آمریکا و مهار موفقترین الگوی همگرایی منطقه‌ای
پنجشنبه ۱۷ خرداد ۱۳۹۷ ساعت ۲۱:۳۸
کد مطلب: 618102
اهداف مشترک آمریکا و اروپا در زمان جنگ سرد برای مهار اتحاد جماهیر شوروی سابق و ضعف اقتصادی و نظامی اروپا بعد از پایان جنگ جهانی موجب شد تا همکاری های ترانس آتلانتیک در عرصه های اقتصادی و امنیتی روز به روز گسترش یابد و تقویت شود.
در کنار همکاری های ترانس آتلانتیک، تمایل اروپایی ها برای همکاری بیشتر با یکدیگر با هدف جلوگیری از بروز جنگی دیگر در اروپا موجب شد تا همکاری این کشورها در درون اروپا با وجود بسیای از اختلافات روز به روز گسترش یابد. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق و برچیده شدن دیوار برلین زمینه برای ایجاد اتحادیه اروپا با هدف گسترش همکاری های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و نیز اتخاذ سیاست خارجی واحد فراهم شد.
اتحادیه اروپا با ۱۵ عضو شروع بکار کرد و با اتخاذ سیاست گسترش به سمت شرق شروع به افزایش اعضای خود کرد. شاید بتوان اتحادیه اروپا را موفق ترین الگوهای منطقه گرایی در جهان دانست که در کمتر از دو دهه تبدیل به یک ابرقدرت اقتصادی شد هر چند در زمینه امنیتی از وابستگی شدید به آمریکا رنج می برد.
گزارش بانک جهانی نشان دهنده آن است که آمریکا در سال ۲۰۱۷ با در اختیار داشتن ۲۴.۳۲ درصد از اقتصاد جهان بزرگترین ابرقدرت اقتصاد جهان بوده است و پس از آن به ترتیب اتحادیه اروپا با در اختیار داشتن ۲۱.۳۷ درصد و چین با ۱۴.۸ درصد قرار دارند.
همچنین گزارش منتشر شده درمجله اقتصادی فوربس در ۲۹ فوریه ۲۰۱۶ حکایت از آن دارد که سیطره اقتصادی آمریکا بر اقتصاد جهان در حال سقوط است بطوریکه آمریکا در بین سال های ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۰ حدود ۴۰ درصد از اقتصاد جهان را در اختیار داشته است اما در سال ۲۰۱۴ سهم آمریکا از اقتصاد جهان به ۲۲ درصد کاهش یافته است.
یک بررسی ساده نشان می دهد که رشد رو افزون اقتصاد کشورهای عضو اتحادیه اروپا در دهه های گذشته که همراه با کاهش سهم آمریکا از اقتصاد جهان بوده است و همچنین بروز زمزمه هایی در اتحادیه اروپا برای استقلال امنیتی و نظامی بیشتر زنگ های خطر را در واشنگتن به صدا درآورده است تا در فکر چاره جویی برای حفظ هژمونی نظامی و اقتصادی خود در سطح جهان باشد.
بررسی تحولات جهانی در دهه های اخیر و از جمله در اروپا این نکته را برای واشنگتن محرز کرده است که دیگر نظام ها و رژیم های اقتصادی، مالی و نظامی که توسط خود آنها بعد از پایان جنگ جهانی ایجاد شده بودند، پاسخگوی نیازهای امروز آمریکا و تامین کنند منافع این کشورنیستند.
لذا در دهه گذشته شاهد اقدامات و رویکردهایی از سوی واشنگتن هستیم تا بتواند با ایجاد تغییر در نظم ها و رژیم های خودساخته حفظ هژمونی اقتصادی و سیاسی و نظامی آمریکا در ده های آتی را تضمین کند.
هر چند بسیاری در حال حاضر دونالد ترامپ را مسئول تحولات اخیر در عرصه جهان می دانند ولی واقعیت امر این است شروع روند مهار اروپا توسط آمریکا را می توان از زمانی دانست که جورج دبلیو بوش رئیس جمهور اسبق آمریکا اروپا را به اروپای قدیم و فرسوده و اروپای جدید تقسیم بندی کرد و به دنبال وی باراک اوباما با تاکتیک های نرمتری این هدف را دنبال کرد و زمینه را برای دونالد ترامپ فراهم کرد تا امروز آشکارا و بدون احترام به حقوق بین الملل و مقررات جهانی و بدون نزاکت بین المللی این هدف نظام سیاسی آمریکا یعنی مهار اتحادیه اروپا به عنوان یک رقیب آمریکا را دنبال کند.
در سال های گذشته کاخ سفید برای تضعیف اتحادیه اروپا به عنوان رقیب بزرگ اقتصادی خود و تصاحب بخش هایی از سهم بازار انرژی اروپا از روسیه و سیطره امنیتی و اقتصادی بیشتر بر اروپا از راه کار های زیر بهره جسته و می جوید:
- تشدید اختلافات بین روسیه و اتحادیه اروپا و اعمال تحریم های بیشتر بر روسیه به بهانه های مختلف با هدف تصاحب سهم روسیه از بازار انرژی اروپا و وابسته کردن بیشتر اقتصاد اروپا به واشنگتن.
- تشدید اختلافات بین روسیه و اروپا با هدف توجیه حضور نظامی خود در اروپا و تداوم فروش تسلیحات به کشورهای اروپایی با دامن زدن به تنش ها در اوکراین و اروپای شرقی.
- حمایت از خروج انگلستان از اتحادیه اروپا با هدف کاستن از قدرت اقتصادی و نظامی اروپا. خروج انگلستان به عنوان کشوری که دارای ۶۴ میلیون جمعیت، حق وتو در شورای امنیت، سلاح هسته ای است و یک ششم اقتصاد اتحادیه اروپا را نمایندگی می کند آسیبی جدی به ظرفیت های اقتصادی، نظامی و سیاسی اتحادیه اروپا بود که اصلی ترین ذینفع آن آمریکا است.
- خروج از معاهده آب و هوایی پاریس و راه اندازی جنگ تعرفه ها بر خلاف مقررات بین المللی و مقررات سازمان تجارت جهانی که با دو هدف صورت می گیرند یکی تحمیل خواسته های سیاسی و اقتصادی واشنگتن به اروپا و دیگری تشدید اختلافات در درون کشورهای اروپایی.
- تلاش برای طولانی تر کردن بحران در مناطق همسایه اروپا در حوزه هایی مثل اکراین، سوریه و لیبی که تمامی تبعات امنیتی و اجتماعی آن گریبان گیر کشورهای اروپایی شده است.
نگاه دقیقتر به تاکتیک های واشنگتن در قبال اتحادیه اروپا در سال های اخیر یک نکته را آشکار می کند که سیاست های اتخاذی آمریکا در قبال تحولات شرق اوکراین، تحریم های روسیه، تحولات سوریه و لیبی که کشورهای اروپایی را با بحران آوارگان مواجه کرده، ایجاد جنگ تجاری با اروپا و خروج از برجام همگی دو هدف اصلی را دنبال می کنند: ۱- ارسال این پیام به جهانیان که اتحادیه اروپا که موفقترین الگوی منطقه گرایی بوده است توان مقابله با آمریکا را ندارد و جهانیان باید به خواسته های آمریکا تن دهند ۲- تشدید اختلافات بین کشورهای اروپایی و ایجاد زمینه برای ظهور مجدد و قدرت گیری گروه های راست افراطی در اروپا با هدف تشدید اختلافات درونی اروپایی ها امری که همانطور در ابتدای مطلب گفته شد موجب سیطره اقتصادی و نظامی آمریکا بر اروپا در آغاز قرن بیستم شد.
منبع: مهر
