مسخره بازی های سینمای ما / حاشیه ای بر ماجرای عشق رضا عطاران و مهناز افشار در «نهنگ عنبر»
سه شنبه ۱۳ تير ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۰۶
کد مطلب: 531074
«نهنگ عنبر» فیلم خوبی نیست؛ نه قصه خوبی دارد، نه بازی های درخشان و نه شرایط فنی مناسب؛ حتی به نظر می رسد سامان مقدم در مقام نویسنده کارگردان این فیلم، در نوشتن سناریو و داستان آن، هول بوده و کم حوصلگی کرده است، آنچنان که حفره ها و نقص های فاحشی در متن داستانش، خودنمایی می کند.
البته اصلی ترین هنر او شاید این بوده که «رضا عطاران» را به عنوان پولسازترین بازیگر سینمای ایران، در نقش خود، «یله و رها» وارد ساخته و به او اجازه داده است بدون کمترین تغییر در تیپ همیشگی اش، ظاهر شود. رضا عطاران در این سال ها به تیپ خاصی دست پیدا کرده است که در سینمای ایران، کمتر نظیر داشته و البته به خوبی از عهده دلبری مخاطب برآمده است. عطاران در عموم فیلم هایش، ترکیبی است از یک شخصیت ساده، خوش ذات اما پر خطا، بی خیال و راحت، با تیکه پرانی های بامزه، شوخی های منشوری، عرف شکنی های فراوان و سادگی های بسیار؛ که البته می تواند این امتزاج را با بازی روان، هنرمندانه، صمیمی و حتی گاه زیادتر از حد انتظار، «چرک و پلشت» به خوبی نمایش دهد.
چرا جیب مخاطب را می زنند؟
از سوی دیگر جریان برخی فیلم های گیشه ای در سال های اخیر دوباره ذائقه مخاطب را تنزل داده و مثل یک چیپس و پفک کودکانه، هاضمه او را از درک و هضم غذاهای مقوی، عاجز ساخته است. شاید برای همین است که برخی فیلم های عمیق، به رغم حرف های جدی، کمتر دیده شده و کمتر توسط بینندگان به این و آن توصیه می شود.
اما مسأله این یادداشت، نه میزان بالای فروش نهنگ عنبر است، نه بازی عطاران، نه ذائقه مخاطب، نه عملکرد ارشاد. مسأله و پرسش اصلی این است که چرا سینمای ایران به رسالت زندگی ساز و اندیشه آفرین خود بی تفاوت شده؟ چرا برخی کارگردانان میهنی، با عمیق ترین موضوعات زندگی، نازل و مبتذل برخورد کرده و با به دست آوردن رگ خواب مخاطب، جیب او را می زنند؟
نهنگ عنبر، مثل خیلی از فیلم های هم نژاد خود، به موسیقی های تند رو آورده و با غلظت فراوان و ساختار شکنانه ای صحنه های رقص و پایکوبی زنان و مردان را نشان می دهد و در سرتاسر فیلم 4 جوان ایرانی دهه شصت را کنار هم و در یک خانه نشان می دهد، بدون آنکه هیچ نسبت خانوادگی با هم داشته باشند و سعی می کند ماجرای عشق یکی (رضا عطاران) به دیگری (مهناز افشار) را نمایش دهد. اعتراض دقیقا در همین نقطه است که چرا با مسأله عشق و عاشقی، اینچنین بی مایه و مبتذل پرداخته می شود. آیا مسائل دختر و پسر روزگار ما، همین قدر ساده و کم اهمیت است که «سلکشن رؤیا» به آن پرداخته است؟
ادعا می شود در این فیلم ممیزی های بسیاری صورت گرفته است، آنچنان که سامان مقدم می گوید: چیزی که می‌بینید، لاشه نهنگ عنبر ۲ است. اما به نظر می رسد این فیلم، در بهترین حالت خود نیز، از نهمت حیات و بعثت، محروم بوده است. در فرهنگ لغت در توضیح «نهنگ عنبر» نوشته شده است «بزرگترین نهنگ دندان دار دریاها». اما نهنگ عنبر سینمای ما، نه دندان دارد، نه نهنگ است و نه بزرگترین موجود دریا!
علی
۱۰۲۱
بابا بی خیال................انقد گیر میدین چی گیرتون میاد
لطفا کمی دقت و تامل:
گاهی اوقات انسان احساس میکند دستگاه‌های مرکزی فکر و فرهنگ و سیاست و مانند اینها دچار اختلالند، دچار تعطیلند؛ واقعاً آدم گاهی اوقات احساس میکند. حالا مثلاً فرض بفرمایید این‌همه ما مسئله‌ی فرهنگی در کشور داریم، مسائل مهم که شاید من بتوانم ده مسئله‌ی اصلیِ فرهنگی را بشمارم که اینها دچار مشکل است؛ فرض کنید مسئله‌ی سینما، یک مسئله‌ی مهم است، [یعنی] مسئله‌ی فرهنگی مهمّی است که سینمای کشور چه جوری اداره میشود، از کجا پشتیبانی میشود -حالا پشتیبانی خارجی هم پیدا میکنند برای فیلمها- اداره‌ی هنر کشور و سینما که چیز کوچکی نیست؛ مثلاً فرض کنید ده مسئله‌ی این‌جوری میشود پیدا کرد، [امّا] ناگهان می‌بینید مثلاً فرض کنید اینکه فلان آهنگ قبل از افطار پخش بشود یا نشود، میشود مسئله‌ی اصلی؛ نامه‌نگاری میکنند! پیدا است که این دستگاه اختلال پیدا کرده که مسئله‌ی اصلی را از مسئله‌ی فرعی تشخیص نمیدهد و یک مسئله‌ی اصلاً بی‌اعتبارِ بی‌اهمّیّت فرعی را به‌عنوان یک مسئله‌ی اصلی، درشت میکنند. وقتی این‌جوری دستگاه‌های مرکزی اختلال دارند، آنوقت اینجا جای همان آتش‌به‌اختیاری است که عرض کردم.
بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان
۱۳۹۶/۰۳/۱۷
http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=36775
گاهی اوقات انسان احساس میکند دستگاه‌های مرکزی فکر و فرهنگ و سیاست و مانند اینها دچار اختلالند، دچار تعطیلند؛ واقعاً آدم گاهی اوقات احساس میکند. حالا مثلاً فرض بفرمایید این‌همه ما مسئله‌ی فرهنگی در کشور داریم، مسائل مهم که شاید من بتوانم ده مسئله‌ی اصلیِ فرهنگی را بشمارم که اینها دچار مشکل است؛ فرض کنید مسئله‌ی سینما، یک مسئله‌ی مهم است، [یعنی] مسئله‌ی فرهنگی مهمّی است که سینمای کشور چه جوری اداره میشود، از کجا پشتیبانی میشود -حالا پشتیبانی خارجی هم پیدا میکنند برای فیلمها- اداره‌ی هنر کشور و سینما که چیز کوچکی نیست؛ مثلاً فرض کنید ده مسئله‌ی این‌جوری میشود پیدا کرد، [امّا] ناگهان می‌بینید مثلاً فرض کنید اینکه فلان آهنگ قبل از افطار پخش بشود یا نشود، میشود مسئله‌ی اصلی؛ نامه‌نگاری میکنند! پیدا است که این دستگاه اختلال پیدا کرده که مسئله‌ی اصلی را از مسئله‌ی فرعی تشخیص نمیدهد و یک مسئله‌ی اصلاً بی‌اعتبارِ بی‌اهمّیّت فرعی را به‌عنوان یک مسئله‌ی اصلی، درشت میکنند. وقتی این‌جوری دستگاه‌های مرکزی اختلال دارند، آنوقت اینجا جای همان آتش‌به‌اختیاری است که عرض کردم.
بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان
۱۳۹۶/۰۳/۱۷
http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=36775
اگر این فیلم که میگوید انقدر ضعیف هست و اصلا حرفی برای گفتن نداردو نسبت به رقبای خود که کمتر ایراد دارند انقدر فروش میکند شاید بعضی از مردم برای لحضه ای دور شدن از فضای بیرون حاضرند پولشان را دور بریزند تا شاید فقط شاید چند دقیقه ای بتوانند در کنار همسر و فرزندانشان دور همی لبخندی بر لب بنشانند شاید به این هوا بلیط این فیلم به تفسیر نویسنده پوچ و بی ارزش را میخرند و امار فروش انرا بالا میبرند .چرا فیلمهای ارزشی در کشور ما کمتر ساخته میشود یا اگر ساخته میشود تداوم ساخت ندارد چرا ما کارگردان فعال در عرصه ساخت فیلمهای ارزشی به تعداد انگشتان دست نداریم نا مهری ها از کجا است از وزارت ارشاد است یا از سلیقه مردم کاشکی میشد به دور از اغراض سیاسی و شخصی انرا مورد نقد و بررسی ازاد قرار دادو این مشکل فرهنگی را به چالش جدی کشانید تا نقاط تاریک ان روشن شود و مردم پولشان و وقتشان را به هدر ندهند
فیلمی بود که اوایل انقلاب معلم نهضت سوادآموزی رفته بود در یک روستا که همه بیسواد بودند فقط یک فرد شارلاتان و سواستفاده چی سواد خواندن و نوشتن داشت که البته از همین موضوع نهایت (سوء)استفاده را میبرد.
بماند که چه کارهایی در مخالفت و اذیت و آزار معلم انجام داده بود تا معلم را از روستا فراری دهد، در سکانسی از فیلم وقتی معلم داره پای تخته حروف و کلمه “مار“ را درس میدهد ایشان برای فریب مردم و تخریب و تمسخر معلم میرود پای تخته سیاه و تصویر مار را نقاشی میکند و مردم را به قضاوت فرامیخواند
با کمال احترام و تاسف دقیقا با همین استدلال !
بدیهی است بسیاری از کسانیکه به چنین استدلالهایی متوسل میشوند از بی توجهی و بدون قصد و غرض فقط متاثر از جوسازی گرفتار چنین چاله هایی شده اند ولی متاسفانه هستند کسانیکه در سیاه چاه های قصد و غرض گرفتارند!
بماند که چه کارهایی در مخالفت و اذیت و آزار معلم انجام داده بود تا معلم را از روستا فراری دهد، در سکانسی از فیلم وقتی معلم داره پای تخته حروف و کلمه “مار“ را درس میدهد ایشان برای فریب مردم و تخریب و تمسخر معلم میرود پای تخته سیاه و تصویر مار را نقاشی میکند و مردم را به قضاوت فرامیخواند
با کمال احترام و تاسف دقیقا با همین استدلال !
بدیهی است بسیاری از کسانیکه به چنین استدلالهایی متوسل میشوند از بی توجهی و بدون قصد و غرض فقط متاثر از جوسازی گرفتار چنین چاله هایی شده اند ولی متاسفانه هستند کسانیکه در سیاه چاه های قصد و غرض گرفتارند!
