردانی هم داشته‌ام که به این کارگاه آمده‌اند بعد از مدتی از این کار خسته و ناامید شده و این کار را رها کرده‌اند.
یکی از شاگردانم هم اکنون در سویس و جز بهترین هنرمندان است برخی از آنها به دلیل مشکلات افغانستان به اروپا مهاجرت کرده و در آنجا اقامت و تابعیت گرفته و حتی بیمه بیکاری دریافت می‌کنند، متاسفانه جوانان ساز رفتن می‌زنند اما این تنها هنری است که با گذشت زمان ارزش آن همچنان باقی است، این صنعت عمر بالایی دارد و تا صدها سال ماندگار است چون از جنس فولاد و دارای مقاومت بالایی است و طلا و نقره کوبیده شده در فولاد به هیچ‌وجه آسیب‌پذیر نیست.
* از هنرمندان صاحب نام طلاکوبی افراد دیگری را می شناسید؟
بیانی: بله، مرحوم استاد «کاظم مغیث» از هنرمندان قدیمی طلاکوبی اصفهان بوده است بعد از ایشان این هنر در حال انقراض بود که بخشی از آن را احیا کردم، در هر نسل تقریباً یک نفر طلاکوب در شهر اصفهان داشته است مرحوم استاد «محمد اصفهانی» 170 سال پیش در حرفه کوفته‌گری بوده بعد از آن استاد«میرزا طاهر» علامت‌ساز و طاهر طلاکوب و بعد از آنها استاد «حسنعلی» که در 20 سال پیش طلاکوبی می‌کردند و اثرهای هنری نفیسی از او به یادگار مانده است.
* تاکنون چه مقام ها و جوایزی کسب کرده اید؟
بیانی: دارای نشان سازمان یونسکو در سال2012هستم، ایران بیش از 140 نشان الگوی برتر را دریافت کرده است در حالی که کشورهای دیگر بیش از 80 نشان ندارند اما با این حال با وجود همه خدمت‌های که برای اعتلای این هنر داشته و از انقراض آن جلوگیری کرده‌ام اما هیچ حمایتی از من نشده است.
طلاکوبی هنری است که برای نسل های بعد ایران ماندگار است اما بعد از این همه سال کارکردن کردن تنها یک مجوز شفاهی برای داشتن نمایشگاهی در میدان امام خمینی این شهر دارم.
* چه تعداد کارگر در این کارگاه طلاکوبی می‌کنند و آثارتان را برای فروش چگونه عرضه می‌کنید؟
بیانی: بین 15 تا 20 نفر در این کارگاه مشغول به کار هستند که امر معاش این کارگرها از این کارگاه است هر چند با شرایط سخت بازار اداره کردن آنها مشکل است اما به خاطر سابقه کاری که دارند آنها را نگه داشته‌ام برای فروش اجناس این کارگاه در بازار میدان امام مغازه‌ای دارم، تا قبل از تحریم‌ها مشتری‌هایم هر 3 تا 4 ماهه بیشتر از اردن، آلمان، اسپانیا و کشورهای حاشیه خلیج فارس می‌آمدند و محصولاتی را سفارش می‌دادند اما بعد از تحریم‌ها رونق کار کمتر شد، در حال حاضر توریست‌ها و گردشگرهای که به بازار می‌آید تنها جنس کوچکی را خرید می‌کند و با خوشان می‌برد.
* آثار شما در نمایشگاه های داخلی و خارجی نیز شرکت داشته است؟
بیانی: بله تقریبا 10 الی 15 لوح تقدیر دارم، در سال 2012 نشان کیفیت برتر صنایع دستی را سازمان یونسکو دریافت کردم، شاید در دنیا تنها کسی باشم که نشان مهر اصالت سازمان یونسکو را دارد و 2 بار نشان ملی کشور ایران را دریافت کردیم و در هفتمین مسابقات جشنواره غزنویی نشان برتر را کسب کردم، در نمایشگاه‌های خارج کشور آثارم را ارسال می‌کنم اما خودم به آن نمایشگاه نمی‌روم چون کارت اقامتم باطل شده و به مشکل بر می‌خورم.
* برای ساخت یک اثر طلاکوبی چه مراحلی را طی می‌کنید؟
بیانی: در ابتدا ورق‌های 1.5 میل را تهیه می‌کنیم و الگوی را با چکش روی آن می‌اندازیم و بعد سنگ فرز می‌دهیم و به صورت مجزا حیوان از اسب و شتر پرنده را در می‌آویم بعد از اینکه 40 تکه آماده شد آن را به هم وصل می‌کنم و مراحل پرداخت را انجام می‌دهم، سپس طرح و نقوش روی آن شامل اسلیمی، ختایی، گل‌های شاه عباسی است و گل مرغ روی مواد و طرح به طورت ذهنی روی کار انجام می‌دهیم و طلا را به چکش به روی کار می‌زنیم آن را 3 بار حرارت می‌دهیم و در نهایت کار آماده است.
برای داشتن یک محصول طلاکوب ممتاز زیر ساخت مناسب و دقیق بسیار مهم است، پس از آن طرح و طلاکوبی یا نقره کوبی دقیق اهمیت دارد، اما زیر ساخت و شیوه طلاکوبی روی شیارها بسیار حائز اهمیت است.
برای ساخت یک پیکره انسان قطعات ورق آهن با ضخامت 1.5 تا 2 میلیمتر پس از برش و فرم دادن با ضرب چکش به یکدیگر متصل می‌شود تا یک پیکر ساخته شود، تمامی مراحل ساخت تندیس با هنر دست انجام می‌شود برای ساخت دست تندیس 7 تا 10 تکه ورق آهن بکار برده می‌شود.
* برای راه اندازی یک کارگاه طلاکوبی چه وسائلی مورد نیاز است؟
بیانی: طلا و سنگ یشم از وسایل مهم کارگاه طلاکوبی است سنگ یشم را باید خوب شناخت، چکش، گیره و یک کپسول گاز فشار قوی نیاز است، برای تهیه طلا باید از شمش استفاده کنیم و که آن را به زرکش می‌دهیم، شاید در کل ایران 24 زرکش نباشد آن را به زرکش می‌دهیم تا در اندازه‌های هشت صدم میلیمتر یا 10 صدم میلیمتر در آورد و زرکش بعد آن را دور قرقره در می‌آورد.
* آینده این هنر را چگونه می دانید؟
بیانی: این هنر، هنر ایرانی، افغانستانی، هندی و چچنی در حال انقراض است و هیچ حمایتی از آن انجام نمی‌شود، طلاکوبی هنری است که برای نسل‌های بعد ایران ماندگار است اما بعد از این همه سال کار کردن تنها یک مجوز شفاهی برای داشتن نمایشگاهی در میدان امام خمینی (ره) دارم.
* در پایان چه توقع و انتظاری از مسئولان دارید؟
بیانی: تا کنون از ما هیچ حمایتی نشده و وضعیت ما از نظر امکانات رفاهی و بیمه و ارائه وام راضی کننده نیست در حالی که هنری که من انجام می‌دهم منحصر به فرد و دارای ارزش هنری بسیار بالایی است.
اگر چه من یک افغانستانی هستم اما برای هنر صنایع دستی تلاش بسیاری کردم، آثار من به نام ایران صادر شده که برای ایران ماندگار است اما تنها امتیاز ما نمایشگاهی در میدان امام خمینی (ره) آن هم به صورت شفاهی است، پیشنهادهای زیادی برای مهاجرت به اروپا داشتم ولی عاشق ایران و این خاک هستم و می‌کوشم از این هنر اصیل حفظ و صیانت کنم.
