در سالهای اخیر، استفاده از روشهای طبیعی، برای بهبود عملکرد محصول و سلامت گیاه افزایش یافته است. کود هیومیک اسید نیز یکی از این روشهاست که در بین باغداران و کشاورزان محبوبیت پیدا کرده است. اسید هیومیک دارای مزایای متعددی از جمله بهبود حاصلخیزی خاک، افزایش جذب مواد مغذی توسط گیاهان و افزایش مقاومت در برابر عوامل استرسزای محیطی است. علاوه بر این، استفاده از کود هیومیک اسید میتواند به کاهش استفاده از کودهای شیمیایی کمک کند. در این مقاله به بررسی کاربرد و فواید کود هیومیک اسید در فعالیتهای باغبانی و کشاورزی خواهیم پرداخت.
هیومیک اسید چیست؟
هیومیک اسید یک ترکیب آلی معدنی است که از از بقایای گیاهی و جانوری که طی میلیونها سال تشکیل شده است، استخراج میشود. فرآیند تجزیه در دورههای طولانی اتفاق میافتد، جایی که گیاهان و حیواناتی که در خاک دفن میشوند، در نهایت به دلیل قرار گرفتن در معرض نور خورشید، گرما و رطوبت به منبع غنی از مواد آلی و معدنی تبدیل میشوند. یکی از مواد ارزشمند به دست آمده از این فرآیند، کانیهای هیومیک است.در واقع، کانیهای هیومیکی را میتوان گاهی در رسوباتی یافت که قدمت آنها به دوران ماقبل تاریخ میرسد. این کود قوی، حاصلخیزی خاک را تا حد زیادی افزایش میدهد و بهرهوری محصولات کشاورزی را تا حد زیادی بهبود میبخشد. اسید هیومیک نهتنها خاک و بستر رشد گیاه را تقویت میکند، بلکه کیفیت محصولات زراعی را نیز متحول میکند.
البته اسید هیومیک، یک نوع اسید نیست. بلکه مخلوط پیچیدهای از عناصر مختلف است که میتواند در محلول قلیایی حل شود. این مولکولها با زنجیره بلندشان، به طور طبیعی در خاک، اقیانوسها و رودخانهها وجود دارند و آنها را به یک جزء ضروری در چرخه زندگی سیاره ما تبدیل میکند. در نتیجه، کشف و استفاده از اسید هیومیک در بهبود صنعت کشاورزی و ترویج شیوههای کشاورزی پایدار در سرتاسر جهان مؤثر بوده است.
هیومیک اسید چگونه ساخته میشود؟
اسید هیومیک یک کود آلی قوی است که نشان دادهشده است برای سلامت خاک مفید است و باعث رشد سالم گیاه میشود. اما آیا تابهحال فکر کردهاید که این ماده شگفتانگیز چگونه ساخته میشود؟ پاسخ در فرآیندهای طبیعی تجزیه و تبدیل است که در اکوسیستمهای خاک رخ میدهد.با مرگ و پوسیدگی گیاهان و حیوانات، مولکولهای آنها شکسته شده و در خاک رها میشوند. با گذشت زمان، این مولکولها توسط باکتریها، قارچها، تکیاختهها، کرمهای خاکی و سایر موجودات به مادهای بسیار پیچیده به نام هوموس تبدیل میشوند. هوموس مادهای پایدار است که در برابر تجزیه بیشتر مقاومت میکند و از سه جزء اصلی تشکیل شده است: اسید هیومیک، اسید فولویک و هیومین.
برای ساخت هیومیک اسید مایع از مادهای به نام لئوناردیت استفاده میشود. لئوناردیت یک ماده معدنی تیرهرنگ است که از اکسیداسیون لیگنیت، نوعی زغالسنگ، در نزدیکی سطح زمین به وجود میآید. البته انجام این فرآیند میلیونها سال طول میکشد و شامل تجمع و تجزیه بقایای گیاهی در شرایط مختلف محیطی میشود.
برای استخراج هیومیک اسید مایع از لئوناردیت، باید تحت یک فرایند فراوری قرار گیرد تا ناخالصیها حذف و برای جذب گیاه مناسب شود. کود هیومیک اسید به دلیل توانایی آن در بهبود ساختار خاک و ترویج انتقال مواد مغذی بین خاک و گیاه بسیار ارزشمند است.
کاربردهای اسید هیومیک
اسید هیومیک یک ماده قدرتمند و همهکاره است که میتواند برای گیاهان آپارتمانی، درختان میوه و باغها و زمینهای زراعی مفید باشد. وقتی صحبت از گلهای آپارتمانی میشود، استفاده از اسید هیومیک میتواند به تأمین مواد مغذی موردنیاز و همچنین بهبود کیفیت خاک کمک کند. در واقع با افزودن اسید هیومیک به طور مستقیم به خاک یا بهعنوان بخشی از کود، گیاهان بهتر میتوانند آب، هوا و سایر مواد مغذی را جذب کنند که منجر به رشد سالمتر و مؤثرتر آنها میشود.برای درختان میوه و محصولات زراعی، استفاده از اسید هیومیک میتواند تأثیر زیادی بر عملکرد و کیفیت محصول داشته باشد. با کمک به آزادسازی عناصر مسدود شده در خاک، اسید هیومیک میتواند نیاز به سایر کودهای کشاورزی را به میزان قابلتوجهی کاهش دهد و آن را به گزینهای مقرونبهصرفه تبدیل کند. علاوه بر این، استفاده از هیومیک اسید مایع میتواند تناژ محصول را افزایش داده و کیفیت محصول را بهبود بخشد و آن را به گزینهای محبوب برای محصولاتی مانند گندم، یونجه و زعفران تبدیل کند.
استفاده از اسید هیومیک چه مزایایی دارد؟
اسید هیومیک، یک ماده باورنکردنی با فواید بیشمار است. شاید یکی از چشمگیرترین مزایای آن افزایش جذب مواد مغذی باشد که منجر به گیاهان سالمتر و شادابتر میشود. اسید هیومیک برای بهبود ساختار کلی خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب و تحریک فعالیت میکروبی عمل میکند و در نهایت باعث تشکیل خاک سالمتر و حاصلخیزتر میشود. همچنین قابلیت تنظیم PH خاک، کاهش مضرات ناشی از استفاده زیاد از کودهای شیمیایی و کمک به حذف کلروز آهن با افزایش جذب آهن را دارد.علاوه بر این، اسید هیومیک به بهبود سلامت کلی گیاه کمک میکند و آن را در برابر آفات و بیماریها مقاوم و رشد ریشه را تحریک میکند که به نوبه خود باعث افزایش حجم محصول نهایی میشود. همچنین نتایج تحقیقات نشان میدهد که این کود میزان جوانهزنی محصول را هم افزایش میدهد. فواید استفاده از اسید هیومیک واقعاً چشمگیر است و در اینجا تنها به تعدادی از آنها اشاره کردیم.
اصلاح خاک شور با هیومیک اسید یکی از بهترین روش های ممکن است.