فارسی‌زبانان بسیاری با هکسره و قوانین آن آشنایی کافی ندارند.
حتی نمی‌دانند کاربرد «ِـِ» و «ه» در محاوره‌نویسی، قوانینی دارد.
اگر قوانین هکسره را بشناسید، می‌توانید با خیال راحت، در شبکههای اجتماعی بنویسید و چت کنید، بدون اینکه کسی ایرادی ازتان بگیرد.
اما آیا هکسره قوانین مشخصی دارد؟ قواعد هکسره را از کدام کتاب دستور زبان فارسی یاد بگیریم.
در این مطلب، از هکسره و قوانینش برای‌تان خواهیم گفت. با ما همراه باشید.
چرا قوانین هکسره را بلد نیستیم؟
.jpg)
می‌نوشتیم و کسی ایراد هکسره از ما نمی‌گرفت؟ در کتاب‌های زبان و ادبیات فارسی، در دوره دبیرستان و دانشگاه، با زبان فارسی معیار آشنا می‌شدیم.
هدف از این آموزش‌ها یاد دادن زبان محاوره نبود.
نوشتن و خواندن زبان محاوره محدود به خواندن مکالمات در رمان‌ها، داستان‌ها و نمایشنامه‌ها بود.
در دنیای امروز، که بسیاری از ما زمان مشخصی را در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی می‌گذرانیم، هر لحظه، خطر اشتباه هکسره در کمین‌مان است.
برای مثال، هنگام چت کردن، نگارش کپشن در اینستاگرام و توئیت کردن، زبان محاوره را به خدمت می‌گیریم و بالطبع، دوست نداریم کسی به ما تذکر دهد.
بنابراین، در گذشته، به دلیل کاربرد کمتر زبان محاوره در نوشتار، نیازی به یادگیری قوانین هکسره نبود، اما امروز، دیگر اینطور نیست و باید این قوانین را بشناسیم.
قبل از این که به ادامه برسی قوانین هکسره بپردازیم از شما دعوت می کنم مطلب زیر را مطالعه کنید:
هکسره چیست؟ جایگاه «ه» و «ـِ» در محاوره‌نویسی
قوانین هکسره به زبان ساده
همان‌طور که گفتیم، هکسره قوانین مشخصی دارد که اگر بشناسیدشان، می‌توانید از این خطا در امان بمانید.
کافی است بدانید در ترکیب موصوف و صفت، باید ـِ بگذاریم یا ه! به جای واژۀ «است» در انتهای جمله کدام را بیاوریم.
قوانین هکسره بسیار شفاف و ساده هستند. بنابراین، بسیار زودتر از آنچه فکرش را کنید می‌توانید یادش بگیرید.
در ادامه، قوانین هکسره را به زبان ساده و روشن برای‌تان گفته‌ایم.
هکسره در ترکیب «موصوف و صفت» و «مضاف و مضاف الیه» در ترکیب موصوف و صفت و همچنین، مضاف و مضاف الیه، فقط و فقط، باید از کسره استفاده کنید.
در این موارد، به هیچ وجه، به فکر استفاده از ه نباشید.
کاربرد درست هکسره در ترکیب موصوف و صفت:
درختِ بزرگ
کاربرد صحیح هکسره در مضاف و مضاف الیه:
کتابِ علی
قرار گرفتن«ه» در انتهای جمله
قرار دادن «ـِ» را در آخر جمله فراموش کنید.
در انتهای جمله، فقط باید از ه استفاده کنید.
برف می‌باره.
قانون هکسره برای اسم معرفه
نوبت به اسم معرفه می‌رسد! در زبان محاوره، باید اسم معرفه را با ه به کار ببریم، نه با کسره!
اون سگه.
«ه» به جای «است»
در زبان محاوره، ه به جای است می‌نشیند.
علی معلمه.
نکات مهم در مورد هکسره
علاوه بر این قوانین کلی، یک سری نکات در مورد کاربرد هکسره وجود دارد که دانستن‌شان می‌توانید کمک‌تان کند.
در ادامه، از برخی از این نکته‌ها برای‌تان خواهیم گفت.
کلمۀ «برای» خودش کافی است و اصلاً، نیازی به کسره و ه ندارد.
اگر حرف «ه» بخشی از کلمه بود، نمی‌توانید حذفش کنید و به جایش، کسره بگذارید.
در چنین مواردی، باید از «ی» استفاده کنید.
به عبارت ساده، باید حرف «ه» را با استفاده از حرف «ی» به کلمۀ بعدی متصل کنید.
خانه‌ی بزرگ
خطای هکسره در ملاء عام
نوشتار، خطای هکسره نمایان شد.
تا پیش از آن، کمتر کسی به فکر این خطا و یادگیری قوانین هکسره بود.
اما به غیر از شبکههای اجتماعی، احتمال خطای هکسره در موارد دیگر نیز وجود دارد.
حتی برندهای معروف نیز از مرتکب چنین اشتباهی شده‌اند.
برای مثال، برخی در بنرهای تبلیغاتی‌شان، در سطح شهر و در فضای مجازی، مرتکب این اشتباه زبانی شده‌اند.
حتی در تابلوی سر در برخی مغازه‌ها، فروشگاه‌ها، رستوران‌ها و کافه‌ها خطای هکسره به چشم می‌خورد.
البته، لازم به ذکر است که برخی کسب و کارهای کوچک و بزرگ از این خطا استفاده می‌کنند تا توجه بیشتری را جلب کنند و در اذهان مخاطبان بمانند.
سخن آخر
هکسره در محاوره‌نویسی اهمیت ویژه‌ای دارد.
در دنیای امروز، که محاوره‌نویسی در آن جایگاه و کاربرد ویژه‌ای یافته است، در بیشتر جمله‌ها، به دوراهی هکسره بر می‌خورید.
برای مثال، وقتی می‌خواهید از ترکیب موصوف و صفت یا مضاف و مضاف الیه استفاده کنید یا اینکه می‌خواهید کلمۀ است را از انتهای جمله حذف کنید.
بنابراین، با یادگیری قوانین هکسره، می‌توانید هکسره را در محاوره‌نویسی رعایت کنید.
یادتان باشد ترکیب موصوف و صفت و ترکیب مضاف و مضاف الیه فقط به کسره نیاز دارند، به جای واژۀ است حرف ه می‌نشیند و بعد از اسم معرفه نیز ه می‌‌آید.
در انتهای جمله نیز فقط ه داریم، نه کسره. کلمۀ برای نیز هیچ نیازی به ه و کسره ندارد.
با یادگیری همین نکات ساده و به‌کارگیری‌شان، می‌توانید با خیال راحت و بدون ترس از اشتباه هکسره، بنویسید.
