۳ دلیل حذف ترکیه از مسیر گازرسانی به اروپا
شنبه ۳۱ مرداد ۱۳۹۴ ساعت ۱۶:۲۷
کد مطلب: 440108
در این چهارچوب ایران کنار بقیه عرضه کننده‌ها به‌عنوان یک عرضه کننده آینده گاز اتحادیه اروپا تلقی شده که اگر این موضوع رخ دهد ترکیه ظاهراً منطقی‌ترین مسیر برای انتقال گاز ایران به بازارهای اروپا خواهد بود، با این حال به سه دلیل احتمال این امر وجود ندارد: ١. روابط دوجانبه ایران ــ ترکیه؛ ۲. توازن منطقه‌ای قدرت انرژی؛ ۳. مسائل جغرافیایی اقتصادی.
نخست، ترکیه و ایران در تلاشند تا روابط اقتصادی خود را از رقابت جغرافیایی سیاسی تفکیک کنند. از سوی دیگر ایران از لحاظ انرژی بر ترکیه برتری دارد، با این حال به‌علت روابط متقابل اقتصادی، ایران قدرت چانه‌زنی کافی مقابل ترکیه ندارد. با این حال اگر گاز ایران از طریق ترکیه به اروپا انتقال داده شود آن‌گاه آنکارا در برابر تهران قدرت چانه‌زنی قوی پیدا می‌کند، پس طبیعی است که نباید از تهران انتظار داشت ترکیه را علیه خود بی‌هیچ قید و شرطی قدرت بخشد.
دوم آنکه، ترکیه از لحاظ توازن منطقه‌ای قدرت انرژی، اجازه ندارد بر موازنه انرژی منطقه‌ای حکم‌فرما شود. اگر ایران گاز خود را از ترکیه به اروپا انتقال دهد این کشور را به اوکراینی دیگر در رابطه انرژی ایران ــ اتحادیه اروپا تبدیل خواهد کرد. از سوی دیگر اگر مسیر ترکیه برای انتقال ساخته و استفاده شود این مسیر به‌همراه خط لوله گاز طبیعی ترانس آناتولی و همچنین خط لوله گاز طبیعی ترکیه ــ عراق این کشور را در آینده کشوری بسیار قدرتمند خواهد ساخت که جریان گاز از روسیه، جمهوری آذربایجان، عراق و احتمالاً ترکمنستان را در دست دارد، از این رو نه تنها ایران بلکه طرفین دیگر هم به ترکیه اجازه کنترل جریان ایران را نخواهند داد.
سوم آنکه، اگر قرار بر این باشد که راهی از ترکیه برای انتقال گاز از جنوب ایران به اتحادیه اروپا ایجاد شود چه‌کسی هزینه‌های آن را به‌عهده خواهد گرفت، ایران حتی با وجود آزادسازی‌های مالی پساتحریم هم نمی‌تواند یک‌شبه از عهده این هزینه‌ها برآید، از سوی دیگر اقتصاد اروپا هم هنوز در رکود به سر می‌برد.
از سوی دیگر برای ایران خیلی منطقی‌تر است که قابلیت‌های صادرات ال‌ان‌جی خود را ارتقا دهد و خط لوله‌های جدیدی با کمک چین در شرق ایجاد کند.
به‌علاوه زیرساخت‌های انرژی در ترکیه هدف سازمان‌های تروریستی منطقه‌ای قرار گرفته‌اند، از این رو ایجاد خط لوله‌ای برای ارسال گاز به اروپا از این جهت هم ریسک بزرگی به‌دنبال دارد.
بنابراین اگرچه بعد از توافق این فرصت مهیاست اما در واقع عملی نیست.
