به گزارش
جهان نيوز به نقل از فارس، انتخابات پاکستان در حالی برگزار میشود که شرایط سیاسی تغییر کرده است. نتیجه انتخابات فقط به تشکیل پارلمان ایالتی و مرکزی محدود نمیشود و بلکه بحران سیاسی در پاکستان ادامه مییابد که تأثیرات عمیقی بر اقتصاد و سیاست این کشور دارد.
بر خلاف گذشته که رقابت انتخاباتی بین حزب مردم و حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف بود این بار حزب تحریک انصاف رقیب سرسخت احزاب سنتی پاکستان است. در گذشته حزب مردم و حزب مسلم لیگ برای کسب قدرت و تشکیل دولت با یکدیگر کنار میآمدند. احزاب سنتی پاکستان ترجیح میدادند با امتیازگیری از یکدیگر سلطه سیاسی بر کشور را حفظ کنند اما این بار رقابت اصلی بین حزب تحریک انصاف و احزاب سنتی پاکستان به ویژه حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف است.
فشار دادگاه و سازمان حسابرسی علیه احزاب سنتی در آستانه برگزاری انتخابات حزب مردم و حزب مسلم لیگ را با مشکلات زیادی برای کسب رأی مردم مواجه میکند. دستگیری اعضای حزب مسلم لیگ به ویژه نواز شریف رهبر سابق این حزب به علت فساد مالی و پیگیری پرونده پولشویی آصف علی زرداری رهبر حزب مردم این احزاب را در موقعیت دشواری قرار داد.
فشار دادگاه علیه احزاب سنتی پاکستان مسیر پیروزی حزب تحریک انصاف در انتخابات آتی را هموار میکند مگر اینکه در لحظات آخر اتفاقی بیفتد که معادلات سیاسی را تغییر دهد.
وضعیت احزاب سیاسی پاکستان هنگام برگزاری انتخابات
حزب مردم و حزب مسلم لیگ تقریبا برای 5 سال دولت پاکستان را در اختیار داشتند اما تغییرات اساسی به وجود نیامد. احزاب سنتی پاکستان به ویژه در 2 سال آخر حکومت خود به علت انتقال سرمایه به خارج از کشور و دریافت وامهای بین المللی برای کسب منافع شخصی پاکستان را با بحران اقتصادی مواجه کردند که این موضوع موجب بیاعتمادی مردم شده است.
مردم در شرایطی به این دو حزب رأی میدادند که گزینه قدرتمند دیگری وجود نداشت اما در حال حاضر حزب تحریک انصاف از اقبال عمومی خوبی برخوردار است و توانایی رقابت با احزاب سنتی پاکستان را دارد.
احزاب مذهبی با اعتقادات سختگیرانه توانایی کسب کرسیهای مجلس ملی مرکزی را ندارند. در گذشته احزاب مذهبی در جلب اعتماد مردم چندان موفق نبودند و فقط یک عده خاص به رهبران مذهبی رأی میدادند.
پشتیبانی ارتش از احزاب مذهبی سبب شد این احزاب بتوانند در سیاست پاکستان دوام بیاورند و چند کرسی در دولتهای ایالتی به ویژه خیبرپختونخواه و بلوچستان را به خود اختصاص دهند. احزاب مذهبی در گذشته به علت پشتیبانی از شبهنظامیان در افغانستان از پشتوانه نظامیان و نفوذ زیادی برخودار بودند اما چون برخی رهبران آنها به علت اعتقادات سختگیرانه خطوط قرمز ارتش را رعایت نکردند، کنار گذاشته شده یا در عملیاتهای نظامی کشته شدند.
ارتش برای رسیدن به اهداف خود گروههای مذهبی تازهای به وجود آورد اما این گروههای نوظهور هنوز توانایی به دست گرفتن دولت مرکزی پاکستان و پیروزی قاطع در انتخابات را ندارند و فقط میتوانند مخالفان ارتش را تضعیف کنند.
در حال حاضر حزب تحریک انصاف محبوبیت زیادی بین نسل جوان پاکستان دارد و درگیر پرونده فساد مالی نیست، علاوه بر آن مردم از احزاب سنتی خسته شدهاند و خواهان روی کار آمدن یک دولت با افکار و ایدههای تازه هستند.
با توجه به مشکلاتی مانند به جریان افتادن پرونده فساد مالی که برای احزاب سنتی پاکستان به وجود آمد مسیر حزب تحریک انصاف برای پیروزی در انتخابات پارلمانی هموار شد.
ائتلاف حزب تحریک انصاف با رهبران مذهبی
حزب تحریک انصاف با در اختیار داشتن دولت ایالتی خیبرپختونخواه روابط بسیار خوبی با مولانا سمیعالحق معروف به پدر معنوی طالبان و مدیر مدرسه دینی جامعه حقانیه برقرار کرد. دولت ایالتی خیبرپختونخواه 3 میلیون دلار کمک مالی به مدرسه جامعه حقانیه اختصاص داد.
با وجود اعتراضات و رسانهای شدن موضوع اختصاص بودجه به جامعه حقانیه عمرانخان رهبر حزب تحریک انصاف اعلام کرد: جامعه حقانیه آماده ایجاد اصلاحات و جلوگیری از ورود طلاب به جریانهای افراطی است بنابراین کمک مالی به این مدرسه دینی ادامه مییابد.
مولانا سمیع الحق رهبر حزب جمعیت علمای اسلام شاخه سمیع الحق در دیدار با اعضای حزب تحریک انصاف بر حمایت همه جانبه از این حزب برای پیروزی در انتخابات تأکید کرد.
از سوی دیگر به تازگی فضل الرحمن خلیل رهبر افراطی پاکستان و رهبر گروه انصار الامه که از شاخههای گروه حرکت المجاهدین کشمیر است با رهبران حزب تحریک انصاف ملاقات و اعلام کرد در انتخابات آتی از این حزب حمایت میکند.
با اینکه حزب تحریک انصاف یک حزب سکولار محسوب میشود اما ارتباطات نزدیک با گروههای مذهبی برقرار کرده که این موضوع موجب گمانهزنیهای زیادی درباره این حزب شده است. برخی تحلیلگران بر این باورند که گروههای مذهبی پل ارتباطی حزب تحریک انصاف با ارتش هستند و به احتمال زیاد نظامیان از این حزب حمایت میکنند.
گرایش برخی احزاب سیاسی به ارتش
با نزدیک شدن به انتخابات، پرویز مشرف رئیس جمهور و حاکم نظامی اسبق پاکستان از رهبری حزب استعفا داد. محمد امجد که رهبری حزب پرویز مشرف در پاکستان را به عهده دارد در دیدار با عمرانخان رهبر حزب تحریک انصاف از ائتلاف با این حزب برای پیروزی در انتخابات خبر داد. نماینده حزب پرویز مشرف در حوزه انتخاباتی 53 به نفع عمرانخان کنارهگیری کرد.
از سوی دیگر حزب مسلم لیگ شاخه قائد اعظم حمایت خود را از حزب تحریک انصاف اعلام کرد. حزب مسلم لیگ شاخه قائد اعظم تلاش میکند به حزب تحریک انصاف کمک کند تا کرسیهای مجلس ملی را بدست آورد و در اسلامآباد از این حزب حمایت خواهد کرد.
حزب مسلم لیگ شاخه قائد اعظم از شاخههای حزب مسلم لیگ است که در سال 2001 میلادی توسط پرویز مشرف رئیس جمهور و حاکم نظامی اسبق پاکستان به وجود آمد به طور کلی حزب مسلم لیگ شاخه قائد اعظم در دوران فعالیت خود همیشه از نظر ارتش در امور سیاسی پیروی کرد.
ائتلاف احزاب سیاسی که ارتش به وجود آورد با حزب تحریک انصاف نشان دهنده حمایت نظامیان از این حزب است. از سوی دیگر دادگاه و سازمان بازرسی پاکستان با تحریک ارتش پرونده فساد مالی حزب مسلم لیگ و حزب مردم را در آستانه انتخابات پیگیری کردند.
بسیاری از اعضای حزب مسلم لیگ از جمله نواز شریف نخست وزیر سابق به زندان افتادند که این موضوع در هموار شدن مسیر پیروزی حزب تحریک انصاف در انتخابات موثر بود.
سه گزینه برای تشکیل دولت
به طور کلی نظر سنجیهای مختلف نشان میدهد حزب تحریک انصاف میتواند با کسب رأی مردم در ایالت خیبرپختونخواه و ایالت پنجاب بیشتر کرسیهای مجلس ایالتی و ملی را بدست آورد.
اگر خان نتواند برای کسب کرسیهای مجلس ملی موفق شود ممکن است حزب مردم و حزب مسلم لیگ بار دیگر برای تشکیل دولت مرکزی با یکدیگر ائتلاف کنند. در نهایت اگر هیچ یک از این موارد اتفاق نیفتد یک دولت ائتلافی تشکیل خواهد شد. چون حزب تحریک انصاف نمیتواند با حزب مردم و حزب مسلم لیگ کنار بیاید، بحران سیاسی در پاکستان ادامه مییابد.
البته هر دولتی در پاکستان تشکیل شود چه با ائتلاف حزب مردم و حزب مسلم لیگ باشد و چه با ائتلاف این دو حزب با حزب تحریک انصاف، یک دولت ضعیف خواهد بود و کشمکش سیاسی ادامه پیدا میکند.