نگاهی به عملکرد ۱۰۰روزه دولت در حوزه‌فرهنگ
از لغو جشنواره‌های ضدآمریکایی و عدم توجه به فرهنگ اسلامی تا حل مسئله خانه سینما
سه شنبه ۵ آذر ۱۳۹۲ ساعت ۰۳:۳۸
کد مطلب: 327689
خانه سینما که در دوره دولت نهم بسته شده بود، این بار به همت دولت دهم در آستانه باز شدن دوباره بود اما تلاش سازمانهای سینمایی و وزارت ارشاد برای ثبت کردن این اتفاق به نام دولت دهم و جواد شمقدری معاونت سینمایی این وزارتخانه راه به جایی نبرد و در اولین روزهای آغاز به کار دولت «تدبیر و امید» این بازگشایی صورت گرفت. باز شدن دوباره خانه سینما که به نوعی به نام انجمن صنفی سینماگران ایران نیز شناخته می‌شد، به نام دولت یازدهم تمام شد.
یکی از مهم‌ترین عملکردهای دولت یازدهم در حوزه سینما را که وعده‌اش را نیز حجت‌الاسلام روحانی در زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری داده بود، را می‌توان همین مسئله دانست. البته رئیس‌جمهور وعده‌های دیگری نیز برای حوزه سینما داشت. برخورد با سلایق شخصی با فیلم‌هایی که از وزارت ارشاد مجوز توزیع و نمایش گرفته‌اند، بها دادن به فعالیت‌های فاخر در سینمای ایران و همچنین ترویج فرهنگ اسلامی در این سینما، کمک به رشد سینمای کشور و زمینه‌سازی برای بهبود اوضاع اقتصادی در سینما و همچنین کمک به بخش خصوصی برای ورود به این بخش از هنر و مبارزه با برخی گروه‌های موجود در سینما که اجازه نمی‌دهند بخش خصوصی و سینماگران جدید به این عرصه ملحق شوند، از وعده‌های رئیس‌جمهور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه بوده است.
گذشت تنها ۱۰۰ روز از زمان آغاز به کار دولت یازدهم و با توجه به اینکه در این مدت کم، فیلمهای سینمایی خاصی ساخته نشده و رویه جدید فرهنگی را نمی‌توان در این حیطه ملاحظه کرد، باعث شده که کار ارزشیابی اعمال انجام شده در این حوزه نیز با سختی روبهرو شود. در ظاهر به نظر می‌رسد با عزل و نصب‌های صورت گرفته، سینماگران از اقدامات دولت در مرحله فعلی راضی‌اند اما باید دید آیا اهداف مد نظر دولت در این حیطه طی چند ماه آینده نیز اجرایی خواهد شد یا خبر؟
* لغو مجوز سازمان سینمایی مقاومت
با وجود تمام این جنبه‌های مثبت، برخی اقدامات هم انجام گرفته که به نظر می‌آید اهداف و غرایض سیاسی و جناحی بیشتر در آن نقش داشته تا کار کار‌شناسی. یکی از این اقدامات، لغو مجوز سازمان سینمایی «مقاومت» بود که مجوز آن به نام جواد شمقدری معاونت پیشین سینمای ایران در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است. جواد شمقدری طی ماه‌های پایانی دولت دهم، بیان کرده بود که سینمای ایران نتوانست به خوبی از عهده نمایش آنچه که در فتنه ۸۸ گذشت، بر بیاید و باید در این زمینه فعال‌تر عمل می‌کرد. اما وزیر ارشاد در پاسخ به دلایل لغو مجوز سازمان سینمایی مقاومت بیان کرده است: «آنچه که به عنوان اساسنامه سازمان سینمایی مقاومت ثبت شده بود، در هیأت امنا عناصری را قید کرده است که به هیچ وجه جزو وظایف این اساسنامه نیست».
* لغو دو جشنواره ضد آمریکایی
یکی دیگر از این اقدامات نیز لغو جشنواره افق نو و هالیوودیسم که از جشنواره‌های مطرحی بوده و هر ساله تعداد زیادی از دانشمندان و صاحب نظران جهان را در تهران گرد هم می‌آورد، بود که در اولین روزهای آغاز به کار دولت یازدهم انجام شد.
نادر طالب‌زاده دبیر جشنواره افق نو با اشاره به تلاش‌های صورت گرفته برخی از نهادهای دولتی در به تعطیلی کشاندن جشنواره افق نو که ماهیتی ضد‌صهیونیستی دارد، گفت: افق نو و هالیوودیسم کار جدیدی از یک ایده واحد بود که روی بیداری شکل‌گرفته پس از حادثه ۱۱ سپتامبر سرمایه‌گذاری کرده بود؛ بیداری‌ای که چهره‌های شاخص آمدند و ایستادند چراکه پس از ۱۱ سپتامبر جنگ جهانی علیه تروریسم شکل گرفت.
وی با اشاره به اهداف این دو مراسم تأکید کرد: می‌خواستیم از یک طرف حقیقت ماجرای ۱۱ سپتامبر آشکار شود و از طرف دیگر، نقش رسانه‌ها در خاموش کردن مردم در این زمینه را مطرح کنیم و افق نو و هالیوودیسم بهره‌بردن از این پتانسیل بود، چراکه می‌دانستیم کسانی که در این زمینه حرف دارند، در تهران می‌توانند حرف خود را بزنند. طالب‌زاده درباره اینکه چه کسی مسئول اصلی است، گفت: دوستان وزارت ارشاد شفاف سخن نگفتند و در لفافه سخن گفتند بعد گفتند بررسی می‌کنیم که این چه هست.
*شکایت از هالیوودی‌ها در اغما
صحبت از احیای تمدن ایرانی، اسلامی در روز رای اعتماد، موضعی بود که با استقبال خوبی روبهرو شد. اما وزیر ارشاد در برخورد با پرونده حقوقی شکایت از سازندگان فیلمهای ضد ایرانی در هالیوود که بازخوردهای بین‌المللی نیز داشت، در کمال خونسردی آن را فاقد ارزش پیگیری دانست و وکیل فرانسوی را مرخص کرد. این کار با بهت و ناباوری مخاطبان سینمای ایران روبهرو بود.
زمانی تمام خبرهای نشریات سینمایی به اقدام حقوقی ایران برای جلوگیری از ادامه روند ساخت فیلمهای ضد ایرانی در هالیوود اختصاص داشت اما مرخص کردن وکیل فرانسوی و دنبال کردن رویه حقوقی در این زمینه نشان داد نباید امیدی به دولت داشت که بتواند از طریق مجاری حقوقی بین‌المللی جلوی اقدامات ضد ایرانی هالیوودی‌ها را بگیرد.
* اسکار و باز هم فرهادی
یکی دیگر از عملکردهای دولت طی ۱۰۰ روز گذشته در حوزه فرهنگ و هنر، انتخاب نماینده ایران در اسکار، جشنواره فیلمهای سینمایی آمریکا بود. اصغر فرهادی که سال گذشته توانسته بود با فیلم جدایی نادر از سیمین، برنده این جایزه باشد، امسال با فیلمی به عنوان نماینده ایران در این جشنواره شرکت کرد که اصولا ایرانی نبود. فیلم اصغر فرهادی در فرانسه فیلمبرداری شده و تعداد زیادی از بازیگران آن نیز خارجی بودند. موضوع فیلم اما همان موضوع همیشگی فیلمهای فرهادی یعنی نسبی بودن اخلاق در جوامع امروزی بود. با این حال این فیلم که به گفته منتقدین به اندازه فیلم جدایی نادر از سیمین نمی‌توانست بخت کسب اسکار را داشته باشد، به عنوان نماینده ایران در این جشنواره انتخاب شد.
مسعود کیمیایی، بهروز افخمی، کمال تبریزی، حسن حسندوست، مسعود رایگان، علیرضا زرین دست، حسین معززی نیا، امیر اسفندیاری و فاطمه معتمدآریا که از جمله اعضای کمیته انتخاب نماینده ایران در اسکار بودند، با این انتقاد روبهرو شدند که به جای توجه به فرهنگ و آداب و رسوم و زبان ایران که باید در فیلم انتخابی مورد توجه قرار بگیرد، به میزان استقبال طرف خارجی از این فیلم توجه شده است. این فیلم برای این به اسکار معرفی شد که بگوید عده‌ای از سینماگران ایران، سلیقه داوران آمریکایی را به خوبی می‌دانند و بر اساس سلیقه آن‌ها اقدام به انتخاب فیلم گذشته برای نمایندگی ایران در اسکار کردند.
*موسیقی و اظهارات عجیب وزیر ارشاد
موسیقی و نحوه بروز و ظهور آن در جامعه اسلامی، همواره با بحث‌های زیادی در ایران روبهرو بوده است. با این حال بحث‌های مربوط به نوع موسیقی با روی کار آمدن دولت یازدهم به سمت بحث درباره حاشیه‌های کنسرت‌های موسیقی و همچنین نحوه حضور زنان در این عرصه کشیده شد.
اولین اظهار نظر وزیر ارشاد راجع به حاشیه‌های کنسرت‌های موسیقی بود که او نیز از نحوه حضور برخی جوانان در این کنسرت‌ها و نحوه پوشش مدعوین و شرکت کنندگان در این مجالس انتقاد کرد. جنتی اما نظری راجع به تک‌خوانی زنان در کنسرت‌های موسیقی داشت که به سرعت در بین رسانه‌ها انعکاسی وسیع یافت. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این باره گفت: طبق نظر مراجع اگر صدای تکخوانهای زن در موسیقی موجب مفسده نباشد، ایرادی ندارد و برخی از مراجع در این باره چنین نظری دارند.
این اظهار نظر چندی بعد با برگزاری کنسرتی از یکی از خوانندگان زن همراه شد که با توجه به نظر وزیر در این باره، شایعه شد که علی جنتی نیز خود در این مجلس حضور داشته است. این خبر اما بلافاصله از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تکذیب شد اما موضوع تکخوانهای زن همانطور باقی ماند. به نظر می‌رسد از این پس شاهد حضور مخاطبان مرد در کنسرت‌های خانم‌ها که تاکنون تنها برای بانوان اجرا می‌شد، نیز باشیم.
* قدم‌های اول برای متروکه نماندن اداره تئا‌تر
در تئا‌تر اما به نظر می‌رسد قرار است اقدامات مناسبی برای افزایش بودجه فرهنگی و همچنین بازگرداندن خون به رگ حیاتی این رشته هنری یعنی باز کردن دوباره اداره تئا‌تر انجام شود. علی مرادخانی که مدت زمان زیادی هم از انتصابش بر مسند معاونت هنری فرهنگ و ارشاد اسلامی نمی‌گذرد، در هفته‌های اخیر امیدهای زیادی به تئاتری‌ها در خصوص ساخت سالن‌های تئا‌تر داده است. تعاملات مرادخانی با مدیران شهرداری در راستای اختصاص و احداث سالن‌های تئا‌تر، یکی از رخدادهای امیدبخش در ۱۰۰ روز اخیر بوده است که در این میان می‌توان به بهره‌برداری از سالن تئا‌تر شهید آوینی، فرهنگسرای بهمن و تسریع فعالیت برای بهره‌برداری سالن تئا‌تر فرهنگسرای خاوران پیش از جشنواره تئا‌تر فجر سال جاری اشاره کرد.
چندی پیش هم مرادخانی از رایزنی برای احداث سالن ویژه نمایش‌های آئینی و سنتی خبر داده بود و این طور که معلوم است، ساختمان اداری سنگلج قرار است با هماهنگی شهرداری به سالنی برای اجراهای آئینی بدل شود و از طرف دیگر مرادخانی پیگیر مسئله توسعه تماشاخانه سنگلج که مدت‌ها مطرح شده اما تا به امروز به مرحله اجرا نرسیده، هم هست.
پیگیری ماجرای اداره تئا‌تر هم دیگر اتفاق صد روزه اخیر در حوزه تئا‌تر است؛ ساختمان اداره تئا‌تر که دو سالی است به دلیل بازسازی و تعمیر تعطیل شده و تا به امروز متروکه باقی‌مانده بود، این روز‌ها در راستای بازسازی و احیای دوباره قرار گرفته است.
