اضافه وزن، دلیلی ناباروری بسیاری از زوجین
يکشنبه ۲۰ بهمن ۱۳۹۲ ساعت ۱۰:۳۴
کد مطلب: 342821
پژوهشگاه رویان بیشتر در چه زمینه هایی فعالیت دارد؟
فعالیت هایپژوهشگاه رویان ابتدا در زمینه درمان ناباروی بود که با گذشت زمان ما برای خود فعالیت های دیگری را تعریف و ایجاد کردیم که در این خصوص می توان به پژوهش و تحقیق در زمینه پزشکی تولید مثل، سلول بنیادی و زیست فناوری و فعالیت در زمینه سلول درمانیاشاره کرد.
در دهه ۶۰ درمان ناباروری موضوع مهم کشور محسوب می شد زیرا در آن زمان بیشتر بیماران مجبور بودند برای درمان به خارج از کشور سفر کنند بر همین اساس و به دنبال کنگره ای که در ایران برگزار شدما به کمک زنده یاد دکتر کاظمی تصمیم گرفتیم در جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران در این عرصه وارد شویم. در آن زمان جهاد دانشگاهی به دلیل نداشتن سرمایه کافی به سختی با این موضوع موافقت کرد و ما به کمک خیرین وارد این عرضه شدیم و در سال ۱۳۷۰ اولین مرکز درمان ناباروری خود را افتتاح کردیم که خوشبختانه به سرعت نتایج بسیار خوبی را بدست آوریم. در حال حاضر و با توجه به اینکه ۲۲ سالاز افتتاح این مرکز می گذرد، نزدیک به ۷۰ مرکز درمان ناباروری در کشور وجود دارد و اقبال مردم از رویان بسیار خوب است. در واقع رویان در این خصوص هیچ تیلیغی را انجام نداده است و تنها تبلیغ ما بیمارانی بودند که در این مرکز نتیجه مطلوب را بدست آورند و افراد دیگری را معرفی کردند.
-پژوهشگاه رویان علاوه بربیماران ایرانی آیا از سایر کشورها بیمار می پذیرد؟
رویان علاوه بر درمان بیماران ایرانی از سایر کشورهای منطقه و خارج ایران نیز مراجعه کننده دارد و این پژوهشگاه برای تمام بیمارانی که دارای ملیت ایرانی و یا غیر ایرانی دارند و یا هم وطنانی که در خارج از کشور مقیم هستند ارایه خدمات می دهد و به جرات می توان گفت غریب به یقین تمام تکنیک های درمان ناباروری دنیا در این مرکز انجام می شود.
-بیشتر از چه کشورهای برای درمان به پژوهشگاه رویان مراجعه می کنند؟
قاعدتا از کشورهای همسایه به لحاظ بُعد مسافت و هم چنین برای اینکه می خواهند به کشور مسلمان برای درمان مراجعه کنند بیشترین بیماران را داریم اما در این میان ایرانی های مقیم کشور رغبت بیشتری برای مراجعه درمان دارند.
-مهم ترین دستاورد رویان در زمینه درمان ناباروری چیست؟
رویان به همراه مرکز درمان ناباروری یزد که تحت نظارت دانشگاه علوم پزشکی یزد است، دو در این زمینه پیشگام هستند و تمام افتخاراتی که به دست آمده یک در میان در بین این دو مرکز توزیع شده است. به عنوان مثال تشخیص ژنتیک پیش از لانه گزینی، استفاده از تخمک، اسپرم و جنین فریز شده و... البته باید گفت این دستاوردها در سال ۱۳۷۱ الی ۷۳ بسیار مهم و شگفت انگیز تلقی می شد که با کاربرد سلول های بنیادی که در حال حاضر انجام می شود قابل مقایسه است که تمام اینها کارهای جدید و خوبی بودند/ اما باید توجه داشت که متخصصان ما هیچ دوره آموزشی خارجی خاصی را ندیده بودند و تنها از طریق خودآموزی و انجام پژوهش و به کارگیری آن ها موفق شدند.
-برای درمان ناباروری از چه روش هایی استفاده می شود؟
درمان ناباروری مقوله ای است که در آن می توان از روش های بسیار ساده تا بسیار پیچیده استفاده کرد که بر حسب وخامت و مشکل زوجین نابارور از روش های متعددی استفاده می شود. بسیاری از زوجین مراجعه کننده به دلیل اضافه وزن قادر به فرزندآوری نیستند.که این افراد به کلینیک تغذیه رویان معرفی شده و صاحب فرزند می شوند و هم چنین در برخی از زوجین از روش تلقیح درون رحمی اسپرم استفاده می شود اما برخی زوجین نیاز به لقاح تخمک و اسپرم در محیط آزمایشگاه دارند و جنین در فضای آزمایشگاه تشکیل می شود که این روش بسیار پیچیده است و نیاز به زمان، دارو و جراحی های کوچک دارد که بسته به روش به کار گرفته شده موفقیت های متعددی بدست می آید. اما متاسفانه در برخی از زوجین سلول جنسی وجود ندارد و امکان فرزند دار شدن بر این افراد نیز نیست که اگر مشکل از تخمک باشد از روش «اهدای تخمک» می توان استفاده کرد. اما اگر مشکل از اسپرم باشد نمی توان از «اهدای اسپرم» استفاده کرد. زیرا این روش از نظر اخلاقی در کشور ما قابل کاربرد نیست که در این مواقع از «جنین اهدایی» استفاده می شود که بر اساس مصوبات مجلس شورای اسلامی و آیین نامه های وزارت بهداشت و هم چنین با کسب رضایت از افرادی ناباروری دیگر این روش به کار گرفته می شود.
-در زمینه درمان ناباروری بحث های اخلاقی فراوانی در کشور ما وجود دارد که در این خصوص باید از مراجع تقلید کسب اجازه و مشورت گرفته می شود در این خصوص پژوهشگاه رویان چه اقداماتی را انجام می دهد؟
از ابتدای تاسیس مرکز درمان ناباروری توجه به مسایل اخلاقی کشور مورد توجه بوده است و در این زمینه زنده یاد دکتر کاظمی به صورت مداوم با مراجع کشور در ارتباط بودند و مسایل و عوارض آن را برای مراجع توضیح می دادند و کسب اجازه می کردند که این مساله علاوه بر کارهای تحقیقاتی در خدمات درمانی ما نیز مورد توجه قرار می گرفتند.
-عمده ترین مشکل پژوهشگاه چیست؟
عمده ترین مشکل ما این است که بیشتر بیماران ما دارای مشکلات مالی هستند و متاسفانه بیمه، اکثر درمان های ناباروری را تحت پوشش قرار نمی دهد البته در این میان زمزمه هایی از پوشش بیمه ای برخی داروهای ناباروی شنیده است که البته گمان می رود برای مرکز مانند رویان که دولتی نیست مشکلاتی نیز در این خصوص وجود داشته باشد. هم چنین یکی دیگر از مشکلات ما و تمام مراکز دیگری که دولتی محسوب نمی شوند این است که برای افتتاح هر بخش باید یکفردی به عنوان موسس معرفی شود و پروانه کار را اخذ کنند که این مساله کار را برای ما سخت می کنند. این در حالی است که مراکز دولتی با همان مجوز تاسیس بیمارستان مراکز جدید خود را افتتاح می کنند و تنها یک نفر را به عنوان مدیر فنی معرفی می کنند. بخش دیگر مشکلات ما مربوط به واردات دارو و تجهیزات است اگر مرکزی بخواهد تمام استانداردها را رعایت کنند و در کنار آن تعرفه های کمی را برای مردم در نظر داشته باشد تحت فشار قرار می گیرد و نمی توانند دستگاه های خود را به روز کنند.
-چند درصد از مراجعه کنندگان رویان برای فرزند دوم و سوم هستند؟
برخی از زوجینی که در پژوهشگاه جنین فریز شده داشته باشند بعد از گذشت چند سال مجدد برای فرزند دوم و یا سوم مراجعه می کنند و عده ای هستند بدون اینکه جنین داشته باشند مراجعه می کنند زیرا داشتن برای فرزند دوم انگیزه های خاص خودش را دارد به عنوان مثال اینکه فرزند اول تنها نباشد و غیره. هم چنین اگر به لحاظ مالی مشکلی برای زوجین نابارور وجود نداشته باشد حتما برای فرزند دوم نیز مراجعه می کنند.
-در حال حاضر و با پیشرفت تکنولوژی، ناباروری چه میزان در کشور ما معنا دارد؟
بر اساس آمار پژوهشگاه رویان و در شرایط عادی اگر زوجین تخمک و اسپرم داشته باشند در هر دوره ای حدود ۳۵ الی ۴۰ درصد امکان موفقیت دارند یعنی اگر سه بار تکرار کنند امکان دارد صاحب فرزند شوند. اما مواردی هم وجود دارد که به طور متعدد در مراکز مختلفی این کار را انجام داده اند اما موفق نشده ند و شاید فرزنددار شدن برایشان دیگر ناامید کننده است و دیگر پیگیری نمی کنند. زیرا وقتی تعداد تکرار افزایش پیدا می کند آقایان جز صدمه مالی متضرر نمی شوند . ضمن اینکه خانم ها به دلیل مصرف داروهای مختلف ممکن است مضر باشد و با خطر مواجه می شوند. بنابرین توصیه نمی شود بیماری اگر ۳ الی ۴ بار به نتیجه نرسید مجدد این کار را پیگیری کند. برخی هم هستند که سلول جنسی ندارند و باید از جنین اهدایی استفاده کنند که بسیار سخت است. زیرا مباحثی در قانون و عمل وجود دارد که این فردی که به دنیا خواهد آمد چه ارتباطی با مادر و پدر ژنتیکی و چه ارتباطی با والدین بیولوژیکی خود دارد و موضوعات ارث بردن از فرد اهدا کننده اما قانون نشان داده خانواده از این فرزندان، مشابه فرزندان خود رفتار می کنند اما اینکه کودک بخواهد ژنتیک خود را پیدا کند آن فرد اهدا کننده و وراث آن چه برخوردی می کنند اینها مواردی است که هنوز مشخص نیست و اینکه هنوز تعیین نشده است چه موقع باید به آن کودک گفته شود که والدین او پدر و مادر ژنتیکی آن نیستند و آیا باید گفته شود، در چه سنی، آیا این اطلاعات باید در جایی ثبت شود که اگر فردی خواست ازدواج کند با برادر و خواهر خود ازدواج نکند اینها مواردی است ممکن است اتفاق بیفتد و رسیدگی به اینها چندان آسان نیست و قانون سکوت کرده و مراجع هم بر حسب سوالی که می شود به نوعی پاسخ منطقی می دهند و بر همین اساس ما سعی کردیم افرادی که در حوزه دینی و حقوقی فعالیت می کنند، ترغیب کنیم تا تحقیق کنند.
-آیا اطلاعات پدر و مادر ژنتیکی و بیولوژیکی یک جنین در رویان ثبت می شود؟
طبعا هر مرکزی باید این اطلاعات را برای خود ثبت و ضبط کند. ولی ما نمی توانیم افرادی که ۱۰ سال گذشته اینجا جنین فریز کرده اند را پیدا کنیم زیرا آدرس، شماره تماس و اطلاعات خود را تغییر داده اند و در دسترس نیستند. بنابراین با چنین روش هایی نمی توان خیلی به طور مطمئن برای ارجاعات بعدی انجام داد اما باید یک اقدام کشوری از طریق وزارت بهداشت و سازمان ثبت احوال و نظایر آن باید صورت گیرد. اما باید قانون گذاران تصمیم بگیرند که چه کاری انجام دهد و نظرات مراکز را اخذ کند و با بررسی آن ها یک راهکاری را ارایه کند حتی اگر در این خصوص قانون بدی اجرا شود بهتر از بی قانونی است که البته در رویان سعی شده این روال ثبت شود تا آشفتگی در این خصوص وجود نداشته باشد.
-آیا از نظر شما باید به کودکی که از طریق جنین ویا تخمک فریز شده متولد شده گفته شود که پدر و مادر ژنتیکی وی با والدین بیولوژیکی آن متفاوت است؟
این نقطه ابهام وجود دارد که آیا باید به کودک گفته شود و یا خیر و این را نیز باید در نظر داشت امکان برقراری ارتباط با خانواده ها پس از اتمام دوره درمان بسیار سخت است. برای مثال ممکن است کودک بعد از گذشت زمان دچار سرطان خون شود و در این هنگام پدر و مادر ژنتیکی او می تواند به آن کمک کنند و این پنهان کاری و عدم قانون مشخص این امکان را از وی صلب می کند. متاسفانه حتی برخی از زوجین نابارور علاقه ندارند که کودک آنها متوجه تولد خود از روش های درمانی باشد.
-آیا در باروری به روش های درمانی خاص تاکید بر فرزندآوری جنس خاص(دختر/پسر) تاکید می شود؟
این تقاضا وجود دارد اما ما مقررات خاصی داریم در ابتدا این کار را انجام نمی دادیم. ولی با توجه به بررسی ها انجام شده و عدم تقبیح آن از سوی مراجع طی شرایطی این موضوع را قبول کردیم اولا برای فرزند اول این کار را انجام نمی دهیم و برای فرزند دوم صرفا برای افراد نابارور این کار انجام می شود و برای افرادی که به صورت طبیعی باردار می شوند تنها برای فرزند سوم آن هم در صورتی که دو فرزند دیگر هم جنس باشند این کار انجام می شود. البته سعی ما در انصراف این افراد است به خصوص افرادی که مشکل باروری ندارند زیرا احساس ما است که این افراد نباید داروهای غیرضروری را استفاده کنند. اما متاسفانه در برخی اقوام تاکید بر روی جنسیت خاص وجود دارد.
-ارتباط رویان با وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی چگونه است؟
ارتباطات بسیار مناسب است اما رویان خواستار و علاقمند نظارت های علمی بیشتر است.
-چه توصیه ای برای افراد نابارور و خانواده های آن ها دارید؟
در ابتدا توصیه ما این است کهموضوع درمان ناباروری را جدی بگیرندونباید با ناباروری و نداشتن فرزند تصور کنند که دنیا به آخر رسیده شاید بتوانند با این مشکل به راحتی بسازند و منجر به از هم پاشیدگی خانواده از هم نشود. بعد هم توصیه مهم ما به خانواده ها و اقوام زوج نابارور این است که به جای اینکه باری باشند بر دوش، آنها کمک باشند. یعنی نداشتن فرزند را دایم به آنها گوشزد نکنند و نشان ندهند که حتما پیگیر این هستند که بایدفرزند داشته باشند. اینها فشارهای روحی را به زوجین وارد می کند که نه تنها منجربه این می شود که درمان موفق نداشته باشند؛ خانواده آنها از هم پاشیده شود.
