سه شنبه ۲۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 14 May 2024
 
۰
۱

تاثیر نماز بر سلامت روانی کودکان

سه شنبه ۳۰ دی ۱۳۹۳ ساعت ۱۷:۲۹
کد مطلب: 402730
تعالیم‌آیین حیات‌بخش اسلام که حتی کوچک‌ترین مسائل بشری را بدون پاسخ نگذاشته است، از همان بدو تولد نوزاد برای او برنامه‌ها و روش‌های متعددی دارد که عمل به‌آنها ضامن سعادت و سلامت همیشگی انسان است.
به گزارش جهان به نقل از ایکنا، پرورش دینی و مذهبی دانش آموزان بدون اجبار و یا تحمیل، باید در خانه و یا مدرسه صورت گیرد. خانواده در درک بینش صحیح دینی و ارزش‌های دانش آموزان مهم‌ترین عامل بوده و مهم ترین نقش را دارند و والدین و معلمان در موقعیت‌های مناسب، تنها زمینه ساز و هدایت‌گر هستند.

گرایش به پذیرش ارزش‌ها و یا دستورات دینی و یافتن بینش صحیح مذهبی تنها در سایه احساس شخصیت و ارزشمندی خویش تحقق می‌یابد و در مدرسه که ارزش‌ها پا به عرصه وجود می‌گذارند، باید شخصیت دانش‌آموزان حفظ شود. وقوف خاشعانه و خاضعانه هر نوجوان در نماز در برابر خداوند متعال به او نیرویی معنوی می‌بخشد که حس صفای روحی و آرامش قلبی و امنیت روانی را در او برمی‌انگیزد. چون انسان در نماز با تمام اعضای بدن و حواس خود متوجه خدا می‌شود و از همه اشتغالات و مشکلات دنیا روی برمی‌گرداند و به هیچ چیز جز خدا و آیات قرآن که در نماز بر زبان می‌آورد، فکر نمی‌کند.

همین روی گردانی کامل از مشکلات زندگی و نیندیشیدن به آنها در اثنای نماز موجب ایجاد حالتی از آرام‌سازی کامل و آرامش‌روان و آسودگی خیال در انسان می‌شود. نماز‌‌‌ جماعت تاثیر مهمی بر رفتار دانش‌آموزان دارد زیرا رفت‌و‌آمد هر دانش‌آموز برای ادای نماز جماعت به او فرصت می‌دهد که بسیاری دیگر از هم مدرسه‌هایش را بشناسد و همین آشنایی موجب همکاری او با دیگران و ایجاد روابط سالم اجتماعی و برقراری دوستی و مودت با دانش آموزان دیگر می‌شود. به طورقطع این گونه روابط اجتماعی دوستانه و مودت آمیز با سایرین نه تنها به رشد شخصیت دانش‌آموزان کمک می‌کند بلکه نیاز تعلق او را به گروه و پذیرش او از سوی گروه را تامین و اشباع می‌کند و این خود عامل پیشگیری از اضطرابی می‌شود که برخی از دانش آموزان از آن رنج می‌برند.

عبارت مشهور «العلم فی الصغر، کالنقش فی الحجر؛دانش در کودکی، مانند نقش پایدار در سنگ است»، امروزه با پیشرفت دانش پزشکی و روان پزشکی و به خصوص با پیدایش روان کاوی توجیه کامل علمی پیدا کرده است.

روان شناسی مدرن، با تداعی از مکتب روان کاوی فروید و نظریات ژان پیاژه، جان پاولف و بسیاری از دانشمندان دیگر، به ما می‌گوید که مهم‌ترین دوران زندگی بشر که به وجود آورنده شخصیت نهایی او خواهد بود، دوران کودکی است. بر این اساس هر قدمی که در جهت ایجاد سلامت روانی اطفال برداشته شود، به نوبه خود سبب ایجاد جامعه‌ای سالم و موفق خواهد شد.

اما بزرگ‌ترین موهبتی که ممکن است در جهت ایجاد سلامت روانی نصیب یک طفل نورسیده شود، پای گذاشتن او در خانواده ای مؤمن و نمازگزار است.

تعالیم آیین حیات بخش اسلام که حتی کوچک ترین مسائل بشری را بدون پاسخ نگذاشته است، از همان بدو تولد نوزاد برای او برنامه ها و روش‌های متعددی دارد که عمل به آنها ضامن سعادت و سلامت همیشگی انسان است.

به تأثیری که نماز به طور مستقیم بر حالات روانی اطفال دارد و آن بر اثر نماز خواندن خود کودک حاصل می شود. می پردازیم:
شروع نماز در سنین کودکی سبب می‌شود که او این صفت حسنه را به صورت یک عادت معمول و سازنده در جسم و روان خود، ملکه نماید و جزو برنامه‌های همیشگی زندگی خود، قرار دهد و در نتیجه از همه فواید نماز، در بعد سلامت روانی در آینده برخوردار شود.
به علاوه با شروع نماز در دوران کودکی مفاهیمی مثل خدا و مذهب و دستوراتی مثل تعالیم اسلامی، چنان در ذهن پذیرنده و شفاف کودک که هنوز سنگینی و تیرگی گناهان ظرفیت‌های فکری و مغزی او را آلوده نکرده است، جای می گیرد که امکان شک و تردید در این زمینه در آینده بسیار کاهش می‌یابد.

این نکته به خصوص باید مورد توجه خانواده هایی قرار گیرد که با وجود آن که خود را مسلمان می‌دانند اما وقتی که فرزندشان به سن تکلیف می‌رسد او را به بهانه این که:
«هنوز خیلی کوچک است !» به خواندن نماز تشویق نمی‌کنند. این مسئله که با کمال تأسف به خصوص در مورد دختر بچه‌ها که سن تکلیف آنها پایین‌تر است (۹ سالگی)، شیوع بیشتری دارد، مسبب عوارض مخرب بسیاری در آینده کودک خواهد شد.

در حقیقت پدر و مادرانی که با دلسوزی ساده اندیشانه، فرزند خود را به برپاداری نماز تشویق نمی‌کنند، خیانت بزرگی از جهت محروم نمودن کودک خویش از این نعمت بزرگ مرتکب می‌شوند. چرا که به این ترتیب گویی به آلودگی کودک خویش، به انواع گناهان و انحرافات و بدبختی‌ها و بیماری‌های جسمی و روانی، رضایت داده‌اند و او را به خسارت سنگین در دنیا و آخرت محکوم نموده‌اند.

به همین دلیل است که آیین مقدس اسلام و به خصوص ائمه بزرگوار شیعه(ع) با توصیه‌های مؤکد، مسلمانان را به آموزش مرحله به مرحله نماز به کودکان فرا خوانده اند در این مورد در حدیثی معتبر از حضرت امام صادق(ع) آمده است که فرمودند: چون پسر، سه ساله شود، پدر و مادر به او می گویند که: هفت مرتبه بگو "لا اله الا الله" و چون سه سال و هفت ماه و بیست روز از عمرش بگذرد، به او می‌گویند که هفت مرتبه بگوید: "محمد رسول الله" ، پس چهار سالش تمام شود به او می گویند که هفت مرتبه بگوید: "صلی الله علی محمد و آله" پس چون پنچ سالش تمام شود او را وا می دارند که خدا را سجده کند.

اما چون شش سالش تمام شود. نماز را به او یاد می دهند و چون هفت سالش تمام شد، وضو را به او یاد می دهند و او را به نماز امر می‌کنند و چون نه سالش تمام شود وضو و نماز را به خوبی به او می‌آموزند و از ترک وضو و نماز او را نهی کنند. پس چون کودک وضو و نماز را یاد گرفت، خداوند پدر و مادرش را خواهد آمرزید.

مفاهیم عمیق این حدیث از جمله این که اقامه نماز پس از اقرار به توحید و نبوت(که اساسی ترین اصول اعتقادی اسلام هستند) قرار گرفته و این که عمل به این حدیث ضامن آمرزش پدرومادر تلقی شده است، باید به دقت مورد توجه خانواده ها قرار بگیرد.

منبع:۱- حدیث از امام صادق(ع) ـ کافی جلد ۶ صفحه ۴۹
۲- آقای دکتر یاسمی(روان پزشک)
۳- مجموعه "اولین دانشگاه، آخرین پیامبر" اثر جاودانه شهید دکتر سید رضا پاک نژاد ـ جلد ۲۱
۴- حلیه المتقین، علامه مجلسی (ره) صفحه
نام شما

آدرس ايميل شما
برای ارتقای فرهنگ نقد و انتقاد و کمک به پیشرفت فرهنگ و اخلاق جامعه، تلاش کنیم به جای توهین و تمسخر دیگران، نظرات و استدلال هایمان را در رد یا قبول مطالب عنوان کنیم.
نظر شما *


مهدی سرزهی
چگونگی تاثیر نماز برحالات جسمی و روحی و روانی انسان:
به نظرمی آید بیشتر از نصیحت کردن و اجبارکردن به نماز خواندن ، تبیین کردن فواید نماز کارآمدتر باشد.
بارها و بارها همه شنیده ایم که خداوند به مراتب از مادرمهربانتر است ، یکی ازعواملی که همه ی مردم چه بزرگ و کوچک نماز خواندن راسبک می شمرند، ندانستن کارکرد نماز درزندگی است . به اجماع همه ی کسانی که نماز می خوانند و نمی خوانند اذعان دارند که بیشتر افرادی که با نمازهستند، کمتردچارامراض می شوند و ازعمرطولانی تری بهره می برند. همچنین از صبرو متانت و خوش خلقی و رعایت اصول انسانی بیشتری برخوردار هستند .
همه ما می دانیم خداوند باریتعالی به نماز و عبادت ما نیاز ندارد ، چون خالقی و مخلوقی درکاراست و اصل وجودی خداوند از نور است و نیازمندما هستیم . چون خداوند از روح خودش برکالبد مادمیده.این انسان است که باید جسم و روح خود را ازتاریکی به نور برساندوازاین طریق خود رابه خداوند برساند . شاید برای بعضی ها غیرقابل باورباشد اما دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که تک تک سلولهای بدن انسان از نورتشکیل شده است .
این نور درانسانی که دو بعدی است به چه طریق احیاء می شود. نماز وسیله ای است که می توان درموقعیتهایی ازشبانه روز این نور را احیاء کرد . وقتی به اذان و اقامه می ایستیم خود را برای نور واحدی تنظیم می کنیم سپس تکبیر یعنی شروع به خواندن آیات قران که همه ی آن نور هست و این نور که سخن واحدی ازسوی شخص واحدی است را در خود جمع می کنیم سپس رکوع می رویم تا سرواعضای بدن ما با زمین و افق شرعی و ارتعاشات زمین دریک راستا قرارگیرد و دررکوع انرژی های منفی را آماده برای بیرون راندن کنیم و انرژی مثبت را دریافت نمائیم ، زیرا ضعف ما و انرژی های منفی موجود دروجودما که درشبانه روز به ما انسانها منتقل می شود اجازه یک مرتبه ورودبه سجده رانمی دهد. به نوعی هم می شود گفت رکوع ، سجده صغری است ، سپس دو بار به سجده می رویم این سجده بستگی به میزان جسم و روح افراددارد که چقدرانرژی منفی رادور نموده وچقدر انرژی مثبت را دریافت دارند. این کار برای صبح 2بار برای ظهر و عصر و عشاء 4بار و برای مغرب 3 بارتکرارمی شود زیرا بستگی به زمان و انرژی های وارد شده به بدن انسان رادارد. یکی ازعلتهای 2رکعت بودن نماز صبح این است که انرژی های ساطع شدقبل از بین الطلوعین شدت بیشتری نسبت به انرژی ساطع شده خورشید و نور آن برزمین بر بقیه افقها ی شرعی دارد . همچنین یکی ازموارددیگراین است که نمازصبح به دلیل اینکه با افرادومحیط خود کمترکنش و فرا کنش داریم ، کمترنیاز به این فریضه واجب را داریم ودلیل دیگر آن این فرضیه است که خواب یک نوع خستگی روحی برای انسانها ایجادمی کندزیرادرخواب روح انسان به پرواز درمی آید و ازبدن جدامی شود و به تعبیری خواب برادر مرگ است به همین جهت نیاز به یک شروع اولیه برای گرفتن انرژی دراولین وقت شرعی یومیه را داریم.اینها همه به ضعف ما انسانها ربط دارد وگرنه ذات اقدس الهی ، نوری است عظیم و فراتر ازتصور ماانسانها. نمازهای دیگرنیزبه علت تکاپوی بیشترانسان در طی مدت این چندساعت و انرژی های کسب شده از محیط به 4رکعت توصیه شده است. نمازمغرب نیز به علت نزدیکی به نمازهای ظهر و عصر و عشا به 3 رکعت برای مسلمانان توصیه شده است . همچنین زمان نماز مغرب هم که بعداز غروب خورشید می باشد نیز یکی از علتهای 3 رکعتی نماز می باشدزیرا انرژی ساطع شده پس ازغروب خورشید بیشتر از طول روز می باشدو این انرژی درمقیاس انرژی پیش از طلوع خورشید کمترمی باشد. این مقایسه رامی توانید عملاً هنگامی که خورشید طلوع یا غروب می کند و با طیف نوری که به چشم وارد می شود را با این فرضیه قیاس کنید.
شنیده ایدکه می گویند فلان صالح یا اولیاء خدا طی الارض می کند این نماز است که انسان را همانند نور جابجا می کند.چون وجود خود را از آن گل بد بو فراتر برده است ومی دانسته که روح خداوند برکالبدانسان دمیده شده است بنابراین قدرخودرادانسته اند و به ذات خود که نوراست پی برده اند و خودرابه سرمنشا اصلی نور به وسیله اولین تقرب که نماز است رسانیده اند. یکی از شعارهای وزارت بهداشت و درمان پیشگیری بهترازدرمان است لیکن نماز ، بیمارستان بزرگ تن و روح انسان است که هم پیشگیری هم درمان می کند. نویسنده : مهدی سرزهی