یارانه ۷۲ هزار تومانی گریبان دولت را می‌گیرد!
شنبه ۱۲ بهمن ۱۳۹۸ ساعت ۱۳:۴۱
کد مطلب: 717089
به عبارتی دیگر، به گفته منتقدان این طرح ادغام یارانه نقدی و معیشتی به نفع دهک‌های ثروتمند خواهد بود و دردی را از اقشار ضعیف جامعه دوا نمی‌کند.
آذرماه سال ۱۳۸۹ اولین مرحله پرداخت یارانه نقدی به مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان در قالب طرح هدفمندسازی یارانه‌ها به حساب سرپرستان خانواده‌ها واریز شد. بر خلاف اهداف پیشبینی شده، به دلیل اجرای اشتباه، این قانون نتوانست در بهبود فاصله طبقاتی، رقابتی شدن اقتصاد، بهبود بخش تولید و صنعت موثر باشد و کاری را از پیش ببرد. هدفمندسازی یارانه‌ها به عنوان بزرگ‌ترین طرح تاریخ اقتصادی ایران نام برده می‌شد و این در حالی بود که از همان ابتدا پرداخت یارانه نقدی با مخالفت‌هایی از سوی تحلیلگران و کارشناسان مواجه بود، اما با بی‌توجهی به تمام انتقاداتی که از آن صورت می‌گرفت این برنامه اجرا شد.
از مهم‌ترین این انتقادات می‌توان به مبحث تورم اشاره کرد که بسیاری از کارشناسان نسبت به آن هشدار داده بودند. هرچند که از زمان اولین دوره پرداخت یارانه‌ها تا به امروز مبلغ پرداختی یارانه از ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش پیدا نکرده و ثابت مانده است. البته بعد از سهمیه‌بندی بنزین، دولت تصمیم به پرداخت درآمد حاصل از گران شدن بنزین به خانواده‌های با درآمد پایین در قالب بسته کمک معیشتی گرفت. در این طرح مبلغ پرداختی کمکهزینه معیشتی به خانوار یک نفره ۵۵ هزار تومان، ۲ نفره ۱۰۳ هزار تومان، سه نفره ۱۳۸ هزار تومان، چهار نفره ۱۷۲ هزار تومان و پنج نفره ۲۰۵ هزار تومان بود. حالا پس از این ماجرا، خبر از طرح ادغام یارانه نقدی و معیشتی به میان آمده است.
آنطور که قوامی، سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه کل کشور در گفت‌وگوبا ایسنا گفته است: «بر اساس مصوبه کمیسیون در سال آینده ۲۸ هزار تومان به مبلغ یارانه در سال ۹۹ اضافه خواهد شد و از ابتدای فروردین سال آینده رقم یارانه نقدی از ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به ۷۲ هزار تومان افزایش می‌یابد. بر اساس مصوبه کمیسیون تلفیق از مبلغ ۳۱ هزار میلیارد تومانی که در لایحه بودجه برای اجرای طرح حمایت معیشتی خانوارها در نظر گرفته شده بود ۲۰ درصد برای افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی که ۷ میلیون نفر هستند اختصاص می‌یابد و ۲۸ هزار میلیارد تومان باقیمانده بین ۷۸ میلیون یارانه بگیر به صورت یکسان توزیع خواهد شد. با این مصوبه کمیسیون تلفیق ۱۸ میلیون نفری که یارانه معیشت نمی‌گرفتند از این به بعد این یارانه را متناسب با اعضای خانوار دریافت می‌کنند و مبلغ یارانه مددجویان بهزیستی و کمیته امداد نیز به ۱۲۲ هزار تومان افزایش پیدا خواهد کرد.»
البته عده‌ای طرح ادغام یارانه نقدی و معیشتی به نفع دهک‌های پردرآمد جامعه می‌دانند. تسنیم در گفت‌وگو با حسین میرزایی، سخنگوی ستاد اجرایی تبصره ۱۴ بودجه به بررسی این مسئله پرداخته است. بر اساس این گزارش حسین میرزایی با اشاره به مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه سال ۹۹ مجلس مبنی بر اینکه یارانه نقدی و معیشتی با یکدیگر ادغام شوند گفت: «علتی که برای تصویب موضوع ادغام دو یارانه اعلام شده این است که به دلیل عدم امکان شناسایی دقیق افرادی که باید مشمول حمایت معیشتی باشند و همچنین نارضایتی‌ها و مراجعاتی که به نمایندگان می‌شود برای رفع این مشکل چنین راهکاری ارائه شده است».
سخنگوی ستاد اجرایی تبصره ۱۴ قانون بودجه یادآور شد: «توضیح اینکه در طرح جدید اگر یک خانواده پنج نفره در شرایط فعلی ۴۳۲ هزار تومان یارانه نقدی و معیشتی می‌گیرد در طرح مزبور ۳۶۰ هزار تومان خواهد گرفت که ۷۰ هزار تومان از حق آنان تضییع می‌شود به نفع کسانی که در سه دهک بالای درآمدی هستند».
راه‌حل مناسب برای جایگزین کردن یارانه نقدی چیست؟
نظرات متفاوتی درخصوص میزان تاثیر یارانه ۷۲ هزار تومانی بر معیشت اقشار ضعیف جامعه وجود دارد، عده‌ای آن را راهی برای افزایش قدرت خرید می‌دانند و عده‌ای دیگر بر این باورند که راه‌های بهتری برای بهبود شرایط اقتصادی افراد وجود دارد که باید به آنها توجه ویژه‌ای داشت. مرتضی عزتی، اقتصاددان با اشاره به ادغام یارانه نقدی با کمک‌های معیشتی و اینکه آیا این کمک می‌تواند دردی را از اقشار ضعیف جامعه دوا کند یا خیر به «ابتکار» گفت: در جریان ادغام یارانه نقدی و کمک معیشتی اینکه بگوییم هیچ کمک به دهک‌های پایین جامعه نخواهد شد صحیح نیست، به هر حال یارانه از ۴۵ هزار ۵۰۰ تومان افزایش می‌یابد و نمی‌توان این مقدار را نادیده گرفت. اما اگر قرار بر این باشد افرادی که برای کمک معیشتی شناسایی نشدند نیز این یارانه ۷۲ هزار تومانی را دریافت کنند طبیعی است که مقداری از پرداخت به طبقات پایین جامعه کاهش پیدا می‌کند و به افراد با درآامدهای بالا داده می‌شود.
وی در ادامه افزود: اگر دولت و سیستم در تصمیم‌گیری اشتباه کنند مشکلات جدیدی به وجود خواهد آمد. به عنوان نمونه، اگر افرادی با درآمدهای اندک به هر علتی در لیست پرداخت یارانه نباشند و یا به اشتباه افراد با درآمدهای بالا را در دایره افراد با درآمدهای پایین قرار دهند و مشمول دریافت یارانه شوند از جمله خطاهایی است که می‌تواند رخ دهد. بنابراین اگر تصمیم‌گیری اشتباه باشد و یا شناسایی افراد با میزان درآمدی‌شان به درستی انجام نشود در آن زمان دولت مجبور است تا این یارانه را به تمام افراد بدهد و قطعا عدالت به شکل درست اجرا نخواهد شد.
این اقتصاددان در بخش دیگری از صحبت‌هایش به راهکاری مناسب برای جایگزین کردن پرداخت‌های نقدی اشاره کرد و در این‌باره گفت: یارانه نقدی از همان ابتدا مخالفانی داشت، در این میان باید اشاره کنم که راه‌های مختلفی است که می‌توان جایگزین پرداخت‌های نقدی کرد که تهدید تورم را به دنبال دارد. بهترین راه که به واسطه آن می‌توان به تمام جامعه کمک کرد، سرمایه‌گذاری برای رشد تولید و اشتغال است. اگر تمام کمک‌هایی که برای افراد در جامعه در نظر می‌گیرند را به سمت سرمایه‌گذاری در تولید بهخصوص تولید صنعتی و کشاورزی که هم کالای فیزیکی تولید می‌کند و هم اشتغال خوبی به همراه دارد حرکت کند بیشترین کمک را به اقتصاد کشور می‌کند.
وی اظهار کرد: این کمک باعث می‌شود که رشد اقتصادی بهبود پیدا کند و از سوی دیگر تعداد بیکاران را کاهش خواهد یافت، همین مسائل موجب بهبود رفاه طبقات پایین درآمدی خواهد شد. به عبارتی دیگر، از طریق این سرمایه‌گذاری رشد اقتصادی بهبود می‌یابد و به دنبال آن ما شاهد بهبود معیشت تمام افراد جامعه خواهیم بود، در نهایت باید بگویم که رشد اقتصادی تنها کمکی است که می‌تواند فقر را در هر جامعه از بین ببرد.
منبع: ابتکار
