جمعه ۷ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 26 Apr 2024
 
۴
۲
شاعر برجسته آئینی در گفتگوی تفصیلی با جهان نیوز:

شعری که برای ترسیم زمانه پس از ظهور باشد اندک است/ نگاهمان به انتظار باید یک نگاه معرفتی باشد/ باید شخصیت الهی و انسانی حضرت را بیشتر دریافت کنیم/ گاهی اوقات ناراحت می‌شوم که یک حرف کاملا بدیهی را نمی‌فهمیم

جمعه ۲۷ اسفند ۱۴۰۰ ساعت ۱۲:۰۸
کد مطلب: 795030
موضوعی که خیلی روی آن می‌توان پرداخت و زیاد جای کار دارد به خصوص در میان اندیشمندان، دانشمندان و اساتید ما این است که زمانه بعد از ظهور را طبق دریافتی که از روایت داشتیم ترسیم کنیم.
شعری که برای ترسیم زمانه پس از ظهور باشد اندک است/ نگاهمان به انتظار باید یک نگاه معرفتی باشد/ باید شخصیت الهی و انسانی حضرت را بیشتر دریافت کنیم/ گاهی اوقات ناراحت می‌شوم که یک حرف کاملا بدیهی را نمی‌فهمیم
گروه فرهنگی جهان نيوز: دیدگاه‌های رهبر معظم انقلاب درباره شعر آئینی در دیدارهای گوناگون ایشان با شاعران و مداحان بیان شده و ایشان بر اهمیت محتوای اشعار دینی تأکید دارند. به همین مناسبت در روزهای پر خیر و برکت ماه شعبان و در آستانه سالروز میلاد با سعادت منجی عالم بشریت حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) با آقای سید محمد جواد شرافت از شاعران آئینی کشورمان گفتگویی داشتیم.

در ادامه مشروح گفتگوی جهان نيوز با این شاعر آستان اهل‌بیت عصمت و طهارت پیرامون شعر مهدوی و آفاق این شعر را از نظر خواهید گذراند: 

شرافت در ابتدای این گفتگو با بیان اینکه باید خیلی بیشتر در خصوص شعر مهدوی تامل کنیم، اظهار داشت: اهمیت این موضوع به این جهت است که ما در زمانه امام دوازدهم زندگی می‌‎کنیم، امام حاضری که ناظر هستند و «بِیُمْنِهِ رُزِقَ الْوَری» است و همه سر سفره محبت ایشان مهمان هستند، اما گاهی وقت‌ها انسان معاصر غافل است و فراموش می‌کند و این حجاب و پرده غیبت در مقابل چشمان موجب غفلت می‌شود. در این میان شاعر باید چشم بینای مردم باشد و در مسائل مختلف چیزهایی را ببینید که یا مردم نمی‌بینند یا  کمتر توجه می‌کنند.
 
شعر مهدوی باید درد شخصی شاعر باشد
وی در ادامه با اشاره به اینکه گاهی اوقات دوستان شاعر هم آنچنان که باید توجهی به شعر مهدوی ندارند، خاطرنشان کرد: متاسفانه دوستان شاعر هم از این موضوع غافل هستند؛ اگر چند سال کنگره یا جشنواره یا فراخوانی نباشد شاعر این درد شخصی را ندارد که حتی برای حضرت شعر بگوید. امیدوارم این نیاز به امام را همه درک کنیم و در این بین شاعرها هم بتوانند حضوری موثر داشته باشند. کمااینکه در این سال‌های اخیر و قرون بعد از غیبت حضرت و حتی قبل از آن، اشعار مهدوی فوق‌العاده‌ای به زبان‌های مختلف سروده شده است، اما انتظار برای انسان‌های روزگار ما بیشتر از این است.

باید شخصیت الهی و انسانی حضرت را بیشتر
اگر چند سال کنگره یا جشنواره یا فراخوانی نباشد شاعر این درد شخصی را ندارد که حتی برای حضرت شعر بگوید
دریافت کنیم

این شاعر آئینی با بیان اینکه شعر مهدوی فضاهای مختلفی را از نظر موضوعی ترسیم کرده، گفت: به طور مثال بحث مدح خود حضرت مهدی(عج) خودش یکی از موضوعات این شعر است، که ما کمتر سراغش می‌رویم، به دلیل اینکه نسبت به این موضوع کمتر شناخت داریم و کمتر مطالعه می‌کنیم. منظور وجود شکلی و ظاهری حضرت نیست بلکه شخصیت حضرت است که جامع همه انبیا و اولیا قبل از خودشان هستند. اینکه حضرت همین حالا پرکارترین شخص عالم وجود است و دلسوز تک تک انسان‌های اطراف و اکناف کره زمین با هر مذهبی است. قدری باید این شخصیت الهی و انسانی حضرت را بیشتر دریافت کنیم. مدح و ستایش حضرت خودش یک موضوع است که متاسفانه وقتی شعرهای معاصر مهدوی را بررسی می‌کنیم کمتر چنین فضایی را پیدا می‌کنیم.
 

نگاهمان به انتظار، یک نگاه معرفتی باشد
شرافت در ادامه با تاکید بر اینکه باید نگاهمان به انتظار یک نگاه معرفتی بیشتر باشد، گفت: اشعاری هم در موضوع غیبت حضرت گفته می‌شود که ما به عنوان شعر انتظار آن را مطرح می‌کنیم. در بررسی شعرهایی با این عنوان می‌بینیم که درصد بالایی از این اشعار مدح خودمان است. مثلاً «من وقتی تو نیستی چگونه‌ام» و در این اشعار فقط داریم خودمان را تصویر می‌کنیم. لذا باید نگاهمان به انتظار یک نگاه معرفتی بیشتر باشد. تمام عالم منتظر حضرت هستند و از محدوده من باید خارج شود. البته خیلی خوب است وصف حال خودمان را در عصر غیبت بیان کنیم که امیدوارم وصف حال خودمان در دوران غیبت را هم صادقانه بگوییم و واقعا منتظر حضرت باشیم.
 
مفهوم انتظار را با مطالعه آیات، روایت و نظرات اساتید و علما بهتر درک می‌کینم
وی با اشاره به اینکه باید نگاه ما به انتظار خیلی از این گسترده‌تر و عمیق‌تر باشد، توضیح داد: انتظار را یکی از مراحل تکامل انسانی بدانیم حتی اگر شرایط سقیفه هم پیش نمی‌آمد برخی از بزرگان می‌گویند یک دوره‌ای امام در غیبت می‌ماند برای اینکه انسان‌ها به یک کمال بالاتری دست پیدا کنند و تلاش کنند از این رنج و بلا پلی بسازند برای تکامل انسان. مفهوم انتظار و مفهوم غیبت را با مطالعه آثار، آیات، روایت و نظرات اساتید و عرفا و علما
درصد بالایی از اشعاری که درباره غیبت حضرت گفته می‌شود، مدح خودمان است
بهتر درک خواهیم کرد.
 
ترسیم دوران پس از ظهور حضرت در اشعار
این شاعر آئینی با اشاره به ترسیم دوران پس از ظهور حضرت در اشعار، گفت: موضوعی که خیلی روی آن می‌توان پرداخت و زیاد جای کار دارد به خصوص در میان اندیشمندان، دانشمندان و اساتید ما این است که زمانه بعد از ظهور را طبق دریافتی که از روایت داشتیم ترسیم کنیم. بر اساس دریافتی که از عقل مصلحت اندیش داشتیم؛ عقلی که طبق آنچه به ما آموختند می‌گوید اگر امام بیاید چه اتفاقی خواهد افتاد. توصیف زمانه پس از ظهور خیلی می‌تواند شیرین باشد و خیلی می‌تواند کمک کند که امیدواری و انتظار ما پر رنگ شود و روی نوع انتظار ما هم تاثیر خواهد داشت که ما یک انسان منتظر منفعل نباشیم. اگر زمانه‌ای را خالی از ظلم، جور و پر از محبت و مهربانی ترسیم کنیم، همین حالا اگر شوق آن را داشته باشیم به قدر بضاعت به آن نزدیک خواهیم شد و زندگی ما رنگ و بوی آن زمانه را خواهد گرفت.
 

توصیف زمانه پس از ظهور نباید تفسیر به رای باشد
شرافت با تاکید بر اینکه توصیف زمانه پس از ظهور نباید تفسیر به رای باشد، خاطرنشان کرد: این توصیف باید بر گرفته از آیات و روایت باشد و همنشین شدن با علما و اندیشمندان دین خیلی در این زمینه کمک خواهد کرد. هر کدام از این شعرها مصداق‌هایی دارد؛ مثلا وقتی می‌خواهیم نبود امام را در زمان غیبت تصویر کنیم خیلی وقت‌ها نبود امام را خلائی برای خودمان نمی‌دانیم و انگار احساس نمی‌شود عالم یک چیزی کم دارد و فراموش می‌کنیم که امامی داریم. در صورتی که امام در سیر حرکت توحیدی خودشان هیچ جزئی از عالم را فراموش نمی‌کنند. در دورانی که حضرت نیست واقعا ما در روز مبادا زندگی می‌کنیم و این را قیصر امین پور خیلی زیبا بیان کرده است؛

«عمری است
لبخندهای لاغر خود را
دردل ذخیره می‌کنم:
باشد برای روز مبادا!
اما
در صفحه‌های تقویم
روزی به نام روز مبادا نیست
آن روز هرچه باشد
روزی شبیه دیروز
روزی شبیه فردا
روزی درست مثل همین روزهای ماست»

شعری که برای ترسیم زمانه پس از ظهور باشد اندک است
وی با اشاره به یکی از بهترین اشعار در
خیلی وقت‌ها فراموش می‌کنیم که امامی داریم. در صورتی که امام در سیر حرکت توحیدی خودشان هیچ جزئی از عالم را فراموش نمی‌کنند
وصف دوران پس از ظهور، گفت: در خصوص توصیف زمانه پس از ظهور هم مرحوم قیصر امین پور شعرهای خوب و مطرحی دارد. مثلا شعر روز ناگزیر ایشان توصیفاتی زیبایی درباره عزت نفس و تکریم انسان دارد که این مدینه فاضله فقط در زمان ظهور حضرت وجود خواهد داشت. از این نمونه‌ها در ادبیاتمان داریم ولی کم، یعنی اگر در انبوه شعرهای مهدوی بگردیم شعری که برای ترسیم زمانه پس از ظهور باشد اندک است؛ شعری که به خوبی زمانه غیبت و زمانه خالی از امام را توصیف کند. البته زمانه خالی از امام نیست، امام حاضرند و ناظر اما از چشم ما پنهان هستند و ما این چشم بینا و بصیر را نداریم که آن حضرت را ببینیم. این نوع شعرها خیلی ضرورت دارد. امیداوارم دوستان خوب فعال در حوزه شعر آئینی که عاشقانه و صادقانه اشعار اهل‌بیتی می‌نویسند در این زمینه حضور پر رنگ‌تری داشته باشند.

جوانی که شعر خواننده آن طرف آبی را در هیئت بشنود، دچار سردرگمی می‌شود
این شاعر آئینی درباره سخان رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر با جمعی از مداحان اهل‌بیت درباره اینکه «نوآوری نباید به هنجارشکنی و تغییر هویت مداحی منجر شود، چرا که مداحی، موسیقیِ پاپ نیست» بیان کرد: اگر مقام معظم رهبری هم این صحبت را نمی‌کردند، باید آنقدر شناخت و معرفت داشته باشیم که برای جلسه اهل‌بیت شان و شخصیت قائل باشیم. نباید آنقدر کارد به استخوان برسد که ایشان این حرف را به صراحت بزنند. گاهی اوقات خیلی به من برمی‌خورد و ناراحت می‌شوم که ما یک حرف کاملا بدیهی را نمی‌فهمیم و متوجه نمی‌شویم؛ مثلا شعری را که یک جوان امروزی با صدای یک خواننده آن طرف آبی و با یک مضامین خاصی شنیده و از آن خاطره دارد حالا در هیئت بشنود و ببیند همان شعر را برای سیدالشهدا می‌خوانند، این جوان دچار سردرگمی خواهد شد. باید حتما رهبری بگویند خوب نیست و بعد ما نخوانیم، این خیلی بد است. بسیاری از ما متخصص این هستم که مقام معظم رهبری مطلبی را بگویند و آن را تبدیل به کلیشه کنیم.
 
اگر حرمت مجلس اهل بیت را متوجه شویم خیلی از کارها را نمی‌خوانیم
شرافت با بیان اینکه اگر شان و حرمت مجلس اهل بیت را متوجه شویم خیلی از کارها را نمی‌خوانیم یا جایگزین می‌کنیم، تاکید کرد: هر چیزی جایگاه خودش
گاهی اوقات ناراحت می‌شوم که یک حرف کاملا بدیهی را نمی‌فهمیم؛ باید حتما رهبری بگویند خوب نیست و بعد نخوانیم، این خیلی بد است. متخصص این هستم که رهبری مطلبی را بگویند و آن را تبدیل به کلیشه کنیم
را دارد موسیقی پاپ؛ فضا، مختصات و مخاطب خودش را دارد و جلسات اهل بیت هم همین طور، این دو را نمی‌شود یکی کرد و با همان شرایط و آن فضا وارد در این مجالس شد چراکه آداب برگزاری جلسات خیلی مهم است.

ادب حضور در مجالس مانند حرم اهل بیت رعایت شود
وی در ادامه با اشاره به نقش شاعر در ساختار هیئت، افزود: من شاعر باید وظیفه خودم را انجام دهم و مداح، ملودی ساز، خطیب و بانی جلسه هم همین طور، بالاخره همه اینها دست به دست هم می‌دهند تا یک مراسم تشکیل می‌شود. گاهی وقت‌ها خیلی از این آفت‌ها برای بانیان جلسات است که کسی هم به این موضوع توجه نمی‌کند. آن‌ها هستند که مداحان خاصی را دعوت می‌کنند و از مداح خاص انتظار خاص دارند. اعتقاد داریم زمانی که در هیئت اهل بیت هستیم انگار در حرم این بزرگواران حضور داریم و همان طور که در حرم اهل بیت یکسری مسائل را رعایت می‌کنیم باید ادب حضور در مجالس اهل بیت هم رعایت شود. برخی از دوستان مداحم شاید دو برابر سن بنده را داشته باشند ولی گاهی اوقات پیش آمده که آهنگی را به من دادند و به آن‌ها گفتم که جسارتاً این آهنگ خیلی تند است؛ شور و هیجان دارد اما شور و هیجانش از آن حدود و خط قرمزها عبور کرده و آن‌ها هم پذیرفتند. باید در جلسات آن حریم شرعی و عرفی و ادب حضور در حرم اهل بیت حفظ شود.
 

وقتی دیدم که ملودی شعر مناسب مجلس اهل بیت نیست تذکر دهم
این شاعر آئینی با تاکید بر اینکه شاعران آئینی باید در مسیر رضایت اهل بیت(ع) حرکت کنند، خاطرنشان کرد: در نوع انتخاب کلمات، مضامین، انتخاب موسیقی و ملودی شعر آن چیزی که مورد رضایت اهل بیت است و با شرع و مسائل دینی منافات ندارد، باید در نظر گرفته شود و کمک می‌کند به رشد مخاطب. قطعا اگر اینها رعایت شود می‌توانیم یکی از مصادیق کسانی باشیم که امر اهل بیت را احیا کردند و آسیبی هم وارد نکردند. باید دست به دست هم دهیم تا این مسائل برطرف شود؛ من شاعر وقتی دیدم که این ملودی مناسب مجلس اهل بیت نیست و در زمان اجرا مخاطب یک حالتی دارد که اصلا مناسب نیست، به دوست ملودی سازم تذکر دهم.
 
تفضل و کرامت به برخی شاعران آئینی
شرافت در پایان با اشاره به عنایات حضرات معصومین(ع) به شاعران آئینی، خاطره‌ای را بیان کرد: جلسه شعر آئینی با دوستان شاعر داشتیم و درباره باید و نبایدهای شعر آئینی صحبت می‌کردم. در این جلسه عرض کردم که برای شاعران، شعریت باید خیلی مهم
شعری را که یک جوان با صدای خواننده آن طرف آبی شنیده حالا در هیئت درباره سیدالشهدا بشنود، دچار سردرگمی خواهد شد
باشد و کار را نباید به عنایت رها کنیم. پس از چند جلسه گفتم که ما شاعران تمام تلاش خود را می‌کنیم؛ کتاب می‌خوانیم، انجمن شعری می‌رویم و در جلسات شرکت می‌کنیم اما شعریت تمام حرف نیست و موضوع بعدی معرفت است. در آیات و روایات، سیره اهل بیت و زندگی علما، شهدا و عرفا باید تامل نموده و آن را با دقت بررسی کرده و معرفت کسب کنیم اما این هم باز تمام حرف نیست. در کنار شعریت و معرفت موضوع توسل و خلوت مطرح است؛ یعنی شاعر آئینی باید خلوت داشته باشد و دست به دامن خود اهل بیت شود و از خودشان بخواهد که بتواند درباره آن‌ها شعر بگوید. مثلا برای حضرت علی(ع) از حضرت صدیقه طاهره(س) بخواهد و برای حضرت زینب(س) از سیدالشهدا(ع) بخواهد. این صحبت‌ها را کردم و چند نمونه از تفضل و کرامتی که به برخی از اساتید شده بود را مثال زدم. یکی از دوستان در آن جمع پرسید خودتان چی؟ خاطره‌ای در این رابطه دارید؟ هر چه فکر کردم دیدم که خاطره خاصی به ذهنم نمی‌رسد. گفتم نه دستم در این مورد خالی است، هر چه بوده درگیر لفظ و حواشی بودیم خیلی توجه به این موضوعات نداشتیم، اما من این را برادرانه گفتم که شما از این پس به این موضوع توجه کنید.
 
وی در ادامه افزود: در انتهای همین جلسه قرارشد شعر خوانده شود و به بنده گفتند که شما شروع کنید. ایام زیارتی امام رضا(ع) بود و یک شعر در همین رابطه خواندم و برنامه تمام شد، این جلسه شب جمعه بود و صبح جمعه خواب دیدم که در حرم امام(ع) هستم و در صحن قدم می‌زنم و به سمت ضریح می‌روم. گفتم که چقدر سریع اجابت کردند همین دیروز خواستم که دعوت کنند. تلفنم زنگ خورد و از خواب بیدار شدم، یکی از دوستان شاعر بود و گفت که حرم امام رضا(ع) هستم و یادت کردم و می‌خواستم خبر بدهم. خیلی این خواب برای بنده جالب بود و حرف‌هایی که دیروز در جلسه زده بودم «لیطمئنّ قلبی» بوده و می‌خواستم باور خودم باشد که آنقدر حواسشان است و عنایت و بزرگواری دارند. از این دست اتفاقات برای اساتید و دوستان شاعر هم افتاده است و برای بنده خیلی دلگرم کننده بود که باز هم در این مسیر باشم و ان‌شاالله اهل‌بیت لطف کنند که بزرگواری آن‌ها همیشه است. آغوش کرامت آن‌ها باز است امیدورام که ما با این اعمال و رفتارمان از آن‌ها دور نشویم و در این مسیر بمانیم.
https://jahannews.com/vdcbfsbzgrhb9gp.uiur.html
jahannews.com/vdcbfsbzgrhb9gp.uiur.html
نام شما

آدرس ايميل شما
برای ارتقای فرهنگ نقد و انتقاد و کمک به پیشرفت فرهنگ و اخلاق جامعه، تلاش کنیم به جای توهین و تمسخر دیگران، نظرات و استدلال هایمان را در رد یا قبول مطالب عنوان کنیم.
نظر شما *


منتظر ظهور مهدی صاحب الزمان(ع)
Iran, Islamic Republic of
گفته بودم چو بیایی غم دل با تو بگویم //
چه بگویم که غم از دل برود چون تو بیایی
نیما راسخ
Iran, Islamic Republic of
گشته اید در میان این همه پیغمبر جرجیس را پیدا کرده اید؟دهها شاعر زبده ی آیینی داریم که ایشان باید شاگردیشان را بکند.امثال: مجاهدی پروانه.ساعد باقری.سازگار.خوش عمل کاشانی و ......