نسل سوم تلفن همراه چگونه پدید آمد

به گزارش جهان به نقل از تسنیم، سرویس‌های نسل سوم تلفن همراه یازده سالی می‌‌شود که در کشورهای توسعه یافته پدیدار شده و هم‌گام با نیازهای ارتباطاتی جهان به استانداردهای جدیدی مجهز شده است.

اگر بخواهیم مروری کلی به نسل‌های ارتباطاتی داشته باشیم، نسل اول همزاد سرویس‌های شبکه سلولی با تکنولوژی رادیو آنالوگ است که رفته رفته بعد از گذشت حدود 8 سال به سیستم‌های دیجیتال توسعه یافتند و ظرفیت جداسازی دیتا از صوت را به ارمغان آوردند که این رویه در سال 1990 نسل دوم را به وجود آورد.

نسل دوم به دلیل محدودیت‌های فرکانسی و ظرفیت پایینی که در انتقال حجم وسیعی از صوت داشت، موجب شد کشورهای توسعه یافته‌ای که به دنبال تکنولوژی ارزش‌افزوده‌ای بودند به سرعت سراغ نسل سوم بروند و سیستم‌های خود را به روزرسانی کنند.

از طرفی طول عمر بالای سرویس‌های نسل دوم هم مانع از این شد که این نسل به فراموشی سپرده شود و بنابراین اتحادیه جهانی مخابرات که از سال‌های 1980 تا 1981 روی توسعه شبکه‌های نسل سوم کار کرده بود موجب شد که استانداردهای خود را حول سرویس‌های دیتای شبکه‌های نسل دوم تعریف کند.

البته ITU صرفا تأکیدی بر توسعه استانداردهای نسل سوم نداشت ولی زمانی که دید NTT DoCoMo (اپراتور ژاپنی) این نسل را پیاده‌سازی کرد، ترغیب شد که استانداردهای تکمیلی را برای فرکانس واحد این حوزه و ظرفیت‌های ارتباطاتی ارائه کند تا جلوی پراکنده کاری و اختلالات مخابراتی بر سر طیف فرکانسی نیز گرفته شود.

نسل سوم در سال 1992 با فرکانس 230 مگاهرتز به تصویب اتحادیه جهانی مخابرات رسید و به عنوان طیف رادیویی برای سیستم‌های ارتباطات موبایل نسل آینده در نظر گرفته شد که بعدها نیز به استاندارد IMT-2000 شهرت یافت.

همان‌طور که گفته شد دوکوموی ژاپنی اولین اپراتوری بود که یازده سال گذشته 3G را پیاده‌سازی کرد؛ چرا که در آن زمان به این نتیجه رسیده بود که شبکه‌های نسل2 سرعت پایینی برای ارتباطات صوت دارند و علاوه بر این نیازهایی تعریف شده است که ظرفیت سوئیچ‌های دیجیتال ارتقا یافته از یک نسل قبل‌تر قادر به انجام آن نیست.

از سویی دیگر خدمات چند‌رسانه‌ای یا همان دیتایی که این روزها باب شده نیز از جمله دیگر راهبردها بود که پیاده‌سازی آن‌ها تنها از دست نسل سوم ساخته بود ولا غیر.

IMT-2000 برای این اپراتور بسیار مفید واقع شد و بر روی این بستر شکل گرفت و رکورد اولین‌ ارائه دهنده خدمات نسل دیتا را به خود اختصاص داد. البته این استاندارد اتمام حجت نبود و دست کشورها برای ورود به تغییر و تحول این استاندارد باز بود تا با تعاریف رنج‌های مختلف دسترسی‌ها یکپارچه و به دور از اختلال باشد.

W-CDMA استاندارد منشعب شده از مصوبه اتحادیه جهانی مخابرات بود که در ژاپن توسعه یافت و فرکانس 5MHz را برای انتقال صوت و دیتا به خود اختصاص داد که در نهایت در سرعت انتقال اطلاعات می‌توانست تا سرعت 2 مگابیت بر ثانیه را به ارمغان آورد و در کمترین سرعت، 144 کیلوبیت‌بر ثانیه سرعت داشته باشد.

UMTS(سیستم جهانی ارتباطات راه دور موبایل) نیز که از دیگر استانداردهای این حوزه در ارائه خدمات نسل سوم شناخته می‌شود امکان نوسازی تجهیزات GSM را به ارمغان می‌آورد و در بستر سیستم‌های GSM کار می‌کند.

جالب است که هم‌اکنون نیز بسیاری از کارشناسان متوجه شده‌اند که در هنگام استفاده از این استاندارد یا WCDMA گاهی این دو مورد به جای یکدیگر به کار می‌روند در حالیکه UMTS در اروپا توسعه یافته است و از ساختار WCDMA تبعیت می‌کند.

CDMA2000، که از جمله استانداردهای دو اسمی براساس زیرشاخه‌ای خاص است با نام CDMA-One هم شناخته می‌شود که توسط 3GPP2 توسعه یافته است و تا 2Mbps توانایی انتقال دیتا را دارد و CDMA2000 1X، CDMA2000 1xEV، CDMA2000 1xEV-DV از خانواده این استاندارد تلقی می‌شود.

CDMA2000 1x: قابلیت نقل و انتقال اطلاعات تا 307 کیلوبیت‌برثانیه را برای ارتباطات سیار فراهم می‌آورد که البته کاربرد آن در نسل دوم بود.

CDMA را در کل می‌توان تکنولوژی دانست که دیتا را به شکل دیجیتال درآورده و بر روی یک کانال مشترک ارسال می‌کند. به این ترتیب که کلیه ارتباطات بر مبنای بستری مشترک قابلیت حرکت بر روی مدیایی واحد را خواهند داشت.

در این مسیر، به ارتباطات کد ترتیبی خاصی اختصاص داده می‌شود تا بر روی دامنه‌ای از خانواده فرکانسِ محور قابل استفاده باشند و بر این اساس در مقصد هم به سادگی قابلیت تشخیص و رمزگشایی را خواهند داشت.

اگر سرویس‌های حامل را با نرخ‌های انتقال (فرکانس‌های انتقال) 1200، 2400، 4800 و 9600 در نظر بگیریم که بر روی لایه‌های اول (Physical)، دوم (Data) و سوم (Network) براساس استاندارد OSI تعریف شده‌اند بر روی سرویس‌های نسل سوم سرویس‌های تکمیلی می‌توان تعریف کرد که می‌توانند انتقال مکالمات، مکالمات تصویری به تقاضا، محدودیت تماس یا شماره‌گیری مجدد در حال اشغال را نام برد.

انتقال داده‌ها در این نسل با سرعت‌های 144 کیلو تا 2 مگا‌بیت‌بر ثانیه خواهد بود که رابطه مستقیمی با سرعت حرکت دارد و هرچه به شرایط سکون نزدیک‌تر باشیم خدمات این نسل به مرز 2 مگابیت‌برثانیه نزدیک‌تر می‌شود.

لازم است یادآوری شود که در اغلب کشورها هر دو استاندارد WCDMA و UMTS پیاده سازی شده است، اما استاندارد دوم که در اروپا رونق یافته به دلیل سرعت بالا در به روزرسانی از اهمیت ویژه‌تری برخوردار بوده و اغلب از آن استفاده می‌شود.

از موانع و محدودیت‌های رونق نسل سوم تا حال حاضر هم می‌توان به تعرفه‌های بالا و گوشی‌های نسبت گرانی اشاره کرد که خدمات این نسل را پشتیبانی می‌کنند و بر این اساس مردم کمتر تمایل به خرید این گوشی‌ها و استفاده از این خدمات دارند.

در کشور ما هم خدمات نسل سوم رنگ‌و رویی دیگر به خود گرفته است و هرچند به مرحله اجرای نهایی در نیامده اما اپراتوری برای آن در نظر گرفته شده است که تجهیزات این نسل را توانسته در بخش‌های مختلف کشور نصب کند.

از طرفی دیگر اولین اپراتور ارائه‌دهنده خدمات تلفن همراه در کشور ما تصمیم به گذر از پیاده‌سازی این نسل و حرکت به سمت LTE گرفته است.

دلیل این اپراتور این است که در ژاپن تمامی اپراتورها نسل سوم را پیاده‌سازی کرده‌اند و به فکر توسعه WCDMA/HSDPA موجود در نسل سوم برای یک نسل بالاتر هستند؛ پس چه بسا دیری نپاید که خدمات 3G هم منسوخ شود.

پس این گذر از سوی اپراتور داخلی ما معقول به نظر می‌رسد چرا که هماهنگ و هم‌گام با کشورهای دیگر خواهد بود و با نسل‌های جدید گوشی‌ها پیش خواهد رفت. شاید در غیر اینصورت سالیانه شاهد هزینه‌کردی بسیار در راستای تغییر گوشی ها از سوی کاربران می‌بودیم.

نسل بالاتر 3g، شبکه‌های 4G هستند که سرعت انتقال اطلاعات در این شبکه‌ها 10 برابر نسل سوم است و تجهیزات آن در کشورهای دنیا فراگیر نشده است و تنها اپراتورهای محدودی در ایالات متحده و کشورهای شرق آسیا‌ آن را پیاده‌سازی کرده‌اند.