روایاتی از عظمت فضیلتهای ماه رجب/اعمال شب و روز 13 رجب
دوشنبه ۲۲ ارديبهشت ۱۳۹۳ ساعت ۲۰:۴۹
کد مطلب: 359976
بر پایه برخی از روایات، این ماه، ماه حضرت علی (ع) است. همانگونه که ماه شعبان ماه پیامبر اکرم(ص)و ماه رمضان ماه خداست. در این ماه پر فضیلت روزه و شب زنده داری بسیار سفارش شده است؛ به خصوص در نخستین شب آن که یکی از شبهای چهارگانه‌ای است که درباره احیا وشب زنده داری آن سفارشات فراوانی بیان شده است.
عظمت و اهمیت ماه رجب
حضرت رسول (ص) در مورد شرافت ماه رجب می‌فرمایند: رجب شهر الله الاصم است و بدان سبب آن را اصم نامیدند که هیچ ماهی به پایه عظمت آن نمی‌رسد. مردم زمان جاهلیت به رجب حرمت می‌نهادند و آنگاه که اسلام درخشیدن گرفت بر حرمت آن افزود.
پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) همچنین در بیان عظمت و اهمیت ماه رجب می‌فرمایند: خداوند متعال در آسمان هفتم فرشته‌ای به نام داعی قرار داده است هرگاه ماه رجب فرا رسد آن فرشته دعوت کننده هر شب تا به صبح گوید: خوشا به حال کسانی که به ذکر الهی مشغولند خوشا به حال کسانی که با میل و رغبت تمام رو به سوی درگاه خدا آرند و خداوند می‌فرماید: من همنشین کسی هستم که با من همنشین باشد و مطیع کسی هستم که فرمان مرا ببرد و آمرزنده‌ام کس را که از من طلب آمرزش کند این ماه رجب ماه من، بنده هم بنده من و رحمت هم از آن من است. هر کس مرا در این ماه بخواند پاسخ مثبت دهم و هر کس از من چیزی بخواهد به او عطا کنم و هر کس از من هدایت جوید هدایتش کنم و من این ماه را وسیله ارتباط بین خود و بندگانم قرار داده‌ام پس هر کس به آن چنگ زند به من می‌رسد.
فضیلت روزه در ماه رجب
در مورد ثواب روزه ماه رجب در كتاب ثواب الاعمال و عقاب الاعمال شیخ صدوق از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) چنین نقل شده است: بدانید كسی كه یك روز از ماه رجب را از روی ایمان و به خاطر پاداش روزه بگیرد مستوجب رضایت خداوند می‌گردد. و اگر كسی به اندازه تمام زمین طلا انفاق كند برتر از روزه یك روز آن نخواهد بود.
همچنین اگر كسی دو روز از ماه رجب را روزه بدارد هیچ كس از اهل زمین و آسمان نمی‌تواند كرامتی را كه نزد خداوند دارد توصیف كند و پاداشی مانند ده تن از راستگویان را دارد كه در طول عمر خود دروغی نگفته باشند. و در روز قیامت همانند كسانی را كه آنان شفاعت نموده‌اند شفاعت می‌كنند و با آنان و در گروهشان محشور می‌شوند و تا وارد بهشت گردد و از دوستان آنان باشد. و پس پیامبر ثواب سه چهار پنج تا سی روز از روزه ماه رجب را تك تك با توضیح كامل بیان فرموده‌اند.
امام موسی كاظم (علیه السلام) نیز در روایتی در مورد فضیلت روزه ماه رجب می‌فرمایند: رجب ماه عظیمی است كه خداوند اعمال نیك را در آن چند برابر می‌فرماید و گناهان را در آن محو می‌كند پس هر كس یك روز از ماه رجب را روزه بگیرد به اندازه مسیر یكسال از جهنم دور می‌شود و هر كس سه روز از آن ماه را روز بدارد بهشت بر او واجب می‌شود
گفتنی است گرچه تمام ماه رجب نزد خداوند ارجمند است ولی برخی از اوقات آن، فضیلت ویژه‌ای دارد که اولین شب جمعه ماه رجب از فضیلت بیشتری برخوردار است و لیله الرغائب نام دارد و ۱۳رجب مصادف با سالروز تولد حضرت علی (ع) ایّام البیض نام دارد.
اعمال شب 13 رجب
البته 13،14 و 15 رجب "ایام البیض" خوانده می شود که اعمال ویژه ای دارد. مستحب است در هر یك از ماه رجب ، شعبان و رمضان، در شب سیزدهم دو ركعت نماز اقامه شود که در هر ركعت حمد یك مرتبه و یس و تَبارَكَ المُلْكُ و توحید خوانده شود و در شب چهاردهم چهار ركعت یعنی دو نماز دو رکعتی به همان كیفیّت و در شب پانزدهم شش ركعت به سه سلام به همان كیفیّت .
از حضرت صادق علیه السلام روایت است كه هر كس این اعمال را انجام دهد همه فضایل این سه ماه را دریابد و همه گناهانش غیر از شرك آمرزیده شود.
اعمال روز سیزدهم رجب
اول روز از "ایام البیض" است و ثواب بسیارى براى روزه این روز و دو روز بعد وارد شده و اگر كسى قصد انجام اعمال اُمّ داوُد را دارد باید این روز را روزه بگیرد و در این روز بنا بر قول مشهور بعد از سى سال از عام الفیل ولادت با سعادت حضرت امیرالمؤ منین علی علیه السلام در میان كعبه مُعَظَّمه واقع شده است .
از حضرت صادق علیه السلام روایت است كه حضرت رسول صلي الله علیه و آله فرمود كه: ماه رجب ماه استغفار امت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش كنید كه خدا آمرزنده و مهربان است و رجب را "أصب" ميگویند زیرا كه رحمت خدا در این ماه بر امت من بسیار ریخته ميشود پس بسیار بگوئید: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ».
اعتکاف و فضیلتهای آن
اعتکاف، عبادت پرفضیلتی است که تعبد و اخلاص از ارکان اصلی آن، به شمار می‌آید و مهم‌ترین ایام برای اعتکاف ایام البیض (یعنی روزهای سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم رجب) و یا ده روز آخر ماه رمضان است.
اعتكاف اثر عميقى در تصفيه روح و توجه مخصوص به پروردگار دارد. در حقيقت براى پرورش روح تقوا و خويشتندارى، خودشناسى و خداشناسى و پرهيز از گناه و احساس مسؤوليت در برابر وظايف انسانها است و در فضيلت آن آمده است كه ثواب اعتكاف، انجام دادن و معتكف شدن برابر با دو حج و دو عمره مى باشد.
اعمال مشترك ماه مبارک رجب
اعمال معرفی شده در ذیل، انجام دادن آنها متعلق به همه ماه است و اختصاصي به روز معینی ندارد و آن چند مورد است:
۱- در تمام ایام ماه رجب دعای ذیل را که روایت شده امام زین العابدین علیه السلام در حجر در غره خواندند، خوانده شود:
"یَا مَنْ یَمْلِكُ حَوَائِجَ السَّائِلِینَ وَ یَعْلَمُ ضَمِیرَ الصَّامِتِینَ لِكُلِّ مَسْأَلَةٍ مِنْكَ سَمْعٌ حَاضِرٌ وَ جَوَابٌ عَتِیدٌ اللَّهُمَّ وَ مَوَاعِیدُكَ الصَّادِقَةُ وَ أَیَادِیكَ الْفَاضِلَةُ وَ رَحْمَتُكَ الْوَاسِعَةُ فَأَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَقْضِيَ حَوَائِجِي لِلدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ إِنَّكَ عَلَي كُلِّ شَيْءٍ قَدِیرٌ ."
۲- دعایی را كه از حضرت صادق علیه السلام روایت شده، خوانده شود:
«خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَي غَیْرِكَ وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلا لَكَ وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلا بِكَ وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَكَ بَابُكَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِینَ وَ خَیْرُكَ مَبْذُولٌ لِلطَّالِبِینَ وَ فَضْلُكَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِینَ وَ نَیْلُكَ مُتَاحٌ لِلْآمِلِینَ وَ رِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاكَ وَ حِلْمُكَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاكَ عَادَتُكَ الْإِحْسَانُ إِلَي الْمُسِیئِینَ وَ سَبِیلُكَ الْإِبْقَاءُ عَلَي الْمُعْتَدِینَ اللَّهُمَّ فَاهْدِنِي هُدَي الْمُهْتَدِینَ وَ ارْزُقْنِي اجْتِهَادَ الْمُجْتَهِدِینَ وَلا تَجْعَلْنِي مِنَ الْغَافِلِینَ الْمُبْعَدِینَ وَ اغْفِرْ لِي یَوْمَ الدِّینِ .»
۳- از حضرت صادق علیه السلام روایت شده كه در ماه رجب این خوانده شود:
«اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ صَبْرَ الشَّاكِرِینَ لَكَ وَ عَمَلَ الْخَائِفِینَ مِنْكَ وَ یَقِینَ الْعَابِدِینَ لَكَ اللَّهُمَّ أَنْتَ الْعَلِيُّ الْعَظِیمُ وَ أَنَا عَبْدُكَ الْبَائِسُ الْفَقِیرُ أَنْتَ الْغَنِيُّ الْحَمِیدُ وَ أَنَا الْعَبْدُ الذَّلِیلُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ امْنُنْ بِغِنَاكَ عَلَي فَقْرِي وَ بِحِلْمِكَ عَلَي جَهْلِي وَ بِقُوَّتِكَ عَلَي ضَعْفِي یَا قَوِيُّ یَا عَزِیزُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْأَوْصِیَاءِ الْمَرْضِیِّینَ وَ اكْفِنِي مَا أَهَمَّنِي مِنْ أَمْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.»
قابل توجه است که ادعیه دیگری نیز برای این ماه عزیز ذکر شده است که می‌توانید به مفاتیح الجنان مبحث اعمال ماه رجب رجوع نمایید .
۴- از حضرت رسول اکرم صلي الله علیه و آله روایت شده كه: هر كس در ماه رجب صد مرتبه بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِي لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَحْدَهُ لا شَرِیكَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ» و آن را به صدقه ختم فرماید حق تعالي براي او به رحمت و مغفرت و كسي كه چهار صد مرتبه بگوید بنویسد براي او اجر صد شهید عطا فرماید.
۵- از نبی مکرم اسلام روایت است: كسي كه در ماه رجب هزار مرتبه "لا إِلَهَ إِلا اللهُ" بگوید خداوند عز و جل براي او صد هزار حسنه عطا کند و براي او صد شهر در بهشت بنا فرماید .
۶- روایت است كسي كه در رجب در صبح هفتاد مرتبه و در شب نیز هفتاد مرتبه بگوید "أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ" و پس از اتمام ذکر، دست‌ها را بلند كند و بگوید: "اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي وَ تُبْ عَلَيَّ" اگر در ماه رجب بمیرد خدا از او راضي باشد و به بركت ماه رجب، آتش او را مس نكند .
۷- در کل این ماه هزار مرتبه ذکر: أَسْتَغْفِرُ اللهَ ذَا الْجَلالِ وَ الْإِكْرَامِ مِنْ جَمِیعِ الذُّنُوبِ وَ الْآثَامِ " گفته شود؛ تا خداوند رحمان او را بیامرزد .
۸- سید بن طاووس در اقبال از حضرت رسول اکرم صلي الله علیه و آله فضیلت بسیاری براي خواندن سوره قل هو الله أحد نقل کرده است که ده هزار مرتبه یا هزار مرتبه یا صد مرتبه در این ماه تلاوت شود. و نیز روایت كرده كه هر كس در روز جمعه ماه رجب صد مرتبه سوره قل هو الله أحد را بخواند براي او در قیامت نوري شود كه او را به بهشت بكشاند .
۹- سید بن طاووس از حضرت رسول صلي الله علیه و آله روایت كرده كه: هر كس در روز جمعه ماه رجب، مابین نماز ظهر و عصر، چهار ركعت نماز بگزارد و در هر ركعت حمد یك مرتبه و آیة الكرسي هفت مرتبه و قل هو الله أحد پنج مرتبه بخواند، و سپس ده مرتبه بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذِي لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ» حق تعالي براي او از روزي كه این نماز را گزارده تا روزي كه بمیرد هر روزي هزار حسنه به او عطا فرماید، و او را به هر آیه‌ای كه خوانده شهري در بهشت از یاقوت سرخ و به هر حرفي قصري در بهشت از دُرّ سفید دهد و تزویج فرماید او را حورالعین و از او راضي شود .
۱۰- سه روز از این ماه را كه پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه گرفته شود. زیرا كه روایت شده هر كس در یكي از ماه‌هاي حرام، این سه روز را روزه بدارد حق تعالي براي او ثواب نهصد سال عبادت بنویسد.
۱۱- از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله روایت است كه: هر كس در یك شب از شب‌هاي ماه رجب ده ركعت نماز به این نحو که در هر ركعت حمد و قل یا ایها الكافرون یك مرتبه و توحید سه مرتبه بخواند، خداوند گناهان او را می‌آمرزد.
