چرایی نپرداختن به نیازهای کودکان معتاد
چهارشنبه ۴ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۱۳:۴۶
کد مطلب: 457706
محسن روشن‌پژوه، معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی با اشاره به وضعیت اعتیاد کودکان گفت: در منابع مختلف تعاریف متفاوتی از کودک مشاهده می‌کنیم. در برخی منابع به افراد زیر سن ۱۸ سال کودک می‌گویند که البته کودکان ۱۲ تا ۱۸ سال را بیشتر با عنوان "نوجوان" می‌شناسیم.
*دلایل اعتیاد کودکان
او در مورد علت اعتیاد کودکان تصریح کرد: اعتیاد یک بیماری چند وجهی و چند عاملی است که نمی‌توان به رابطه مستقیم علت و معلولی در سبب‌شناسی آن اشاره کرد اما به طور کلی عواملی که بارها در مطالعات و پژوهش‌ها اشاره شده است را می‌توان در دسته‌های فردی، بین فردی (خانواده و دوستان) و اجتماعی طبقه‌بندی نمود. به عنوان مثال سبک فرزندپروری خانواده، اقتصاد خانواده، نگرش و باور خانواده به مساله مواد و اعتیاد و مواردی از این دست در دسته عوامل خانوادگی قرار می گیرد.
*وضعیت جسمی و روحی کودکان معتاد
روشن‌پژوه در رابطه با وضعیت جسمی و روحی کودکان معتاد اظهار کرد: به طور کلی انتظار می‌رود کودکان معتاد در خانواده‌های نابه‌سامان و یا اصولا بدون خانواده به تعبیر واقعی آن زندگی نمایند بنابراین تصور می‌شود از سطح بهداشت و سلامت جسمانی و روانی پایین‌تری نسبت به متوسط جامعه برخوردار باشند. احتمالا اکثرا سوء تغذیه دارند و به لحاظ رشدی دچار مشکل می‌شوند. احتمال ابتلای آنها به بیماری‌های واگیر و عفونی بیشتر است. گذشته از وضعیت عمومی سلامت، به دلیل ابتلا به اعتیاد علایم نشئگی و محرومیت ناشی از مصرف را دائما تجربه می‌کنند که در سنین مختلف نمودهای متفاوتی دارد. اختلالات خلقی مانند افسردگی، اضطراب، سرخوشی و رفتارهای تکانشی نیز در آنها مشهود است.
*آمار کودکان معتاد
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی درباره نوع ماده مصرفی و تعداد کودکان معتاد اظهار کرد: تحقیقی که نشان‌دهنده شیوع ماده‌ای خاص در کودکان باشد، انجام نشده ولی به نظر می‌رسد این موضوع بسیار متاثر از الگوی مصرف مراقبین آنها (والدین) باشد. در مورد تعداد این کودکان نیز تاکنون مطالعه‌ای نظام‌مند که تعداد کودکان معتاد را نشان دهد، صورت نگرفته است و برای سکونت نیز تقریبا می‌توان گفت از همان الگوی دسترسی به افراد بزرگسال معتاد پیروی می‌کنند یعنی مناطق پرخطر شهرها و سکونتگاه‌های غیر رسمی محل زندگی این افراد است.
او افزود: در رابطه با سن اعتیاد در کودکان نیز تحقیقی انجام نشده است اما حتی گاهی از دوران جنینی به دلیل مصرف مادر، شاهد تولد نوزادان معتاد هستیم که در مورد تعداد کودکان معتاد به دنیا آمده هم تحقیقی صورت نگرفته است. نوزادان به دنیا آمده از مادران معتاد باید در فضای بیمارستان تحت نظر باشند و درمان شوند. در مجموع شواهد میدانی سن بروز اعتیاد را ۱۵ سال به بالا نشان می دهد.
*آسیب‌های پیش روی کودکان معتاد
روشن‌پژوه کودکان معتاد را در معرض تهدید آسیب‌های مختلفی دانست و گفت: همانند بزرگسالان مجموعه‌ای از آسیب‌های روانی، جسمانی و اجتماعی کودکان معتاد را تهدید می‌کند که البته شدت و میزان آن در کودکی به مراتب بیشتر است. اختلالات روانی از جمله افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، و همچنین ابتلا به اختلالات عمیق و مزمن نیز در آنان وجود دارد و از آنجایی که در مراحل رشد روانی- اجتماعی به سر می‌برند با احتمال بیشتری دچار اختلالات شخصیت، هویت، اختلالات اجتماعی، افت تحصیلی و ترک تحصیل، بزهکاری و ورود به باندهای تبهکاری می‌شوند و مورد سوء استفاده‌های شغلی، جنسی و قاچاق قرار می‌گیرند. از طرفی عوارض جسمی مانند ایدز، هپاتیت، بیماری‌های مقاربتی، کاهش تولید هورمون‌های جنسی، تغییرات مغزی، نارسایی کبد و اختلالات روانی مانند افسردگی گریبانگیر این کودکان می‌شود.
*فعالیت‌های بهزیستی برای کودکان معتاد
او با اشاره به نحوه شناسایی کودکان معتاد اظهار کرد: ساماندهی کودکان خیابان بر عهده بهزیستی است و در این بین اگر این کودکان اختلال مصرف مواد هم داشته باشند، تحت درمان قرار خواهند گرفت. از مبادی دیگری نیز می‌توان شناسایی کرد که البته همه آنها بر عهده بهزیستی نیست، مانند نوزادان متولد شده در بیمارستان ها، مراجعه‌کنندگان داوطلب توسط خانواده، گزارش اورژانس اجتماعی(۱۲۳)، نیروهای انتظامی و قضایی و سرکشی به پاتوق‌های مصرف مواد. پس از شناسایی ابتدا باید غربالگری شده و با توجه به اولویت مساله برای رفع آن اقدام می گردد. بالتبع اگر اولویت درمان اعتیاد کودک باشد به مرکز درمانی ارجاع می‌شود.
روشن‌پژوه افزود: با توجه به اینکه بخش مهمی از درمان در دوران کودکی نیازمند درمان در فضاهای اختصاصی و بیمارستانی است و ساماندهی آنان نیز به مداخلات در حوزه‌های دیگر نیاز دارد لذا تنها سازمان بهزیستی نمی‌تواند در درمان و ساماندهی آنها موثر باشد. وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی، وزارت آموزش و پرورش و احتمالا شهرداری با هماهنگی دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر در ساماندهی کودکان معتاد نقش دارند. بهزیستی بخشی از وظایف مربوطه را بر عهده دارد. در حال حاضر الگوی درمان اقامتی کودکان دارای اختلال مصرف مواد مخدر در مراحل آزمایشی است. در این طرح که با همکاری وزارت بهداشت صورت می‌گیرد، درمان‌های غیردارویی و حمایت‌های پس از خروج از مرکز درمانی را بهزیستی پوشش می‌دهد. فعلا دو مرکز (یکی دخترانه و دیگری پسرانه) برای ترک اعتیاد کودکان تحت نظارت بهزیستی استان سیستان و بلوچستان در شهر زاهدان فعال است.
*نقش آموزش و پرورش
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی با اشاره به نقش آموزش و پرورش در قبال کودکان معتاد تصریح کرد: طبق توافقاتی که مابین دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر، سازمان بهزیستی، وزارت بهداشت و وازرت آموزش و پرورش در حال شکل‌گیری است، مقرر است دانش‌آموزان در سه سطح درمعرض خطر، پُرخطر و مصرف‌کننده مواد توسط آموزش و پرورش شناسایی و جهت دریافت خدمات مربوطه به وزارت بهداشت یا بهزیستی ارجاع داده شوند.
*نیازهای کودکان معتاد
روشن‌پژوه با بیان اینکه کودکان معتاد نیازهایی دارند که تا به حال به آن پرداخته نشده است، گفت: حمایت‌های اقتصادی و تحصیلی از کودک و خانواده‌اش، آموزش‌های مرتبط با پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، در برخی موارد جداسازی او از خانواده آشفته‌اش، دسترسی به دریافت مشاوره‌های روانشناختی، تحصیلی و ...، نظارت قوی بر مکان‌های اشتغال جهت عدم به‌کارگیری کودکان، دسترسی به مکان‌های بازی و سرگرمی مناسب در محله‌ها و لزوم شناسایی و درمان به موقع از نیازهای این کودکان است که به آن پرداخته نشده است. عدم توجه کافی و به هنگام به اعتیاد کودکان، دلایل متعددی از جمله سختی کار به دلیل ارتباط مساله با موضوعات فراگیر و مهم دیگر مانند فرهنگ و باورها، سیاست‌ها و برنامه‌های جاری دستگاه‌های مرتبط با کودکان و اقتصاد خانواده دارد.
{ADVERTISE_GENERAL_LOCATION_22_BLOCK}{ADVERTISE_GENERAL_LOCATION_23_BLOCK}
