اهداف اردوغان از تغییر نظام سیاسی ترکیه
اردوغانیسم و میراث اتاتورک
يکشنبه ۸ اسفند ۱۳۹۵ ساعت ۰۷:۴۵
کد مطلب: 504709
پاسخ به این پرسش به ویژه اکنون که رجب طیب اردوغان نخستین رئیس جمهور منتخب آرای مردم تلاش می کند تا با تغییر در قانون اساسی قدرت اجرایی را در دست بگیرد، بیش از پیش ضروری به نظر می رسد. اردوغان امید دارد
بسياري معتقدند که ترکيه اين روزها در حال گذار است. البته نه گذار به دموکراسی يا از سنت به مدرنيته بلکه گذار از ايدئولوژي کماليسم به ايدئولوژي اردوغانيسم.
کاخ سفید اردوغان در مزرعه آتاتورک
شاید این پیش بینی اغراق شده باشد، اما اردوغان قطعا جاه طلبی های بزرگی دارد. در مزرعه آتاتورک در نزدیکی انکارا، اردوغان یک کاخ جدید ریاست جمهوری با 1150 اتاق ساخته است و برای آن 615 میلیون دلار هزینه کرده است. علاوه بر این وی گارد ویژه تشریفات ریاست جمهوری ترکیه را تغییر داده است. گارد ویژه جدید که از آن در دیدار اردوغان با محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی رونمایی شد. از شانزده سرباز زره پوش تشکیل شده که نیزه و شمشیر در دست دارند. منابع رسمی ترکیه می گویند این 16 سرباز نمادی از 16 حکومت مهم در تاریخ ترک تباران هستند که از امپراتوری هون ها در سده دوم قبل از میلاد تا حکومت های سلجوقیان و گورکانیان و در نهایت امپراتوری عثمانی را شامل می شود. در اقدامی دیگر رجب طیب اردو غان دستور داده که تدریس زبان و الفبای قدیم عثمانی (که اتاتورک در سال 1928 آن را با الفبای لاتین جایگزین کرد) در مدارس امام خطیب برای دانش آموزان اجباری شود. تعداد دانش آموزان این مدارس از زمان به قدرت رسیدن
بسياري معتقدند که ترکيه اين روزها در حال گذار است. البته نه گذار به دموکراسی يا از سنت به مدرنيته بلکه گذار از ايدئولوژي کماليسم به ايدئولوژي اردوغانيسم.
مقابله با کمالیسم
ترکيه هشتاد سال تمام تحت حاکميت دکترين کمال آتاتورک يعني «کماليسم» بود اما اردوغان طي دوازده سال حکومت خود در مرحله نخست نخبگان کماليست را از قدرت پايين کشيد، نخبگاني که بيش از هر جاي ديگر در ارتش و سيستم قضايي ترکيه جا خوش کرده بودند. سپس کنترل همه نهادهاي دولتي را در اختيار خود درآورد و حال در کسوت رئيس جمهور خود را تجلي و تجسم عيني ترکيه مي‌بيند. روزنامه آلمانی فرانکفورتر آلگماینه می نویسد:" در واقع اردوغان همزمان يک سلطان عثماني و يک لويي هفدهم (پادشاه قرون گذشته فرانسه) است. لويي هفدهم تماميت خواه ترين حاکم تاريخ لقب گرفته است اما ظاهرا اردوغان دست کمي از او ندارد." بسياري معتقدند که ترکيه اين روزها در حال گذار است. البته نه گذار به دموکراسی يا از سنت به مدرنيته بلکه گذار از ايدئولوژي کماليسم به ايدئولوژي اردوغانيسم.
تمامیت خواهی به سبک آتاتورک
کماليسم بر شش ستون استوار بود که از جمله آنها لائيسيسم، برتري دولت و جامعه بي طبقه را مي‌توان نام برد. اما اردوغان هيچ نحله ايدئولوژيکي را نمايندگي نمي کند و با اين وجود حکومت وي از نظر عدم برخورداري از دموکراسي با حکومت کماليست ها شباهت زيادي دارد. رييس جمهور ترکيه پس از شکست سياست هايش در رابطه با اروپا و جهان عرب، در داخل نيز
کماليسم بر شش ستون استوار بود که از جمله آنها لائيسيسم، برتري دولت و جامعه بي طبقه را مي‌توان نام برد. اما اردوغان هيچ نحله ايدئولوژيکي را نمايندگي نمي کند و با اين وجود حکومت وي از نظر عدم برخورداري از دموکراسي با حکومت کماليست ها شباهت زيادي دارد.
اما اردوغانیسم در پی مناسباتیست که دورانش گذشته و جایی در آینده ندارد.
درست است که روح زمانه برای دوران پیش رو به عبور از مادیات و فردگرایی و توجه به همگرایی و معنویات در زندگی اجتماعی و مناسبات جهانی اشاره دارد: اما متاسفانه هنوز درک درستی از چگونگی بکارگیری معنویات در خلق تمامی ساختارهای آینده و روابط داخلی و جهانی آن وجود ندارد. اصولآ چنین طرح جامع جهانی هنوز در دسترس نیست و نبود آن درین دوران گذار برای بشریت خطرناک است. اگر بشر نابود شود همه آنانی که سنگ در پیش راه انقلاب معنوی ایران انداختند مسببان اصلی هستند. چون طراحی ساختارهای آینده بر اساس معنویت توحیدی وظیفه این انقلاب بود.