رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: به طور کلی در سال گذشته 26 درصد کاهش بارندگی داشتیم و خراسان رضوی رتبه 6 خشکسالی در کشور را داراست.
به گزارش جهان به نقل از ایسنا، مجتبی مزروعی در نشست خبری که با موضوع خشکسالی در محل این سازمان برگزار شد، با اشاره به اهمیت آب در فعالیتهای کشاورزی اظهارکرد: زندگی در بخش کشاورزی و روستاها به عنوان مراکز تولید بدون آب هیچ معنایی ندارد اما متاسفانه طی سالهای گذشته در بحث حفاظت از منابع آبی کوتاهیهای زیادی صورت گرفته است.
وی با اشاره به اینکه وزارت نیرو سرمایه گذاری زیادی را در بخش منابع آبی کرده است، عنوان کرد: سرمایه گذاریها معمولاً در بخش آبهای سطحی بوده اما در خراسان رضوی عموماً آب بخش کشاورزی از منابع زیرزمینی تامین میشود که سرمایهگذاری در این بخش بسیار اندک بوده است.
مزروعی در خصوص مدیریت آب و افزایش بهرهوری در بخش زراعی، باغی و دامی اظهارکرد: قدم اول در بخش تولیدات زراعی و باغی افزایش تولید در واحد سطح است که این افزایش به سرمایه گذاری نیاز دارد و اولویت اصلی ما در این بخش توسعه بازرگانی است.
وی عنوان کرد: در زمستان ۹۲، ۶۲.۲ درصد کاهش بارندگی وجود داشته و این میزان در نیمه اول سال ۹۲-۹۳، ۶۷.۸ درصد بوده است و شهرستانهای قوچان، سبزوار، درگز و مشهد به ترتیب بیشترین خشکسالی را داشتهاند.
رئیس سازمان جهادکشاورزی استان جمع کل خسارت خشکسالی و سرمازدگی را در سال ۹۲ و ۹۳، دو میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان دانست و گفت: ضریب پوشش بیمه برای جبران خسارت در محصولات زراعی ۳۵ درصد، محصولات باغی ۱۰ درصد، دام، شیلات و آبزیان ۱۰ درصد، طیور ۱۰۰ درصد و منابع طبیعی ۹ درصد بوده است.
مزروعی در خصوص اقدامات سال جاری برای کاهش اثر خسارتها، اظهار کرد: بررسی و کاهش میدانی دادهها، تشکیل کارگروه خشکسالی و سرمازدگی، تشکیل ستاد بیمه کشاورزی، برگزاری کارگاههای آموزشی و جلسات توجیهی برای کارشناسان و بهرهبرداران از جمله اقدامات انجام شده به منظور کاهش اثر خسارتها بوده است.
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی به محصولات پسته و زعفران به عنوان دو محصول مهم، استراتژیک و مقاوم در برابر خشکسالی و سرمازدگی اشاره کرد و گفت: در این محصولات ما بالاترین راندمان آب را داریم و تولید این محصول از نظر اقتصادی قابل توجیه و به صرفه است، بنابراین باید به جای توسعه کشت محصولاتی چون چغندر قند به افزایش راندمان توجه کنیم و در این زمینه توجه به محصولات استراتژیک مثل سیبزمینی نیز ضروری است.
وی با بیان اینکه باید به تدریج مصرف سیبزمینی را در سبد خانوار افزایش داده و نان را کاهش دهیم، اظهار کرد: کشت سیبزمینی از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفهتر از گندم بوده چرا که آب کمتری برای کشت این محصول نیاز است همچنین تولید این محصول در واحد سطح از گندم بیشتر است.
مزروعی اظهار کرد: در محصولات زراعی علاوه بر افزایش تولید در سطح، نحوه مصرف و فرآوری نیز از اهمیت خاصی برخوردار است.
لزوم ایجاد صنایع تبدیلی در بخش کشاورزی
وی به زعفران، پسته، کشمش، انار و انجیر به عنوان عمده محصولات باغی استان اشاره کرد و گفت: این محصولات در دنیا کمنظیر است اما ما برای فرآوری محصولات صنایع تبدیلی مناسبی را فراهم نکردیم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: فراهم کردن صنایع تبدیلی برای محصولات باغی کار سخت و پیچیدهای نبوده و این مهم فقط نیاز به توجه و مدیریت دارد چرا که با به وجود آمدن صنایع تبدیلی در این بخش میتوانیم ارزش افزوده این محصولات را که در استان تولید شده و در دنیا کمنظیر است چند برابر کنیم.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر بسیاری از کارخانجات و واحدهای تولیدی محصولات کشاورزی به صورت سنتی اداره میشود، گفت: اصلاح واحدهای سنتی تولید محصولات کشاورزی از برنامههای سازمان جهاد کشاورزی است.
مزروعی همچنین در خصوص طرح ملی زعفران اظهار کرد: در حال حاضر این طرح به عنوان یک طرح ملی تهیه شده و در صدد تخصیص ردیف اعتباری برای این طرح هستیم اما تاکنون اعتبارات لازم برای اجرا تخصیص داده نشده است.
وی با اشاره به اینکه خراسان رضوی در زمینه کشاورزی از طرحهای ملی کمبهره بوده است، تصریح کرد: باید طرحهای ملی در زمینه تغذیه سفرههای زیرزمینی و افزایش راندمان آبهای زیرزمینی طراحی کنیم.
میزان تولیدات دامی در روستاها روبه کاهش است
رئیس سازمان جهادکشاورزی استان اظهار کرد: سیستم مدیریتی و شرایط اجتماعی در کشور به گونهای است که روز به روز میزان تولید محصولات دامی در روستاها کاهش یافته و روستایی که در گذشته لبنیات، غلات و انواع محصولات کشاورزی و لبنی را تولید میکرد در حال حاضر وابسته شده است.
وی ادامه داد: مدیریت محیط روستا در گذشته به گونهای بوده که آنها از واحدهای تولیدی خارج شدهاند و واحدهای کوچک دامداری در خانههای روستایی از بین رفته است و دلیل از بین رفتن واحدهای کوچک دامداری در روستاها عدم توانایی در حل مشکلات بهداشتی دام در منازل بوده است.
ضریب پایین مکانیزاسیون در بخش کشاورزی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ادامه داد: باید توجه داشت که پرورش دام خارج از روستا امکانپذیر نبوده و باید تسهیلات ویژه و شرایط لازم را برای پرورش دام در منازل روستایی فراهم کنیم.
مزروعی یکی از گلوگاههای مهم موانع توسعه بخش کشاورزی را مکانیزاسیون دانست و گفت: علاوه بر اینکه ضریب مکانیزاسیون در استان پایین است ماشین آلات کشاورزی در این بخش نسبت به ۴۰ سال گذشته تغییر نکرده و کیفیت آن کاهش داشته است.
وی ادامه داد: ماشین آلات کشاورزی حال حاضر پاسخگوی نیاز بخش خصوصی نیست چرا که ما برای تولید محصولات کشاورزی به تکنولوژی برتر و مکانیزاسیون نیاز داریم اما متاسفانه بخش کشاورزی از محل درآمد هدفمندی در مرحله اول و دوم بیبهره و یا کم بهره بوده است.
مزروعی همچنین صنایع بزرگ در تولیدات دامی را حائز اهمیت دانست و گفت: در حال حاضر کارخانجات شیر خام را با قیمت پایین از دامداران خریداری کرده اما لبنیات را گران میفروشند و با وجود تمام حمایتها و یارانههایی که دولت در اختیار کارخانجات قرار میدهد باز هم شاهد افزایش قیمت لبنیات هستیم.
وی به تنوعسازی در محصولات پروتئینی تاکید کرد و گفت: در حال حاضر با وجود منابع مختلف پروتئینی، از آنها استفاده نمیشود.
مزروعی در خصوص یکپارچهسازی زمینهای کشاورزی عنوان کرد: مالکیت در بخش کشاورزی در کشور ما به صورت خرده مالکی بوده و یکپارچهسازی الگوی مناسبی است اما نمیتوان به اجرای آن در کشور امید داشت.
توجه به زیرساختها مهمترین اولویت سازمان جهاد کشاورزی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی اظهار کرد: با توجه به شرایط اقلیمی و پتانسیلهای موجود در بخش نیروی کارشناسی و نیروهای انسانی باید به گونهای عمل کرد که این روند علمی ومنطقهای بر کارها حاکم باشد.
وی اولین اولویت سازمان جهاد کشاورزی را نیروی انسانی دانست وگفت: قاعدتا جامعهای توسعه یافته خواهد شد که انسانهای توسعه یافتهای داشته باشد که علاوه بر این از سطح علمی بالایی برخوردار باشند.
مزروعی عنوان کرد: لذا برنامههای ما باید تابعی از سیاستهای کلان جمهوری اسلامی ایران، برنامههای دولت و اسناد بالا دستی باشد و برنامههای اجرایی نیز براساس همین تدوین میشود.
وی یکی از مهمترین وظایف مدیر علاوه بر ساماندهی را سازماندهی مناسب دانست وگفت: سازماندهی در بخش کشاورزی در کوتاه مدت میسر نخواهد بود.
وی ادامه داد: توجه به زیرساختها از مهمترین اولویتهای برنامههای سازمان جهاد کشاورزی است چرا که علاوه بر شرایط حال حاضر باید آینده نیز در نظر گرفته شود.
مزروعی توسعه بازرگانی را دومین اولویت سازمان جهاد کشاورزی دانست و گفت: توسعه بازرگانی در محصولات کشاورزی حائز اهمیت است و این توسعه باید از لحاظ کمی، کیفی و در داخل و خارج از کشور صورت گیرد همچنین عرضه محصولات باید به صورت پیشرفته و به روز باشد و دست واسطهها ودلالان از بازار کشاورزی کوتاه شود.
وی گفت: امروز در حوزه کشاورزی بیشتر از این که بازرگان داشته باشیم شاهد حضور دلالان بودهایم و بازرگانان ما روز به روز ورشکسته میشوند بنابراین توسعه بازرگانی در بخش کشاورزی یکی از اولویتهای مهم است.
مزروعی ادامه داد: پایداری در درآمد یکی از موضوعات مهم بوده و طی سالهای گذشته عدم پایداری در درآمد منجر به کاهش درآمد تولید کنندهها شده است چنانچه بخواهیم کشاروزی پایداری داشته باشیم باید درآمد پایدار ایجاد کنیم.
وی شرکتهای تعاونی را مهمترین و اساسیترین رکن کمکی در این زمینه دانست و گفت: شرکتهای تعاونی که عمدتا تحت پوشش تعامل روستایی هستند و مزایای دولتی نیز برخوردارند میتوانند فعالیتهای بازرگانی داشته باشند.
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی تصریح کرد: مسیر صادرات نیز باید ساده و روان باشد تا محصولات کشاورزی تولید شده بدون مشکل خاصی به خارج از کشور صادر شود در حال حاضر به دلیل مشکلاتی که در عرصه مستقیم در تمام بخشهای وجود دارد دام زنده با مشکلات خاصی عرضه میشود.