آیا سهم ایران از دریای خزر پیش از انقلاب ۵۰ درصد بود؟
سه شنبه ۲۳ مرداد ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۳۹
کد مطلب: 633964
خسرو معتضد مورخ تاریخ انقلاب به ادعای سهم ۵۰درصدی ایران از خزر در پیش از انقلاب پاسخ داد.
به گزارش جهان نيوز، پس از 21 سال بحث و گفت‌وگو درباره تعیین رژیم حقوقی دریای خزر، سران 5 کشور حاشیه این دریا کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر را بدون مباحث تحدید، حدود بستر و زیربستر و تعیین خطوط مرزی در آکتائوی قزاقستان تعیین کردند.
محمود صادقی عضو فراکسیون امید و استاد حقوق دانشگاه تربیت مدرس در توئیتی مدعی شد که "سهم ایران از دریای خزر از 50درصد به 11 درصد رسیده است." ادعایی که با واکنش برخی حقوق‌دانان مواجه شد چراکه به گفته کارشناسان سهم ایران و شوروی از خزر حالت "مشاع" داشته است.
در همین زمینه به سراغ خسرو متعضد کارشناس تاریخ معاصر رفتیم تا درباره وضعیت خزر پیش از انقلاب اسلامی توضیح دهد.
خسرو معتضد مورخ تاریخ معاصر ایران در گفتگو با تسنیم، در پاسخ به این پرسش که آیا سهم ایران از خزر پیش از انقلاب 50درصد بوده یا خیر، گفت: به دریای خزر یا کاسپین در گذشته‌های دور دریای "فراخ‌کرت" می‌گفتند چون 420 هزار کیلومتر مربع و بزرگتر از کشور ژاپن است و اطرافش هم خالی از سکنه بوده و بعدها قبایلی جمع شدند. در دوره پطر کبیر(تزار روسیه) و اوایل قرن هجدهم، وی دستور پیشروی به طرف جنوب کاسپین می‌دهد و تا داغستان می‌آید اما بر اثر بیماری برمی‌گردد و نیروهای روسیه برای اولین بار در اینجا قدرت‌نمایی میکنند چون روسیه می‌خواست از دریای بالتیک تا دریای خزر جزو روسیه باشد.
** طبق قرارداد گلستان ایران قدرتش بر خزر را از دست داد
وی ادامه داد: در زمان کاترین کبیر پیشروی دوباره شروع می‌شود و در زمان الکساندر اول ما 17 ایالت قفقاز را از دست می‌دهیم و به موجب قرارداد گلستان هرگونه قدرتی را بر خزر از دست داده و دولت ایران اجازه کشتی‌رانی و کشتی‌رانی جنگی ندارد و کارهایی که نادرشاه برای کشتی‌سازی کرده بود روسها از بین برده بودند. بنابراین این دریا متاسفانه از دوره ترکمنچای مانند گلستان یک دریای روسی شد کما اینکه روسها "آشوراده" را هم گرفتند. جزیره‌ای که در ساحل میانکاله مدت 70 سال در اختیار دولت روسیه تزاری بود و آنجا پایگاه نظامی زدند و ده‌ها کتاب در این باره نوشته شده است و ما اختیاری در این دوره نداشتیم.
معتضد با بیان اینکه با انقلاب اکتبر روسیه، لنین رهبر شوروی از امتیازات گذشته صرف نظر می‌کند، اظهار داشت: لنین گفته بود حاضریم با ایران روابط دوستانه داشته باشیم و قرارداد فوریه 1921 امضا می‌شود. دریای خزر یک حالت دوستانه پیدا می‌کند و ایرانی‌ها می‌توانستند از این دریا استفاده کرده و ماهیگیری کنند.
** در سال 1319 دریای خزر حالت مشاع پیدا کرد
این کارشناس برجسته تاریخ در ادامه گفت: اما اینکه می‌گویند این دریا 50-50 بود! باید بگویم در 1319 اختلافی بین ایران و شوروی بر سر خزر پیش آمد و آلمان وساطت کرد. آلمان نازی متحد دولت اتحاد جماهیر شوروی بود و در نشستی طرحی تهیه شد و خزر مشاع شد. مشاع مثل این است که شما در پارکینگ منزل خودت می‌توانی ماشین بگذاری اما حق نداری در پارکینگ اتاق و استراحتگاه بسازی. دریای خزر با مذاکرات دوستانه 1319 و قرارداد بازرگانی ایران و روسیه مشاعی بود.
** در زمان شاه ناوگان شوروی جلوی کشتی‌های ایران در خزر را میگرفت
وی افزود: با این حال اینطور بود که وقتی از محدوده 700 کیلومتر طول بین خلیج حسینقلی در شرق تا شهر آستانه جلوتر می‌رفتی، ناوگان شوروی جلوی شما را میگرفت و حتی زمان محمدرضا شاه پهلوی که در اواخرش روابط ایران و شوروی خوب شده بود، وقتی کشتی ایرانی می‌خواست به سمت ولگا برود، در یکی از بنادر شوروی پیاده می‌شدند و افسر نیروی دریای شوروی سوار می‌شد و بعد اجازه می‌دادند حرکت کند.
معتضد با بیان اینکه ادعای "دریای نصف-نصف" بهیچ‌وجه مورد قبول نیست، اظهار داشت: آن زمان یک کشور به نام ایران بود و یک کشور به نام شوروی و دریا اصطلاحاً "سرزمینی" بود. اکنون با ایجاد کشورهای آذربایجان، قزاقستان که طویل‌ترین ساحل را دارد و روسیه و ترکمنستان، این دریا فقط بین دو کشور نیست و کشورهای دیگری هم آمدند و نمی‌شود گفت ما خیانت کردیم. طبق قراردادهای بین‌المللی دوازده مایل حق هر کشوری است و بعد از آن یک محوطه مشترک است و در آن می‌توانند ماهیگیری کنند.
** خواهش‌های وزیر خارجه ایران به ژنرال روس و پاسخ وی
این مورخ تاریخ معاصر ایران خاطرنشان کرد: در زمان محمدرضاشاه هم دریا "نصف-نصف" نبود. ما وقتی در جنگ‌های قفقاز شکست خوردیم در همان عهدنامه گلستان بادکوبه و لنکران را از دست دادیم. در کتاب تاریخ سیاسی قاجاریه که دکتر ابراهیم تیموری نوشته، خواهش‌های "میرزا ابراهیم معتمدالدوله نشاط" وزیر خارجه ایران را به ژنرال روسی آورده که می‌گوید"تو را خدا تعدادی از ایالت‌هایی که از ما گرفتید برگردانید" ژنرال روسی می‌گوید "جایی که سرباز روس می‌گیرد برنمی‌گرداند." اینکه بگوییم دولت ایران اکنون مرتکب خطا شده است، ضمن انتقادات زیادی که به سیاست خارجه دولت دارم و سیاست خارجه‌اش را نمی‌پسندم چنین چیزی نیست و واقعیات نشان می‌دهد در زمان محمدرضا شاه پهلوی و در زمان رضاشاه و دوره‌های مختلف ایران به یک نوع "حفظ وضع موجود" تن داده بود.
وی افزود: الان به خیابان بروید و از مردم بپرسید قفقاز(مناطق جداشده در ترکمنچای و گلستان) چه زمانی به ایران برمی‌گردد؟ اکثریت می‌گویند قرار بوده بعد از 100 سال این ممالک به ایران برگردد. کجا ما این مناطق را اجاره دادیم که برگردانند؟ به زور از ما گرفتند و 500 هزارنفر ایرانی در جریان جنگ‌های قفقاز بین ایران و روسیه کشتند. بنابراین این حرف‌ها یک مقدار هوچیگری است.
معتضد تصریح کرد: مثل مدیترانه که دور تا دورش کشورهای مختلف هستند، خزر هم اکنون کشورهای مختلف‌اند. در سال 1319 که گفتند دریا مشاع است چون نه ما کشتی‌رانی، نه نیروی دریای و نه توان استخراج نفت داشتیم و یک تعارفی به ما کردند که دریا مشاع باشد
هرچقدر بیشتر از پانزده درصد بگیریم منفعت کرده ایم و از سیزده درصد تا ۱۴/۹۹% بد نیست 12%تا 13%تقریبا یر به یر است ولی زیر 12%فاجعه است.... ولی آذربایجان و ارمنستان و گرجستان و ترکمنستان باید به ایران برگردند انشالله.
اینکه عوام چیزی بگویند قابل درک است ولی اینکه جناب صادقی شبهه ای را ان هم به عملکرد دولت هم خط و جناح خودش وارد می کنه که حتی مفسران و تحلیلگران شبکه های معاند و فاسد مثل بی بی سی و …voa هم چنین واکنشی را ندارن ان هم با توجه به اهداف مذاکرات در این مرحله که بنا نبوده حد مرزی تعیین بشه دیگر مشکل ندانستن نیست بلکه موج سازی رسانه ای است که یا ابزاری قبیح برای مورد توجه گرفتن ایشون است یا ایجاد التهاب در جامعه برای مقاصد بعدی
حتی یک وجب از خاک مشورمان اشغال نشده است، در میان عامه پندار نادرستی هست که فکر میکنند دریای کاسپین ( خزر) مال ایران بوده است و حتی اگر به نقشه ایران و دریای خزر نگاه کنند آگاه میشوند که چنین چیزی نبوده و نمیتواند باشد، مشکل ایران هم بیشتر با ترکمنستان و حکومت باکو که همجوار ما هستند،است .
برایت متاسف هستم که مجبور به توجیه فروش اب و خاک کشورت هستی در ضمن ما هنوز در شط عرب نمیتوانیم کشتی رانی کنیم از دریای خزر باید حق ابه و حق برداشت نفت و غیره به ایران پرداخت گردد نباید ننگ روسیه را قبول کنیم
راستی آقای معتضذ افغانها و پاکستانی ها هم ادعا های دارند لطفا بررسی نمایید و جنبه تاریخی آنرا با قصه ایی توجیه کنید تا هر چه زودتر زمینهای تسخیری آنها را تقدیم کنیم
جای شگفتی دارد که مقامات ایرانی به جای اینکه به آن ۵ کشور بگویند سهم تان را از ۵۰٪ دریای خزر شوروی سابق تقسیم کنید خودشان پیشنهاد هر کشور سهم ۲۰٪ را ارائه می‌دهند که به اعتراف کارشناس روسی به هدیه الهی تعبیر می شود که با مذاکرات سهم ایران را به ۱۳٪ کاهش دادند!
مقامات ایرانی چرا از سهم ۵۰٪ ایران از دریای خزر کوتاه بیایند و خود پیشنهاد هر کشور ۲۰٪ سهم را بدهند؟!
آن هم با توجه به سوابق تاریخی که شوروی سرزمین هایی را از ما گرفت که حاشیه دریای خزر هم هستند!
این خیانت ها و حاتم بخشی ها و باج دادن ها بابت چیست؟
شهدای وطن و آیندگان به ما مردم ایران چه خواهند گفت؟
این 50 درصد رو بر اساس چی میگی؟ ترکمنچای رو خوندی؟ متن عهدنامه 1921 رو خوندی؟
هیچ کجای متن حرفی از سهم دریا و یا سهم 50 درصدی وجود نداره...
البته اگه به شماها باشه هنوزم می گید سر در وردی سازمان ملل سعر سعدیو زدن! وهزاتا دروغ دیگه..
اگر خدای ناکرده قرار بشه ی روز جزایر سه گانه را به امارات بفروشن؛ آقای معتضد خواهد گفت:
این جزایر هیچ وقت متعلق به ایران نبوده و من هیچ سندی دال بر این موضوع ندیدم. جزیره کیش و قشم از اول مربط به ایران بوده اما این سه جزیرهع از دوره پیشدادیان تحت حاکمیت امارات عربی متحده بوده و مردمانش از دبی و ابوظبی خرید میکردند.
اینها هوچی گریها سیاسیه
چرا به جدا شدن بحرین از ایران در سال ۱۳۵۰ در زمان محمدرضا شاه ایرادی نمی گیرید
هویدا نخست وزیر وقت در جواب کسانی که انتقاد می کردن گفت
دخترخودمون بود شوهرش دادیم به کسی مربوط نیست !
آخه شوروی ابرقدرت میاد به ایران ضعیف نصف خزر رو بده
پس چرا قفقاز و ... را به ما نداد
یعنی چی
یعنی اگه اون خاک داد ما هم آب بدیم
گور پدر شاه بی عرضه و بی لیاقت
ما بچه های بعد از دوران شاهیم و الان هاج و واج موندیم که چرا اینطوری دارن به شوروی سابقی ها باج میدن
هر چی هم نقشه قدیمی ایران را که در کشورهای مختلف چاپ شده نگاه می کنیم, میبینیم نصف دریای خزر روی سر ایرانه
بعدش هم این چه جور شانتاژ بازیه که تا میگیم چرا گند زدین یا میگین امریکا هم الان همینجوره یا میگین زمان شاه بدتر بود!
این که تونقشه نصف دریای خزر روی ایرانه قبول
ولی توی تمام نقشه های ایران کل خلیج فارس و دریای عمان هم هست
پس بگیم کل خلیج فارس و دریای عمان مال ماست چون از قدیم در همه نقشه های ایران وجود داشته
این چه استدلالیه ؟!!!
معلومه متن صحبت های خسرو معتضد را نخوندی بخون اگر قانع نشدی در خدمتیم
خب وقتی نقشه را می کشند مشخص می کنند که در شمال و جنوب ایران دریا هست ولی ۱۲ مایل طبق قوانین دریائی مربوط به کشور همجوار است
دوست عزیز
اولا تنب بزرگ و کوچک و ابوموسی از خودمون بوده
حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک ریشه در دورهٔ امپراتوری‌های عیلامی، ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی دارد. در این دوران نظم و امنیت ایرانی (persianpax) بر سراسر این پهنه آبی خلیج فارس و جزایر آن حکم‌فرما بود.[۱]
جزایر سه‌گانه در سال ۱۹۰۸ به‌طور کامل تحت اشغال بریتانیا به عنوان قیم رسمی امارات متصالحه درآمد
اما تا سال ۱۹۷۱ هیچ‌یک از دولت‌های وقت ایران این اشغال را قبول نداشته و ابوموسی به همراه تنب بزرگ و تنب کوچک در تقسیمات کشوری ایران قرار داشتند.
در سال ۱۹۷۱ پس از توافق ایران و بریتانیا و پیش از خروج نیروهای نظامی بریتانیا از منطقه و تأسیس کشور امارات متحده عربی، ابوموسی به همراه تنب بزرگ و تنب کوچک پس از نزدیک به ۷۰ سال شکایت‌های مداوم دولت ایران علیه اشغال گری بریتانیا سرانجام به ایران بازگردانده شد.[۲]
پس نتیجه می گیریم که سه جزیره خودمان را پس از شصت و سه سال اشغال به ما برگرداندند و بحرین را که از جهت استراتژیکی بسبار مهم تر بود از ایران جدا کردند
یعنی تا قبل از ۱۹۰۸ هم سه جزیره و هم بحرین مال ما بوده
ناصر آقا ، شما برو به نقشه نگاه کن ، بیشتر کناره های دریای کاسپین (خزر) در بخش قزاقستان و ترکمنستان و حکومت باکو و ایران است نه روسیه . اینکه مردم فکر میکنند دریای خزر مال روسیه شد شایعه های غلط و عامه پسند تلگرامی است.
هوچیگری این جماعت در باره دریا خزر برای ماست مالی کردن شوهر دادن بحرین است وگرنه در هیچ معاهده ای دریاچه خلیح فارس ۵۰ درصدی تقسیم نشده
اگر کسی سراغ دارد ارایه کند
اون کسی که میگه شاه بحرین رو داد جزایر سه گانه رو گرفت بفرماید اصل جزایر سه گانه متعلق به کجا بود ؟ خاک خودمون رو به خودمون دادن تا بحرین رو بگیرند ؟،
...
