واکنش ایران به درخواست آژانس انرژی اتمی

سفیر و نماینده دائم کشورمان در ابتدای سخنان خود، صدور گزارش دوم از سوی مدیرکل آژانس در کنار گزارش برجام را به چالش کشید و گفت: اول، چه ضرورت و توجیهی برای صدور یک گزارش مکتوب جداگانه در خصوص چنین ادعاهایی، به ویژه هنگامی که ایران با آژانس در خصوص این موضوع در تعامل است، وجود داشت؟ ثانیا، آیا آژانس به همه موارد مشابه با همین روش برخورد می‌کند؟ سوما، چرا آژانس یک گزارش مستقل جدا در چارچوب پادمان منتشر و حتی یک آیتم جدید به دستورکار نشست جاری شورای حکام اضافه کرده، در حالی که به طور همزمان این موضوع در چارچوب پروتکل الحاقی و گزارش آژانس در مورد برجام نیز مدنظر آژانس قرار گرفته و برخی بندهای مثبت آن در خصوص دسترسی‌ها را حذف کرده است؟

غریب آبادی تاکید کرد: داشتن یک گزارش جدا در موضوع موافقتنامه پادمان، در حالی که همین مشحون از اشارات به تعهدات ایران ذیل پروتکل الحاقی است، هیچ اساسی ندارد. ما این روش را کاملا غیر سازنده و غیر حرفه‌ای تلقی می‌کنیم و رویکرد خود را نیز بر این اساس، تنظیم خواهیم کرد.

سفیر ایران در ادامه با اشاره به اینکه متاسفانه فشارهای مخربی از سوی اندکی از اعضای آژانس بر این نهاد تحمیل می‌شود تا این نهاد را از عملکرد اساسنامه‌ای اصلی خود منحرف کنند، گفت: این در حالی است که مطابق با ماده ۲ اساسنامه آژانس "... هر دولت عضو متعهد می‌شود تا به شخصیت بین‌المللی و مسئولیت‌های مدیرکل و کارمندان آژانس احترام گذاشته و به دنبال اعمال نفوذ بر آنها در زمان انجام وظایفشان نباشد."

وی همچنین به سخنان  آمانو، مدیرکل قبلی آژانس، در ژانویه ۲۰۱۹ اشاره کرد که گفت ".... تلاش‌ها برای مدیریت خرد و فشار بر آژانس در راستی آزمایی هسته‌ای مخرب بوده و شدیدا مضر می‌باشد ... استقلال آژانس نبایستی تضعیف شود".

* فشار و اعمال نفوذ از هر نوعی بر روی آژانس، برخلاف اساسنامه آژانس است
غریب آبادی افزود: در مناسبت‌های گوناگون، برخی هیأت‌های مشخص چه در این اتاق و چه خارج از آن، به آژانس فشار آورده‌اند تا برخی ادعاهای مختومه شده گذشته را مجددا باز کند. فشار و اعمال نفوذ از هر نوعی بر روی آژانس، برخلاف اساسنامه آژانس است.
  نماینده دائم کشورمان با اذعان به اینکه ایران حق آژانس را در سوال، پیگیری اظهارنامه‌ها و درخواست برای دسترسی، بر اساس ماموریتش، زیر سوال نمی‌برد، همچنین تاکید کرد که همزمان کشورها نیز حق دارند تا اسناد و دلائل منطقی و معتبری را از آژانس در این مواقع مطالبه نمایند.

این دیپلمات کشورمان با اشاره به اینکه بر اساس بند (ج) ماده ۴ پروتکل الحاقی، هرگونه درخواست برای دسترسی از سوی آژانس بایستی همراه با دلایل مربوطه باشد، گفت: در مغایرت کامل با این اصل، در درخواست‌ها برای توضیح و ارائه دسترسی به دو مکان مورد نظر، آژانس هیچگونه دلیل حقوقی معتبر و موثقی را ارائه نکرد. کپی برگه‌هایی که توسط آژانس به عنوان مبنای این درخواست‌ها به ایران ارائه شده، نه اصالت داشته و نه مربوط به منابع باز هستند.

غریب آبادی با تأکید بر اینکه اقدام در ارسال این برگه‌ها که بر اساس ادعاهای ساختگی بوده و با هدف اعمال فشار به آژانس ارائه شده است، مطابق با اساسنامه آژانس، موافقتنامه پادمان و پروتکل الحاقی نیست، افزود: این اقدام، حقی را برای آژانس در چنین درخواست‌هایی ایجاد نمی‌کند و همچنین، موجب هیچگونه تعهدی برای ایران جهت بررسی چنین درخواست‌هایی نخواهد بود.

 نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه به سوابق روشن همکاری کشورمان با آژانس در پذیرش بازرسی‌ها پرداخت و اظهار داشت: بر اساس آخرین آمارها در سال ۲۰۱۸، از ۱۱۲۴ بازرسی انجام شده در بین دولت‌های دارنده موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی و بدون جمع بندی گسترده تر، ۹۸۹ مورد (حدود ۸۸ درصد) فقط در ایران انجام شد. همچنین، از ۶۰ مورد دسترسی تکمیلی انجام شده در بین دولت‌های همین گروه در سال ۲۰۱۸، ۴۴ مورد (حدود ۷۳ درصد) در ایران انجام شد، ضمن اینکه ۲۷ دسترسی تکمیلی نیز در ۱۰ ماهه اول ۲۰۱۹ در ایران انجام شد.

غریب آبادی ادامه داد: سهم بازرسی‌های ایران در بازه ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ از  ۳۸.۹ درصد به ۸۷.۹ درصد در بین دولت‌های دارای موافقتنامه پادمان و پروتکل الحاقی و بدون جمع بندی گسترده‌تر، افزایش یافته است. در مجموع، ایران به طور سالانه پذیرای ۲۲ درصد تمامی بازرسی‌های انجام شده آژانس در سراسر جهان است و به طور متوسط، ۶ بازرس آژانس در هر روز در ایران حضور دارند.

این دیپلمات کشورمان در همین راستا، اظهار داشت: از این رو، بحث به همین سادگی‌ها بر سر فراهم کردن یک یا دو بازرسی تکمیلی نیست؛ بحث عمدتا بر سر این حقیقت است که چنین درخواست‌هایی بایستی بر مبنای یک منطق و اصول شفاف و منطبق با اسناد مرتبط آژانس باشند، که در مورد دو درخواست دسترسی اخیر صدق نمی‌کند.

نماینده دائم کشورمان با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران ضمن آگاهی از حقوق و مسئولیت‌های خود تحت موافقتنامه پادمان، به تعامل و همکاری خود با آژانس مطابق با تعهداتش و در چارچوب ماموریت آژانس نیز ادامه می‌دهد، افزود: از همین منظر، پیش از انتشار گزارش مدیرکل، ایران به آژانس اعلام کرد که آماده وارد شدن به گفتگو با این نهاد برای ارتقای درک مشترک در همین خصوص بوده و با یک بازدید از سوی معاون مدیرکل جهت مباحث بیشتر موافقت کرد، که آژانس به جای آن ترجیح داد تا یک گزارش مکتوب منتشر کند.

غریب آبادی در پایان با یادآوری این موضوع که همه از جمله آژانس و کشورهای عضو وظیفه دارند تا با هوشیاری در رسیدگی به چنین موضوعاتی در یک رویه محتاطانه، از تخریب تصویر بزرگتر همکاری بین ایران و آژانس جلوگیری کنند، افزود: در این برهه بحرانی و حساس که مشحون از مشکلات جدی، از جمله در رابطه با برجام است٬ آژانس مسئولیت بزرگی در حفظ حرفه‌ای‌گری، بیطرفی و استقلال و در نتیجه، اعتبار خود دارد. در همین راستا، قویا با مدیرکل در این موضع که استقلال آژانس در رابطه با اجرای فعالیت‌های راستی آزمایی از اهمیتی شاخص برای این اعتبار برخوردار است، موافق هستم.
 

منبع: فارس