چرا «بازی مرکب» دیده شد؟
يکشنبه ۹ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۱۲:۳۸
کد مطلب: 780472
نتفلیکس حاضر به سرمایه‌گذاری در فیلم‌نامه‌ای شد که 13سال مغفول مانده بود
وی در ابتدای این نشست عنوان کرد: این که انتشار چنین محتوایی در کشوری مانند کرۀ‌جنوبی که خود از کشورهای لیبرال جهان محسوب می‌شود چه توجیهی دارد را می‌توان با دو رویکرد مختلف پاسخ داد، نخست پاسخ نخست خوشبینانه است، البته این دیدگاه از اعتبار چندانی برخوردار نیست؛ چرا که بعید به نظر می‌رسد، شرکت نتفلیکس با پیشینۀ مشخصی که دارد، بر اثر یک اشتباه از چنین محتوایی استقبال کرده باشد اما به هر صورت دیدگاه خوش بینانه این است که این سریال بعد از ذائقه شناسی مخاطب صرفاً با اهداف اقتصادی تولید و منتشر شده است!
این منتقد سینما تصریح کرد: بر اساس این دیدگاه، سازندگان بازی مرکب به این مسئله توجه نداشتند که چنین اثری تا چه حد بر روح و روان مردم تأثیر می‌گذارد، ذهن آن‌ها را در برابر جریان سرمایه داری فعال می‌کند اگر چنین فرضی را بپذیریم به معنای این است که سازندگان و حامیان بازی مرکب هیچ توجهی به این موضوع نداشته‌اند که دست کم مردم کرۀ جنوبی با دیدن این سریال بینش متفاوتی از زندگی خود پیدا می‌کنند، آن‌ها با شخصیت‌های این فیلم‌ها و سریال‌ها احساس همزادپنداری می‌کنند به همین جهت این امکان وجود دارد که برخوردهای متفاوتی با نظام سرمایه داری انجام دهند، کارگردان این سریال در یک کنفرانسی مطبوعاتی اعلام کرده است که فیلمنامۀ سریال «بازی مرکب» از سال 2008 و بر اساس بازی های بومی نوجوانان کره ای در سال 1980 تهیه و تنظیم شده اما به دلیل فقدان سرمایه‌گذار به مرحلۀ اجرا نرسیده بود! بنابراین می‌توان اینطور نتیجه گرفت که این سریال ریشه در واقعیت دارد ولی تیم تولید با ایجاد تغییرات ظاهری و داستانی آن را تولید کرده است با توجه به صحنه های غیرمتعارفی که در این سریال وجود دارد، گویی نظام سرمایه داری اجازۀ تولید اثری بر خلاف گفتمان خود را داده است اما چنین مسئله‌ای بعید به نظر می‌رسد، البته زوایای پنهان این سریال بعدها مشخص می‌شود و کارشناسان مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ... باید به بررسی ابعاد مختلف سریال بپردازند.
بازی مرکب پیامی جهانی با زبان کره‌ای دارد
به زعم بنده بازی مرکب فقط به دنبال تقویت دیپلماسی فرهنگی کرۀ‌جنوبی نیست، بازیگران و داستان سریال به ظاهر کره‌ای هستند اما مبارزه با سرمایه‌داری تا حدی در جهان تقویت شده است که نمی‌توان این اثر را معطوف به فرهنگ کره‌ای دانست، مردم اغلب کشورهای جهان با تماشای سریال بازی مرکب تصویری از حقایق زندگی خود را می‌بینند به همین جهت استقبال بی‌سابقه‌ای از آن انجام دادند بنابراین در آینده باید به وا کاوی دلایل حمایت نتفلیکس از این سریال بپردازیم.
باورپذیری شخصیت‌های داستان، راز موفقیت بازی مرکب است
منتظری تأکید کرد: انگلیس خود پایبند به اصول نظام سرمایه داری است اگر رقابت بین انگلستان ، آمریکا و اروپا را صرفاً فرهنگی قلمداد کنیم شاید تا حدودی چنین فرصتی مقبول باشد اما بعید به نظر می‌رسد که انگلیس با مشکلات فعلی اقتصادی و سیاسی که درگیر آن است قصد رقابت فرهنگی با کشورهای رقیب را داشته باشد بنابراین به طور حد معتقد هستم که این سریال حاوی اهداف سیاسی است اما برای طرح قطعی این ادعا باید مدتی از تولید این سریال بگذرد تا آثار سیاسی و اجتماعی بازی مرکب در جوامع مشخص شود و بتوان آن ها را تحلیل کرد به همین جهت در حال حاضر نقدهایی که دربارۀ این سریال مطرح می‌شود صرفاً جنبۀ محتوایی دارد و فرصت مناسب برای بیان تحلیل های دیگر هنوز فرا نرسیده است!
این کارشناس در ادامه اظهار داشت: شخصیت هایی که در این سریال حضور دارند، برای مخاطب بسیار باور پذیر هستند، آن ها می‌توانند با شخصیت ها هم ذات پنداری کنند به همین جهت از تماشای بازی مرکب لذت می‌برند. محتوای بازی مرکب مملوء از معماهایی است که ذهن مخاطب در طول داستان باید به حل آن ها بپردازد و بر اساس همین مسئله سرنوشت شخصیت های داستان برای وی اهمیت پیدا می‌کند، سریال با منطقی ساده اما غیر خطی به معرفی شخصیت ها و دال های گفتمانی خود می‌پردازد که این مسئله برای مخاطب از ارزش بالایی برخوردار است.
وی خاطرنشان کرد: یکی از مواردی که در این سریال به وضوح دیده می‌شود ، نمایش رقابت کره ای ها برای نجات یافتن از وضعیت بغرنجی است که گریبانگیر آن ها می‌باشد، بیان این واقعیت که آن ها حاضر هستند برای نجات از این وضعیت به هر اقدامی دست بزنند پیام مهم دیگر سریال بازی مرکب است.
نتفلیکس ماشین جنگی، فرهنگ آمریکایی و انگلیسی است
این منتقد سینما در ادامه بیان کرد: نتفلیکس یک کمپانی بزرگ فیلم و سریال سازی است که می‌توان ادعا کرد، بزرگترین بازیگر صنعت هنر در دنیای امروز است که موفق شده است با کمک های مالی پیدا و پنهان کشورهایی مانند آمریکا و انگلیس به ترویج اهداف سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی آن ها با استفاده از ابزار کار فرهنگی بپردازد.
وی افزود: نکتۀ بسیار مهمی که مدیران فرهنگی و هنری کشور بیش از 40 سال است که نسبت به آن منفعل عمل کرده اند، مبارزۀ فعال با نبرد نرمی است که علیه کشور ایران جریان دارد ، در حالی که آن ها باید با استفاده از ابزارهایی مانند ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی ، تحکیم بنیان خانواده ، ایثار ، از خود گذشتگی به مبارزۀ فعال با هجمۀ فرهنگی علیه کشور بپردازند ، آن هم درست در زمانی که شرکت هایی مانند نتفلیکس با عملکردی موفق در حال پیشبرد اهداف خود هستند.
به زعم وی شرکت‌هایی از قبیل نتفلیکس با استفاده از خلاء موجود به طور خاص در حال تولید محتوا برای نوجوانان و جوانان هستند، چرخۀ معیوب فرهنگی کشورهایی مانند ایران سبب شده تا نوجوانان نیز استقبال قابل توجهی از چنین محتوایی داشته باشند، آسیبی که در بلند مدت سبب پذیرش فرهنگ منحط و تصنعی غرب توسط نوجوانان و جوانان می‌شود.
عدم وجود آثار انتقادی سبب شهرت بازی مرکب شد
منتظری در ادامه عنوان کرد: فضای انتقادی پیش از این در آثار سینمایی و سریال‌های جهان بسیار کم‌رنگ بود، حتی سریال انگل که در کره تولید شد و به نقد نظام سرمایه‌داری پرداخت، انتقادات تندی به نظام سرمایه داری مطرح نمی‌کرد، مسائلی که انگل و آثاری مانند انگل مطرح می‌کنند، کاملاً تلویحی و نرم است بنابراین به جهت فقدان آثار انتقادی جدی به نظام سرمایه داری سریال‌هایی مانند بازی مرکب مورد توجه جدی مردم جهان قرار می‌گیرد اما این که هدف دقیق دولت انگلستان و کره برای حمایت از این سریال چه چیزی بوده است در گذر زمان مشخص می‌شود.
برای قضاوت دربارۀ «بازی مرکب» باید منتظر انتشار فصول بعد سریال بود
این کارشناس تصریح کرد: چنین امکانی وجود ندارد اما قضاوت دربارۀ هدف سریال نامشخص است؛ چرا که صرفاً یک فصل از این سریال منتشر شده است و مشخص نیست که پیام فصول دوم و سوم چیست، سابقه نشان می‌دهد که شرکت‌هایی مانند نتفلیکس گاهی با انتشار یک فصل از سریالی خاص مردم جهان را جذب می‌کنند اما بعد از موفقیت نسبی، رویۀ متفاوتی را پیش می‌گیرند تا اهداف خود را پیش ببرند، اهدافی که کاملاً رنگ و بوی سیاست دارند به همین جهت برای قضاوت دربارۀ اهداف نتفلیکس از تولید بازی مرکب باید صبر کنیم که مدتی از انتشار فصول بعدی بازی مرکب بگذرد، بعد از آن قضاوت درست و قطعی خود دربارۀ این سریال را بیان کنیم.
4 نشانۀ انتقادی بازی مرکب به دنیای سرمایه‌داری
وی افزود: واقعیت این است که بازی مرکب برای انتقاد از نظام سرمایه داری از نماد ناشناخته ای در سینمای جهان استفاده نکرده است، 4پیام انتقادی اصلی این سریال با استفاده از موارد ذیل به مخاطب عرضه شده است؛
1. نمایش جو رقابتی حاکم بر جوامع سرمایه داری برای بقاء
2. در این جوامع انسانیت وجود ندارد ، همۀ اعضای جامعه برای تأمین منافع اقلیتی اندک تلاش می‌کنند
3. سرمایه در این جوامع صرف امور مضر یا حداقل بی فایده می‌شود
4. واقعیت این است که جوامع غربی به طبقۀ کارگر نگاهی از بالا به پایین، برآمده از فرهنگ برده داری دارند، سرمایه داران از هیچ تلاشی برای کسب سرمایه بیشتر فرو گذار نمی‌کنند
این منتقد سینما تأکید کرد: البته این دال های گفتمانی پیش از بازی مرکب با این صراحت مطرح نشده بود اما قاطعانه عرض می‌کنم که نظام سرمایه داری هیچ گاه با تولیدات فرهنگی خود به پایه های عقیدتی غربی حمله نمی‌کند و به طور قطع در فصول آینده هدف اصلی این سریال مشخص می‌شود.جوکر اثر دیگری است که طی سال های اخیر به انتقاد از ارکان نظام سرمایه داری پرداخت ، البته این فیلم در مقایسه با آثار قبلی کمی جدی تر از مشکلات جامعۀ سرمایه داری صحبت کرد اما همانطور که دیدید به سرعت با گسترش آن مقابلۀ سخت انجام شد ، بسیاری از سینماها پخش این فیلم را متوقف کردند ، پلیس آمریکا و بسیاری از کشورها نیز به مقابلۀ سخت با جوانان متأثر از فیلم جوکر پرداختند.
شرکت‌ها ابزار حکمرانی دولت‌ها در آینده هستند
منتظری خاطری‌نشان کرد: بنده مخالف طرح این موضوع هستم که شرکت ها در آینده نظام های سیاسی را مغلوب خواهند کرد و حاکم جهان خواهند شد ، این شرکت ها مجری سیاست های دولت های متبوع نویس هستند ، حتی فیلم سازان ایرانی که همکاری هایی با سینمای هالیوود داشته اند به صراحت اعتراف می‌کنند که برای تولید فیلم و سریال بر اساس پروتکل هایی دیکته شده و غیر قابل تغییر انجام می‌شود ، برخلاف تصور برخی از شبه روشنفکران ایرانی آزادی بیان و عقیده بیش از یک طنز انتزاعی در هالیوود اهمیت ندارد و اگر کسی خارج از ضوابط عمل کند به طور قطع حذف خواهد شد ، فیلم سازی که قدمی هر چند اندک بر خلاف این پروتکل ها بردارد ، آیندۀ کاری خود را نابود کرده است.
نظارت درستی بر محتوا در نظام فرهنگی کشور وجود ندارد!
وی در ادامه گفت: بنده معتقدم حتی نظارت پسینی نیز به درستی اتفاق نمی‌افتد ، در حال حاضر فیلم هایی به اسم طنز و کمدی روی پرده هستند که هیچ سنخیتی با ارزش های اسلامی ایران ندارند ! این در حالی است که شوراها و نهادهای مختلفی برای نظارت بر محتوای فیلم و سریال در کشور فعال هستند ! به همین دلیل شاهد هستیم که برخی از تولیدکنندگان با آثار خود هویت ایرانی را به سخره می‌گیرند و جز حسرت برای ما باقی نمی‌ماند که چرا گاهی حتی آثاری باید در ایران با سرمایه ملی تولید می‌شوند که هیچ تناسبی در سطح کلان با اهداف کشور ندارد.
در عرصۀ مدیریت فرهنگ نیاز به جوان گرایی داریم
این کارشناس سینما در ادامه عنوان کرد: آموزش ضمن خدمت راه حل بدی نیست اما بهترین راه حل ، اصلاح ساختاری سینما و تلویزیون است. روی کار آمدن دولت سیزدهم امید را در دل مردم ایران و به طبع آن اهالی سینما و سریال زنده کرد ، انتصاب وزیر ارشاد این دلگرمی را دو چندان کرد و بعد از آن انتخاب رئیس سازمان سینمایی کشور هم قابل قبول بود اما برخی اسامی این روزها برای مدیران میانی سازمان سینمایی مطرح می‌شود که امیدواریم صحت نداشته باشد به خصوص که عرصۀ اجرا از عملکرد این مدیران به شدت تأثیر می‌پذیرد.جوان گرایی که جزوء تأکیدات مقام معظم رهبری نیز است ، یکی از مسائل اهالی سینما می‌باشد که امیدواریم دولت سیزدهم بعد از این توجه بیشتری به آن داشته باشد به خصوص در سینما که جوانان فرهیختۀ متعددی آمادۀ ورود به عرصۀ مدیریتی هستند بنابراین معتقدم به جای اعتماد به مدیران 3 یا 4 دهۀ قبل در پست های اجرایی که کارایی لازم را نخواهند داشت باید عرصه را برای جوانان باز گذاشته تا ایران را متحول کنند ، البته منظور از جوان گرایی ، تقویت جایگاه برخی جوانان بهره مند از رانت های خاص نیست اگر هدف پیشرفت میدانی ایران اسلامی است ، این جوان گرایی باید در سطوح واقعی صورت بپذیرد امروز که دولت انقلابی در کشور مستقر است ، ما انتظار داریم که توجه بیشتری به مدیران جوان کارآمد انقلابی انجام شود.
آمریکا قدرت نرم خود را مرهون هالییود است
وی تصریح کرد: قهرمان سازی یکی از مهمترین عناصر سینمایی جهان است اما متأسفانه این روزها در ایران کمتر به آن توجه می‌شود ، در حالی که کشور ما مملوء از قهرمان واقعی است ، یکایک شهدا، ایثارگران و جانبازان ما قهرمانانی که زندگی هر یک از آن ها این قابلیت را دارد که تعداد زیادی فیلم و سریال از دل آن تولید شود.
سینما بدون قهرمان معنا ندارد
منتظری در خاتمه گفت: سینما در طول تاریخ خود به قهرمان نیاز مبرم داشته است ، البته نباید فراموش کنیم که کشورهای محدودی در سطح جهان از صنعت سینما برخوردار هستند ، در عین حال کشورهای سرمایه داری که صنعت سینما دارند همواره به سینمای قهرمان محور وابسته بوده اند ، ادعای برخی مدیران غرب زده در دولت گذشته مبنی بر این که سینما در فرانسه قهرمان جایگاه مهمی ندارد ، عاری از واقعیت است ، البته فرانسوی ها همچون بسیاری از عرصه های دیگر در سینما هم ادعای زیادی دارند ، یکی از ادعاهای آن ها تسلط بر اصل هنر در عرصه هایی مانند سینما است ، آن ها بر این اساس مدعی هستند که سینمای قهرمان محور ندارند اما نباید فراموش کنیم که در همین سینمای آپارتمانی نیز هیچ گاه اثری برخلاف منافع فرانسه تولید نشده است ، این سینما ظاهراً بدون قهرمانی صرفاً مناسب شبه روشنفکران است ، متأسفانه برخی از مدیران گذشته عرصۀ سینما تلاش کردند با راه اندازی گروه هنر و تجربه سعی کردند تا سینمای ایران و اثر فرهنگی آن را خنثی کنند ، این مدیران با شعار حمایت از جوانان ، آثار این گروه عاری از هر گونه تفکر ، اندیشه و ارزش است تا حدی که می‌توان عنوان پوچ گرا را به آن ها اطلاق کرد ، آن ها دریافت جوایز از جشنواره های سیاسی سینمایی غربی را ماحصل فعالیت خود معرفی می‌کنند اما آیا هدف اصلی فرهنگ ایران تا این حد محدود است ؟! البته فرانسوی ها برای معرفی قهرمانان خود بیش از سینما از ظرفیت ادبیات خود بهره برده اند به همین جهت امروز ما بسیاری از مشاهیر آن ها را می‌شناسیم.
