اقتصاد مقاومتی، ریاضت اقتصادی نیست؛
بایدها و نبایدهای یک اقتصاد مقاوم/ دولتمردانی که می‌توانند مانع تحقق اقتصاد مقاومتی باشند
شنبه ۳ اسفند ۱۳۹۲ ساعت ۰۷:۱۵
کد مطلب: 345195
اقتصاد مقاومتی یعنی تشخیص حوزه های فشار و متعاقبا تلاش برای کنترل و بی اثر کردن آن و در شرایط آرمانی تبدیل چنین فشارهایی به فرصت، که قطعا باور و مشارکت همگانی و اعمال مدیریت های عقلایی و مدبرانه پیش شرط و الزام چنین موضوعی است.
اقتصاد مقاومتی کاهش وابستگی ها و تاکید روی مزیت های تولید داخل و تلاش برای خوداتکایی است و صد البته منظور از اقتصاد مقاومتی واقعی، یک اقتصاد مقاومتی فعال و پویاست نه یک اقتصاد منفعل و بسته؛ چنانکه مقاومت برای دفع موانع پیشرفت و کوشش در مسیر حرکت و پیشرفت تعریف می‌شود. در واقع هدف در اقتصاد مقاومتی آن است که بر فشارها و ضربه‌های اقتصادی از سوی نیروهای متخاصم که سد راه پیشرفت جامعه است، غلبه شود.
القای تفکر اقتصاد مقاومتی یک تدبیر هوشمندانه است تا مدیران ارشد اقتصادی را از غفلت ایجاد شده در بخش اقتصادی برهاند و رشد و توسعه و شکوفایی و تولید ملی و قطع وابستگی اقتصادی را حتی در سخت‌ترین تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی دشمنان به بار بیاورد. رهبر معظم انقلاب اسلامی استفاده از همه ظرفیت های بخش های دولتی و غیر دولتی، اهتمام جدی به حل مشکلات معیشتی مردم، مبارزه با مفاسد اقتصادی، حمایت از تولید ملی و مبارزه با اسراف را از لوازم اقتصاد مقاومتی دانسته اند.
با توجه به بیانات ایشان می توان زمینه های مختلفی را در خصوص اقتصاد مقاومتی مفروض دانست که به شرح زیر است:
۱- حمایت از تولید ملی
۲- اجرای کامل سیاست های اصل ۴۴ قانون اساسی
۳- توجه به نخبگان و کارآفرینان و استفاده از فناوری نوین در اقتصاد
۴- مهار سوداگری و فساد، گام اول تحقق اقتصاد پایدار
۵- مردمی سازی اقتصاد، ارتقاء مقاومت اقتصادی دربرابر تحریم ها
۶- خلاصی از وابستگی به درآمد نفت، مصداق خود اتکایی
۷- اولویت بندی شرکای تجاری ایران
۸- فرهنگ‌سازی اولویت تولید بر واردات و خرید کالای داخلی
برخی از تحلیل گران اقتصادی، اقتصاد مقاومتی و ریاضت اقتصادی را یکی می دانند و یا تصور می کنند اقتصاد ریاضتی یکی از شاخه های اقتصاد مقاومتی است در حالی که این دو اصطلاح کاملا متفاوت بوده و هیچ ارتباطی به یکدیگر ندارند.
در واقع ریاضت اقتصادی به طرحی گفته می شود که دولت ها برای کاهش هزینه ها و رفع کسری بودجه، به کاهش و یا حذف ارائه برخی خدمات و مزایای عمومی دست می زنند. این طرح که به منظور مقابله با کسری بودجه توسط برخی دولت ها انجام می شود گاهی اوقات به افزایش میزان مالیات و افزایش دریافت وام ها و کمک های مالی خارجی می انجامد.
اینکه بر اقتصاد و شرایط بحران زده اش ریاضت و سختی تحمیل شود، در ظاهر اصلا کار خوشایندی به نظر نمی رسد؛ اما می تواند به بازیابی درازمدت اقتصاد کمک کند. بنابراین اگرچه اقتصاد ایران شاید ناچار شود در دراز مدت به سیاست های ریاضتی روی بیاورد، اما اقتصاد مقاومتی و ریاضت اقتصادی دو مفهوم جداگانه و مستقل است.
در رویکرد اقتصاد مقاومتی ما در پی "اقتصاد ایده الی" هستیم که هم اسلامی باشد و هم ما را به جایگاه اقتصاد اول منطقه برساند؛ اقتصادی که برای جهان اسلام الهام بخش و کارآمد بوده و زمینه ساز تشکیل «تمدن بزرگ اسلامی» باشد. بدین معنا اساساً در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، یکی از مؤلفه‌های مهم الگو می باید متضمن مقاومت و تحقق آن باشد. در این مقوله است که اقتصاد مقاومتی مشتمل بر اقتصاد کارآفرینی و ریسک پذیری و نوآوری می شود.
دولتمردانی که خود مانع تحقق اقتصاد مقاومتی هستند
مهمترین مشکل اقتصاد مقاومتی غلبه بر تفکر غلط در سیاستگذاران و دولتمردان در حوزه اقتصاد کشور است. برخی از مسؤولان، تحریم ها را تنها مشکل اقتصاد ایران دانسته و با عدم درک صحیح از شرایط کشور، اقتصاد ریاضتی را تنها راهکار نجات اقتصاد ملی می دانند که این نگاه در تعارض با مفهوم مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری در خصوص ساخت درونی اقتصاد است.
اقتصاد مقاومتی بر خلاف ریاضت اقتصادی، یک نظام اقتصادی بسته و منفعل نبوده و پویایی از مهم ترین ویژگی های آن است. هدف از اقتصاد مقاومتی چیزی نیست جز آنکه این اقتصاد مقوم نظام سیاسی باشد، چنانکه نظام اقتصاد مقاومتی اگر هماهنگی خود را با نظام حکومتی اسلامی از دست بدهد نمی تواند مراد باشد. اقتصاد مقاومتی که ملهم از نظام فرهنگی اسلامی و مبتنی بر فرهنگ دینی نباشد، هدف نیست.
مسؤولینی که معتقد به اقتصاد لیبرالی برای حل مشکلات کشور هستند، به اشتباه اقتصاد مقاومتی را همان ریاضت اقتصادی دانسته و نمی توانند خود را با شرایط اقتصاد مقاومتی هماهنگ نمایند و در نهایت برخی دولتمردان چه در دولت و چه در مجلس و سایر نهادهای تصمیم سازی کشور، تبدیل به بزرگترین مانع جهت تحقق اقتصاد مقاومتی می شوند.
الگوی مصرف مناسب، پیش نیاز اقتصاد مقاومتی
نقطه شروع اقتصاد مقاومتی مصرف است. مصرف است که تولید را جهت می‌دهد و این هر دو در کنار هم جهت سرمایه‌گذاری را مشخص می‌کنند. بی‌دلیل نیست که مقام معظم رهبری پیش از نامگذاری سالی به نام تولید ملی، سالی را به نام اصلاح الگوی مصرف نامگذاری کرده‌اند و در اصلاح الگوی مصرف مهمترین کار، پاکسازی فرهنگی و اصلاح فرهنگ اقتصادی است.
در پایان باید گفت، اقتصاد مقاومتی مفهومی است که در پی مقاوم سازی، بحران زدایی و ترمیم ساختارها و نهادهای فرسوده و ناکارآمد موجود اقتصادی مطرح می شود که قطعا باور و مشارکت همگانی و اعمال مدیریت های عقلایی و مدبرانه، پیش شرط و الزام چنین موضوعی است. اقتصاد مقاومتی کاهش وابستگی ها و تاکید روی مزیت های تولید داخل و تلاش برای خود اتکایی است.
