دوشنبه ۳۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 20 May 2024
 
۴
۱۱
خوش چهره در برنامه ثریا:

مناطق آزاد سکوی واردات کشور شده‌اند/ این تجربه در دنیا عمدتاً شکست خورده است

شنبه ۵ دی ۱۳۹۴ ساعت ۱۷:۳۱
کد مطلب: 463679
خوش‌چهره، اقتصاددان گفت: نسبت صادرات به واردات یکی از شاخصه‌هایی بود که سازمان جهانی کار، مد نظر قرار داده بود که در این زمینه نزدیک به ۹۰ درصد مناطق آزاد ناموفق بودند و این مناطق صرفا حجم بالای واردات را داشتند.
مناطق آزاد سکوی واردات کشور شده‌اند/ این تجربه در دنیا عمدتاً شکست خورده است
گروه جامعه جهان نيوز ـ برنامه این هفته ثریا با موضوع بررسی وضعیت مناطق آزاد و با حضور دکتر محمد خوش‌چهره، استاد اقتصاد دانشگاه تهران و با حضور تلفني محمدرضا معتمدی، معاون اقتصادی و سرمايه گذاري منطقه آزاد اروند و دكتر روح‌الله ایزدخواه، کارشناس توسعه منطقه‌ای بر روی آنتن شبکه اول سیما رفت.

محسن مقصودی، مجری ثریا در ابتدا در تشريح موضوع اين هفته برنامه گفت: بحث داغ این روزهای مجلس لایحه‌ای است که دولت برای افزایش تعداد مناطق آزاد داده است؛ مناطق آزاد تجاری و صنعتی ما تا به حال ۷ منطقه بوده و در این لایحه پیشنهاد این بوده است که ۷ منطقه جدید نیز به این مناطق اضافه شود که با یک تصمیم تعداد این مناطق آزاد دو برابر می‌شود.

وی تصریح کرد: این لایحه دو روز پیش در صحن مجلس رأی دو سومی را نیاورد و باید در برنامه پنجم توسعه دوباره مطرح شود و به همین دلیل موضوع برنامه این هفته را به این مسئله اختصاص داده‌ایم که ابعاد این مسئله را بررسی و آسیب‌شناسی کنیم که آیا مناطق آزاد قبلی موفق بوده‌اند و چقدر به اهدافی که برایشان مشخص شده بود رسیده‌اند؟

برخی منافع حوزه‌ای و یا منطقه‌ای خودشان را بر منافع ملی ترجیح می‌دهند

دکتر محمدخوش‌چهره، استاد اقتصاد دانشگاه تهران لبخندی زد و گفت: لبخند من به خاطر این است که به یاد مزاحی افتادم که می‌گویند "دارندگی و برازندگی"، تعدادی منطقه آزاد داشتیم و دوباره تعداد آن را افزایش می‌دهیم!

https://cdn.jahannews.com/images/docs/000463/n00463679-t.jpg

وی تاکید کرد: یکی از آقایان در مجلس این لایحه را مغایر با برنامه پنجم دانست و خوشبختانه هیئت‌رئیسه نیز موافقت کرد؛ این لایحه برای من که در مجلس هفتم حضور داشتم تداعی خیلی از فضاهایی بود که تجربه کرده بودیم و آن، این که برخی منافع حوزه‌ای و یا منطقه‌ای خودشان را بر منافع ملی ترجیح می‌دهند.
مجلس باید دقت کند که دولت منافع آتی و نسل‌های آینده را به خطر نیندازد

خوش‌چهره تصریح کرد: درست است که فردی نماینده منطقه‌ای است و این نماینده نیز باید ملاحظات منطقه‌ای خود را داشته باشد اما قسمی که خورده است و می‌خورد این است که مصالح و منافع ملی اصل است.

خوش چهره ادامه داد: دولت بنا به دلایلی به این نتیجه رسید که در شرایطی از یک ابزار که این ابزار نیز مورد تأیید علمی و متخصصین نیست، استفاده کند و جایگاهی که باید این موضوع را کنترل کند مجلس است؛ یعنی مجلس در رأس امور قرار دارد.

https://cdn.jahannews.com/images/docs/files/000463/nf00463679-1.jpg

وی بیان داشت: بنابراین دولت برنامه‌ای را به مجلس ارائه می‌دهد، به طور مثال لایحه برنامه پنجم و یا لایحه بودجه سال ۹۴ را پیشنهاد می‌دهد؛ این مجلس است که باید دقت کند که این دولت منافع آتی را بدهکار نکند و منافع نسل‌های آینده را به خطر نیندازد و مصالح ملی را به خاطر مقطع خاص خود و یا دوره کوتاه به خطر نیندازد.

این استاد اقتصاد دانشگاه تهران ادامه داد: تعجب من از دوستان در مجلس این است که این لایحه را تا مرز تصویب پیش بردند و اما در این بین یک نفر هوشیار پیدا شد و این لایحه را عقب انداخت و دو سوم نمایندگان مخالف شدند.

به‌خورد کشورهای درحال توسعه داده‌اند که رشد و توسعه در مناطق آزاد است

وی تاکید کرد: مناطق آزاد در واقع یک ابزار است؛ مسلطین اقتصاد جهانی دنیای سلطه اینگونه به خورد بعضی از کشورها دادند که شما اگر می‌خواهید رشد و توسعه و شکوفایی اقتصادی پیدا کنید از این ویترین‌های ما نیز اقتباس کنید.

خوش چهره اضافه کرد: این ویترین‌ها کجا بود؟ ۴ تا ۵ ویترین ایجاد کردند آن هم در جنگ سرد در مقابله با کمونیست‌ها و جنوب شرقی آسیا تمایلات زیادی برای کمونیست شدن داشت؛ لائوس و ویتنام و کلمبوس پشت سر هم کمونیست شدند، ۴ الی ۵ ویترین در جزایر این‌ها زده شد که نمونه‌ای از آن هنگ‌کنگ، تایوان وسنگاپور بود و بعد تنها جایی که یک مقدار برجسته‌تر بود کره جنوبی بود؛ این جا داخل شدند و بعد نامش را free zoon”" گذاشتند یعنی مناطق آزادی که با کارکرد صادرات است که سرمایه‌گذاران خارجی و آمریکا و انگلیسی و حتی بعداً ژاپن داخل آنجا شدند که سرمایه‌گذاری کنند و بدین ترتیب تولید ملی آنها بالا رفت.

تجربه مناطق آزاد در دنیا عمدتاً شکست خورده است

این استاد اقتصاد دانشگاه تهران در خصوص توزیع پول‌هایی که در این مناطق صورت گرفت، گفت: بیش از ۸۰ تا ۸۵ درصد این پول‌ها برای کشورهای خارجی بود یعنی منتفع اصلی از این درآمد و ثروت، مردم بومی سنگاپور و هنگ‌کنگ نبودند منتهی یک رفاه و سطح اشتغالی ایجاد شده بود.

وی تاکید کرد: بنابراین مناطق آزاد از دهه ۱۹۷۰ با نشان دادن این‌گونه ویترین‌ها به خورد کشورهای جهان سوم و در حال توسعه رفت و اینگونه مطرح شد که اگر می‌خواهید شتاب توسعه داشته باشید کشورتان باید آزاد باشد؛ حال که نمی‌توانید کشورتان را آزاد کنید حداقل یک بخشی از کشور را آزاد کنید که سرمایه‌گذاران خارجی بیایند و منابع خود را بیاورند و این‌گونه ادعا شده که تکنولوژی را هم می‌آورند و این سرمایه و تکنولوژی، جریانی به اسم صادرات را راه می‌اندازد.

https://cdn.jahannews.com/images/docs/files/000463/nf00463679-2.jpg

خوش چهره اظهار داشت: این کار از قبل از انقلاب تا تقریباً شروع انقلاب از دهه۱۹۷۰ تا دهه ۱۹۸۰ انجام شد که در این ده سال عملكرد هاي اين مناطق به گونه‌ای شد که سازمان‌های جهانی مثل سازمان بین‌المللی کار، سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل، سازمان توسعه و تجارت و سازمان ملل یعنی چند متولی که به اصطلاح باید تشویق می‌کردند سر و صدایشان درآمد و این مناطق آزاد را در دهه ۱۹۸۰ ارزیابی و مشاهده کردند که بالغ بر ۸۰ تا ۸۵ درصد این مناطق ناموفق بوده‌اند.

وی ادامه داد: با این طرح بنا است که اشتغال، سرمایه‌گذاری و تولید افزایش پیدا کند اما این طرح موفق نبود؛ تنها مناطق کوچکی مانند موریس موفق بودند و بعد به سمت صنایع کاربر رفته بودند و به دنبال این بودند که به طور مثال پوشاک و شلوار جین تولید کنند؛ در مجموع باید گفت تجربه مناطق آزاد در دنیا نیز عمدتاً شکست خورده است.

مناطق آزاد سکویی برای واردات شده است

خوش‌چهره نیز در ادامه اظهاراتش افزود: مناطق آزاد موفقی هم در حوزه صنعتی وجود داشتند به طور مثال چین سه منطقه را ایجاد و بعد به گونه‌ای عمل کرد که به تعبیر برخی به قدرت اول جهان تبدیل شد که امروزه نیز بیش از ۱۷ الی ۱۸ درصد تجارت جهانی را در اختیار دارد؛ کارکردشان در مناطق آزاد این بود که مازاد تولید برای صادرات در یک بندری که در آن تشریفات اداری برای ورود، معامله و انتقال ساده باشد، جمع شود.

محسن مقصودی در ادامه برنامه با ارائه اسلایدهایی که آمارش مربوط به سال‌های ۸۱ تا ۹۱ است، گفت: این اسلاید مربوط به مقایسه ارزش واردات و صادرات در مجموع مناطق آزاد کشور و گمرک است که نمودارهای قرمز رنگ میزان وارداتی است که از این مناطق انجام شده و نمودارهای سبز رنگ میزان صادرات است.


وی ادامه داد: در این اسلاید نسبت ارزش واردات و صادرات مشخص است که به طور مثال در سال ۸۰ ارزش صادرات ۴۰ برابر واردات بوده و در سال۹۱، ۲۳ الی ۲۴ درصد است که همیشه آمار و ارزش صادرات چندین برابر بوده.


حجم عظیم سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد، در طي ۱۵ سال فقط ۵۱ هزار شغل ایجاد کرده است!

مجری برنامه با اشاره به اسلایدی که مربوط به میزان اشتغال ایجاد شده در این مناطق است اظهار داشت: تا سال ۸۸ بعد از گذشت ۱۵ سال از آغاز فعالیت مناطق آزاد تقریباً ۵۱ هزار شغل ایجاد شده که این نشان می‌دهد با توجه به حجم سرمایه‌گذاری که انجام شده فقط ۵۱ هزار شغل ایجاد شده است که اصلاً برای مجموع مناطق آزاد که وجود دارد، عدد قابل‌توجهی نیست.


خوش‌چهره نیز در ادامه افزود: نسبت صادرات به واردات یکی از شاخصه‌هایی بود که سازمان جهانی کار، مد نظر قرار داده بود که در این زمینه نزدیک به ۹۰ درصد مناطق آزاد ناموفق بودند و این مناطق صرفا حجم بالای واردات را داشتند.

وی در ادامه در مورد اهميت ايجاد اشتغال بودمي در مناطق آزاد تاکید کرد: اشتغال مردم بومی مهم است بعد شما از تهران فروشنده کالا می‌برید که اولاً این کار تخصصی نیست و مهارت نمی‌خواهد و بعد کارهای فروش کالا در مراکز اشتغال، اشتغال مولد محسوب نمی‌شود یعنی اشتغال در بخش خدماتی است که اگر هر اشتغالی در هر کاری ایجاد شود با توجه به تعداد بالای بیکاران، واجد ارزش باشد ولی همان طور که اشاره کردید این میزان اشتغال با چه میزان سرمایه‌گذاری صورت گرفته؟ که این حرف مهمی است.

شورایعالی مناطق آزاد فکر می‌کند با جاده و رستوران می‌توان مناطق را آباد کرد

این استاد اقتصاد دانشگاه تهران بیان داشت: به رئیس شورایعالی مناطق آزاد به یکی از دوستان ما گفت که محروم‌ترین جاها را آباد کرده‌ایم و بعد از او پرسیدیم آباد یعنی چه؟ ‌گفت این مناطق جاده نداشت جاده ایجاد کردیم و بنا و رستوران ایجاد کردیم؛ آیا این مسائل واجد ارزش نیست؟ در پاسخ به او گفتم به دانشجوی سال اول اقتصاد چند مفاهیم پایه‌ای آموزش می‌دهند که یکی از آن‌ها تعریف خود اقتصاد است که همان علم تخصیص بهینه امکانات و منابع است؛ حال این تخصیص بهینه به این مفهوم است که ما یک امکانات و منابعی داریم که با عقلانیت این منابع را در بهترین مورد خود تخصیص داده‌ایم یعنی ما فراوانی نداریم که بتوانیم به هر جا تخصیص دهیم؛ یک پول و منابع محدود برای نیازهای نامحدود وجود دارد که باید به بهترین جاها تخصیص داده شود که این نشان دهنده رفتار اقتصادی و منطق اقتصادی است.

https://cdn.jahannews.com/images/docs/files/000463/nf00463679-3.jpg

وی افزود: ممکن است فردی کم توجه برای کاشت گل رز در کویر لوت به شما احسنت هم بگوید اما یک فرد فهمیده می‌گوید این کار چه قدر درآمد دارد؟ زمانی که می‌گویید صد دلار برای یک شاخه هزینه شده به شما می‌خندد و می‌گوید قیمت این گل در بازار جهانی ۵ سنت است، شما ۱۰۰ دلار یعنی ۲۰۰ برابر برای این گل هزینه کرده‌اید.

خوش‌چهره اظهار داشت: اگر فردی ادعا دارد که اشتغال ایجاد کرده باید از او پرسید‌ به چه بهایی این شغل را ایجاد کرده است؟ اگر این پول را در کارخانجات نساجی که دارای مشکل مالی هستند هزینه می‌کرد چه قدر اشتغال ایجاد می‌شد؟

مقصودی در میان اظهارات خوش‌چهره گفت: جالب اینجاست که گل در بیابان پرورش دادند باز خار شده است؛ این که می‌گویند ۵۱ هزار شغل در ۱۵ سال ایجاد کرده‌اند، طبق آمار یعنی بطور متوسط ۴ هزار شغل در هر سال در مناطق آزاد ایجاد شده است.

معافیت مالی دلیل اصلی ثبت شرکت‌ها در مناطق آزاد است!

وی با اشاره به اسلاید بعدی که در مورد تعداد شرکت‌های ثبت شده و بنگاه‌های صنعتی فعال بود، بیان داشت: تعداد شرکت‌هایی که ثبت شدند خیلی زیاد است که به خاطر این است که در این منطقه معافیت مالیاتی دارند؛ اکثر مناطق آزاد کیش خالی است و تعداد واحدهای فعال یک چهارم واحدهای اصلی می‌باشد.


پارچه، یخچال، سیگار، لوازم یدکی و برنج عمده اقلام وارد شده به مناطق آزاد است

مقصودی در توضیح اسلاید بعدی ادامه داد: این نمودار ارزش اقلام منتخب وارده به مناطق آزاد را نشان می‌دهد که با توجه به عوارض گمرکی بیش‌ترین وارداتی که از مناطق آزاد مسافری کیش و قشم و چابهار شده پارچه، یخچال، سیگار، لوازم یدکی و برنج وغیره است یعنی عمدتاً کالاهای مصرفی هستند.


وی با اشاره به اسلاید بعدی اظهار داشت: رتبه‌بندی جهانی که در مناطق آزاد انجام شد در ۵۰ منطقه آزاد با توجه به شاخص‌های سرمایه‌گذاری، انواع زیرساخت‌ها و خدمات مالی و سرمایه‌گذاری خارجی و اشتغال بود که هیچ نامی در این ۵۰ منطقه اول از مناطق آزاد ما نیست.

در ادامه برنامه محمدرضا معتمدی، معاون اقتصادی منطقه آزاد اروند به صورت تلفنی میهمان برنامه این هفته بود که در ابتدا گفت: در منطقه آزاد اروند بیش از ۸۶۰۰ هکتار سایت صنعتی آبادان و خرمشهر است که بیش از ۱۰۲ واحد صنعتی فعال داریم که بین ۳۰ تا۸۰ درصد فعال هستند و ما تولیدات بسیار خوبی را در این منطقه داریم.

وی در ادامه افزود: متأسفانه در منطقه آزاد اروند صنایعی بوده که متاسفانه به آن‌ها سر زده نشد؛ بیش از هشت سال گذشته بسیاری از صنایع کوچک ما به دلیل کمبود نقدینگی یا مشکل سرمایه در گردش و عدم توان خرید مواد اولیه با مشکل مواجه شدند.

معاون اقتصادی منطقه آزاد اروند تصریح کرد: مهندس ترکان در یک سال و نیم گذشته بیش از ۷ بار به منطقه آزاد اروند سفر کرده‌اند و هر هفت بار هم ایشان از شهرک‌های صنعتی ما به شکل بسیار فنی و جزئی بازدید کردند. ما فولاد کاوه و کاوه اروند را داریم که بیش از یک و نیم میلیون تن فولاد تولید خواهد کرد که بیش از هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان در این زمینه سرمایه‌گذاری صورت گرفته و بیش از ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است؛ فولاد جهان‌آرا را داریم که بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد سرمایه‌گذاری در آن صورت گرفته و بیش از سه میلیون تن فولاد تولید خواهیم کرد؛ آینده روشنی در انتظار خرمشهر و استان خوزستان در صنعت فولاد در منطقه آزاد است.

معتمدی اظهار داشت: ما کارخانه تولید کوک پترولیوم را داریم که با بیش از هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری، ۴۰۰ هزار تن تولید خواهد کرد؛ ما هشت پالایشگاه کوچک داریم که در حال ساخت هستند که دو تا از این پالایشگاه‌ها در ۲۲ بهمن به بهره‌برداری می‌رسد؛ ما نیروگاه برق صبا را داریم که هزار مگاوات برق تولید می‌کند و سال گذشته بیش از ۳۶ میلیون دلار صادرات برق به عراق داشتیم؛ بیش از ۲۵۰۰ نفر در بخش صنعت ما مشغول به کار هستند که این آمار، آمار کمی نیست.

وی با اشاره به اینکه شرکت GLX یکی از بهترین شرکت‌های ما بوده اظهار داشت: در سال ۱۳۹۰ ما به این شرکت پیشنهاد مشارکت دادیم و یک سالن ۹ هزار متری پیشنهاد دادیم که خود سازمان مشارکت کند برای این که بخشی از هزینه‌های این سرمایه‌گذار کاهش پیدا کند و فقط ماشین‌آلاتش را بیاورد؛ در آن زمان احساس می‌کردیم که این شرکت به دلایلی که یکی دو موردش را آقای دکتر خوش‌چهره فرمودند با مشکل مواجه می‌شوند لذا پیشنهاد کمک دادیم ولی متأسفانه استقبال نکردند.


معتمدی در ادامه با اشاره به مسئله صادرات در منطقه اروند، تصریح کرد: منطقه ما منطقه صادرات محور است که ما در سال گذشته ۱.۴ میلیارد دلار صادرات داشتیم و کمتر از یک میلیارد واردات داشتیم، در هشت ماه سال ۹۴ از طریق منطقه آزاد اروند یک میلیارد و ۹۷ میلیون دلار صادرات داشتیم و کمتر از ۴۷۵ میلیون دلار واردات داشتیم؛ یعنی آمار صادرات ما بیش از ۱۵ درصد افزایش و آمار وارداتمان بین ۲۰ تا ۲۵ درصد کاهش داشته یعنی صادرات یک منطقه آزادی به اسم منطقه آزاد اروند بیش از ۱.۴ میلیارد دلار در سال گذشته بوده و امسال قطعاً این آمار تا نزدیک ۲ میلیارد دلار افزایش یافته است.

وی در پاسخ به این سوال مجری برنامه که نسبت واردات به صادراتتان چگونه است بیان داشت: این نسبت کمتر از یک سوم است.

چه الزامی دارد که به برخی از شهرهای صنعتی بگوییم "منطقه آزاد"

در ادامه برنامه خوش‌چهره اظهار داشت: اینکه بالأخره یک منطقه فعالیت‌های صنعتی انجام می‌دهد خوشحال کننده است، ولی یک سؤالی که برای من مطرح می‌شود این است که به راستی چه الزامی وجود دارد که به اروند بگوییم "منطقه آزاد اروند" در صورتیکه این منطقه فعلاً یک منطقه صنعتی است؟؛ این " منطقه آزاد" که می‌گویید یعنی از قوانین بخشودگی‌های صادراتی می‌خواهید استفاده کنید و خیلی از فرآورده‌هایی که داخل سرزمین است صادر می‌شوند و می‌توانند از این معافیت‌ها استفاده کنند.

خوش‌چهره در ادامه خطاب به معتمدی گفت: بحث این است که مناطقی که الآن به عنوان منطقه آزاد مطرح می‌کنیم در خیلی از موارد این مناطق آزاد، اگر شهرک صنعتی هستند، بهتر است بگوییم شهرک‌های صنعتی که معافیت‌های مناطق آزاد را پیدا کرده‌اند اما اسمش مناطق آزاد نیست. نمی‌دانم اروند شهرک صنعتی است یا از قبل بوده؟

معتمدی نیز در پاسخ به سوال خوش چهره گفت: منطقه آزاد اروند منطقه صنعتی نیست اما از مشوق‌ها، معافیت‌ها و امکانات و مزایای منطقه آزاد اروند استفاده شده که این سطح از تولید را داشته‌ایم.

خوش‌چهره خطاب به معتمدی پرسید: یعنی مشوق‌های مالیاتی و صادراتی باعث شده که صنعتی مثل صنعت پتروشیمی در اروند ایجاد شود؟

معتمدی نیز در پاسخ اظهار داشت: ما پتروشیمی و پالایشگاه را جزو آمار نیاوردیم؛ شلمچه ۷ سال پیش به فرمایش مقام معظم رهبری قطعه‌ای از بهشت بوده که بعد از جنگ پر از مین بود ولی الآن همین شلمچه بندر خشک ماست که سازمان مناطق آزاد نزدیک ۷۰۰ میلیارد در آنجا هزینه کرد و سالی بیش از ۳۰ میلیارد هزینه کردیم که توانستیم به این آمار ۱.۴میلیارد دلار صادرات برسیم و در همین منطقه شلمچه بیش از ۷ هکتار را تاکنون به سرمایه‌گذاری‌های مختلف واگذار کردیم.

مسئولین با مقوله توسعه به صورت نمایشی برخورد می‌کنند

میهمان تلفنی بعدی برنامه دکتر روح‌الله ایزدخواه، کارشناس حوزه توسعه منطقه‌ای بود که در پاسخ به سوالی مبنی براینکه نظر شما درخصوص این عطش ایجاد مناطق آزاد در بعضی از مناطق محروم که توسط رسانه‌ها یا مسئولین ایجاد شده که فکر می‌کنند راه حل توسعه مناطق محروم این است که منطقه آزاد ایجاد شود، چیست؟ گفت: جالب این است که هم اکنون من در منطقه جنوب شرق هستم و چند روز پیش نیز در چابهار بودم و بازدیدی از این مناطق داشتیم و به منطقه آزاد هم سری زدیم؛ آقای دکتر خوش‌چهره تاریخچه خوبی را از سابقه مناطق آزاد در دنیا فرمودند و درست فرمودند که مناطق آزاد الآن یک نسخه مشکل گشا نیست و ریشه این مسئله که هنوز در کشورمان مناطق آزاد در صدر سیاست‌ها قرار می‌گیرد این است که ما هنوز داریم با مقوله توسعه به صورت نمایشی برخورد می‌کنیم چراکه منطقه آزاد شکیل و زیبا است و آن ساختمان‌ها و هتل‌هایش به چشم می‌آید و از نظر مسئولین محلی یک امتیاز و رای جمع کن است.

فکر می‌کنیم اگر چند منطقه آزاد بزنیم و ساختمان و هتل بسازیم توسعه یافته می‌شویم

وی ادامه داد: ما هنوز به معنای واقعی کلمه به توسعه نپرداخته‌ایم و فکر می‌کنیم اگر چند منطقه آزاد بزنیم ساختمان و هتل بسازیم اسمش توسعه است؛ حتی در مناطق آزاد بازار کالای چینی هم کساد است؛ در پاساژهای منطقه آزاد مگس پر می‌دهند و این در حالی است که اکنون فصل توریستی چابهار است و هوا نیز خوب است. این نسخه واقعاً شکست خورده و مسئولینی که دنبال این هستند فقط کافی است یک سفری به قشم و چابهار بروند و از نزدیک ببینند که وضعیت چگونه است حتی سوله‌ها نیز در این شهرها خوابیده است فقط از دور که نگاه می‌کنید خیلی زیباست و نورافکن‌ها و هتل‌های آن‌چنانی دارند.

از دیوار مناطق آزاد که می‌گذریم ورق برمی‌گردد و شاهد خانه‌های خشتی و کپری هستیم

این کارشناس حوزه توسعه منطقه‌ای در پاسخ به سوالی مبنی بر تاثیر برج‌ها و هتل‌ها در رشد عدالت اجتماعی مردم بومی مناطق، چقدر است؟ گفت: از دیوار منطقه آزاد چابهار و فنس‌ها که می‌گذرید ورق برمی‌گردد؛ خانه‌های خشتی و کپری و زندگی‌های بسیار ساده و ابتدایی دیوار به دیوار منطقه آزاد وجود دارد.

وی بیان داشت: بحثم این است که امروز دیگر توسعه را با زیرساخت نمی‌سنجند و حتی با میزان جاده و هتل‌های ساخته شده هم نمی‌سنجد بلکه با میزان حضور مردم در فرآیند اقتصادی می‌سنجند؛ یعنی این که عوامل اقتصادی به چه میزان فعالند.

آن قدر که به خیابان، جاده، نورافکن، هتل و پاساژ پرداختیم به مردم نپرداخته‌ایم

ایزدخواه در پایان خاطر نشان کرد: ما آن قدر که به خیابان، جاده، نورافکن، هتل و پاساژ پرداختیم به مردم نپرداختیم؛ جوانی ۸ میلیارد پول دارد اما نمی‌داند با این پول چه کار کند؛ یک کار مطمئن و سالم وجود ندارد لذا باید این مسائل را حل کنیم؛ به جای این که فکر کنیم چند هکتار زمین بگیرم و کجا چه بنایی بسازیم باید به دنبال حل این مسائل باشیم اما هنوز داریم با سیمان و بتن توسعه را دنبال می‌کنیم.

مجری در ادامه خطاب به خوش چهره اظهار داشت: با توجه به اینکه احتمال دارد این بحث دوباره در مجلس مطرح شود و با این عطش ایجاد مناطق آزاد به ویژه در مسئولین و در ایام انتخابات چه کار باید کرد؟

مجوز برخی از مناطق آزاد تحت تاثیر فشارها و ملاحظات سیاسی جریان‌های محلی است

خوش‌چهره نیز در پاسخ به این سوال مقصودی بیان داشت: این موضوع که برخی جریانات و دلایلی باعث می‌شود که دولتمردان در مجلس قانونی تصویب کنند را باید بررسی کنیم که یک جریان سالم عقلی است و یا اینکه یک جریان در حقیقت مبتنی بر نیازها و واقعیت‌هاست که البته جفت این‌ موضوعات در تعارض نیستند و می‌توانند یکدیگر را تکمیل کنند؛ یا اینکه یک جریان احساسی است و تحت فشارهای سیاسی و فشارهای مقامات محلی و غیره قرار دارد.


این استاد دانشگاه تهران خاطر نشان کرد: در رابطه با بسط و گسترشی که در مناطق آزاد و مجوزهایی که تحت فشار صادر می‌شود، می‌بینم به نظرم تحت فشار و ملاحظات جریان‌های سیاسی محلی است که در شرایطی که اقتصاد ایران نابسامانی‌ها، رکود و اختلالاتی دارد، یک جریان سرمایه را اگر چه در کوتاه مدت راه انداخته و به منطقه می‌آورد.

خوش‌چهره تاکید کرد: خوشبختانه این موضوع هنوز به تمام مناطق ایران تعمیم پیدا نکرده است منتها در مرزها درحال گسترش است یعنی جریانی که تحت عنوان بازارچه مرزی است ایجاد شد که این جریانات کالا را می‌بردند و می‌آورند و روستاییان و بومیان محلی ترددی داشتند که به این‌ها مناطق آزاد می‌گوییم؛ حتی اگر در این مناطق آزاد رسماً مقررات و حقوق حقه دولت را ایجاد کنیم و مالیات هم نگیریم، درست است یک اشتغال به ظاهر موردی را ایجاد کرده‌ایم اما اختلالاتی در اقتصاد ملی پیش می‌آورد؛ مخصوصاً همان دغدغه‌ای که در ابتدای صحبت عنوان کردیم که مطالعه و بررسی‌های مربوط به قاچاق کالا و ورود کالاهای خارجی است که عمدتاً از همین مناطق صورت می‌گیرد؛ برگه‌های سبز بعضی از این برندهای معروفی که از مجاری قانون واردات آورده‌اند مثلا۵۰ هزار دستگاه بوده و فروششان چند ده برابر بوده است لذا این کالاها قاچاق از مناطق آزاد و مناطق دیگر بوده است.

مناطق آزاد مانند کانال‌هایی است که ایران را مثل آبکش کرده‌اند

وی همچنین ادامه داد: این موضوع نشان مید‌هد که این شرکت‌ها هم برای اینکه مالیات ندهند ترجیح می‌دهند از این کانال‌هایی که ایران را مثل آبکش کرده است، اجناسشان را وارد کنند؛ بنابراین چه اصراری داریم بجای بازارچه‌های مرزی از مناطق آزاد صحبت کنیم؟!

رفاه ضمنی که با مناطق آزاد برای مردم آورده می‌شود، یک نوع جفا در حق آنهاست

خوش‌چهره نیز افزود: یکی از دوستان در مجلس خیلی اصرار داشت که اگر از این طرح و پیشنهاد ما برای مناطق آزاد استفاده کنید حداقل زحمت بکشید مخالفت نکنید که این طرح در مجلس تصویب شود و این نماینده همچنین مشکلات مردم را مطرح کرد که من به ایشان گفتم این فقر آن‎ها مسئولیتی است که شما باید حتما دنبال کنید اما نسخش این نیست.

وی اظهار داشت: شما اگر مناطق آزاد ایجاد کنید که در آن حقوق حقه دولت و کشور را ندهند، بودجه کشور مشکل پیدا می‌کند و غیره؛ در اینصورت رفاه ضمنی مردم افزایش می‌یابد؛ اما اگر شما این رفاه را برای مردم بیاورید و نهایتا دولت بعد بیاید و این روش را قبول نداشته باشد و این رفاه را از مردم بگیرد بیشترین جفا را شما به این مردم محلی کرده‌اید.

اگر مسئولین فکر می‌کنند مناطق آزاد الگوی خوبی است، پس کل کشور را آزاد کنند که همه از مواهب این ایده برخوردار شوند

مقصودی با ارائه اسلایدهایی خاطر نشان کرد: طبق این آمار رشد کارگاه‌ها، کارگرها و غیره در قشم نسبت به خود استان به مراتب کمتر بوده است و تقریبا هیچ فرقی با منطقه اصلی یا استان ندارد.



دکتر محمد خوش‌چهره در پایان خاطر نشان کرد: اگر دوستان در دولت و مجلس فکر می‌کنند مناطق آزاد الگوی خوبی است، پس لطف کنید که کشور را آزاد کنید که همه از مواهب این ایده برخوردار شوند.

سؤال نظرسنجی برنامه برنامه این هفته بدین شرح بود:

به نظر شما منافع اصلی حاصل از ایجاد مناطق آزاد نصیب چه گروهی شده است؟

۱- مردم بومی منطقه
۲- تولیدکنندگان و صادرکنندگان
۳- واردکنندگان

که حدود ۸۰ درصد مخاطبان معتقد بودند منافع اصلی مناطق آزاد برای واردکنندگان بوده و حدود ۱۱ درصد برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان و حدود ۹ درصد مردم گفتند که منافعش به مردم بومی رسیده است.
نام شما

آدرس ايميل شما
برای ارتقای فرهنگ نقد و انتقاد و کمک به پیشرفت فرهنگ و اخلاق جامعه، تلاش کنیم به جای توهین و تمسخر دیگران، نظرات و استدلال هایمان را در رد یا قبول مطالب عنوان کنیم.
نظر شما *


Iran, Islamic Republic of
و این است رکود تدبیر و امید
اندیشه
Iran, Islamic Republic of
زمان این برنامه می شد زمان مناسب تری باشه مثلا مثل برنامه های نورچشمی سازمان...
بدبختانه کشور رو واردات گرفته چند میلیون بیکار داریم واردات بدتر شده آخه کجای دنیا اینهمه مناطق آزاد داره از اقلیم کردستان عراق که واردات قاچاق از ترکیه هم که واردات قانونی داریم بسه دیگه تا کجا این وضعیت و میخوایم ادامه بدیم تا کوبیدن آخرین میخ به تابوت اقتصاد کشور
کارشناس اقتصادی
Romania
با سلام خدمت هم وطنان عزیزم احتراما باید بگویم که گفته برادر مان خوش چهره کاملا درست می باشد شاید سه منطقه آزاد خلیج فارس با در نظر گرفتن مسائل اقتصادی و سیاسی و اجتماعی بتوان تو جیح نمود ولی مناطق آزاد دیگر اصلا تو جیح اقتصادی ندارد و جز ضرر کاری برای کشور انجام نمی دهند و صد ها هزار فرصت شغلی را در داخل کشور از بین می برد و ایجاد آنها نه تنها سودی برای کشور نداشته بلکه منطقه ای مثل منطقه آزاد انزلی که در انحصار نا مشروح تعدادی محدود می باشد به غیر از گرانی سطح زندگی و نارضایتی مردم منطقه علیه دولت . ثمره ای دیگر نداشته است که اگر به غیر از آن سه منطقه بقیه همین الآن تعطیل شود مردم قشر ضعیف و متوسط منطقه بیشتر از دولت تدبیر و امید راضی خواهند بود و دیگر استان های کشور نیز چنین در خواستی نخواهند داشت اگر باور نمی کنید یک اکیپ مجرب برای بررسی به این مناطق ارسال فرمایید نه اینکه موقع انتخابات سال 1396 این مناطق تایید شود و سپس کمر تولید کاملا بشکند تا این که حزبی در کوتاه مدت رای بیاورد اگر این مناطق به هر دلیلی تصویب شود برای همیشه تولید در ایران تعطیل خواهد شد و بزرگترین ضربه به استقلال اقتصادی و به طبعه آن اسقلال سیاسی و اجتماعی و کل کشور در آینده خواهد بود ومن الله التوفیق
پیروز
Iran, Islamic Republic of
تایید ميشه جالبه بدونید اسمش منطقه آزاد انزلی ولی خود محدوده شهر انزلی و شامل نميشه! يه حصاری کشیدند واقعا دور خودشون که نفعش نه به شهر انزلی و مردمش، نه حتی استان گيلان اکثر شرکت هاش هم وضعیت مساعدي ندارند، فقط طبقه مرفه ممکنه سود کنند با ماشین های مدل بالای منطقه آزاد! حتی بندروگمرک انزلی هم رو به نابودی کشیده شده با ایجاد منطقه آزادانزلی
Iran, Islamic Republic of
جناب استاد اقتصاد وخصوصا ادبیات

نمره شما 0 لطفا به اکابر سری بزنید
خوش چهره رو بگذارید مشاور اقتصادی ...
Canada
تجربه منطقه آزاد در چین فوق العاده بود و دروازه های پیشرفت این کشور شد در ضمن مهم ترین ثمره مدل اقتصادی بسته و کمونیستی برادران افراطی دو شرکت مونتاژ خودرو است که باعث مرگ و معلولیت و گران فروشی در این کشور شده و خودرو را به یک کالای لوکس بدل کرده اند دنبال این نباشیم که چرا محصولی برای صادرات نداریم باید بیندیشیم که در طول سالیان گذشته با وجود ارز ارزان قیمت و درآمد افسانه ای نفت چرا هیچگونه زیرساخت صنعتی که توانایی رقابت در بازار بین المللی داشته باشد ایجاد نشده؟
چین بدبخت کی اینهمه واردات کرد عمو فرق مناطق آزاد ما با چین اینه مه چین صادر میکنه ما وارد میکنیم اونم حتی قابلمه
سجاد
Iran, Islamic Republic of
با عرض سلام
مناطق آزاد شده برای عده ای قاچاقچی منبع در آمدهای کلان من خودم تو منطقه آآزاد [...] به عینه می بینم تریلی تریلی جنس را می برن فقط با کمی رشوه خروجی عوارضی را رد می کنن .. اگه مسئولین باور نی کنن بیان ببینن و اگر هم ندیدند من نشونشون بدم .. ادمین بچاپ خواهشا
مگه آبادان و خرمشهر ارث پدریتونه که میخاین اون رو تیکه تیکه کنید و هر تیکه اش رو به یه بچه پولدار بفروشید. بعد از ما انتظار دارید که بیایم کلفتی و باغبونی اونها رو بکنیم. بعد منت سر ما بذارید که براتون اشتغال ایجاد کردیم.
مگه توی آبادان و خرمشهر دکتر و مهندس نداریم.مگه تحصیل کرده نداریم. یک مهندس آبادانی و خرمشهری ، صد شرف داره به این بچه پولدارهایی که مدرکشون رو با پول می گیرند و انتظار دارند ماها کلفتیشون رو بکنیم.