فاصله ایران تا ساخت موشک قاره پیما
چهارشنبه ۲ اسفند ۱۳۹۱ ساعت ۰۹:۳۲
کد مطلب: 273037
مزایای موشک سوخت جامد نسبت به موشک سوخت مایع
با این حال، تصور می‌شود موشک‌های سوخت جامد مزیت زیادی نسبت به موشک‌های سوخت مایع دارند. این موشک‌ها احتمالا کوچک‌تر بوده و لذا به راحتی قابل حمل و نقل است و می‌توان آن‌ها را در حالی که سوخت‌گیری کرده‌اند، حمل کرد و از روی حمل‌کننده یا پرتاب‌گر، آن‌ها را پرتاب کرد. به طور کلی، زمان آمادگی پرتاب این موشک‌ها کوتاه‌تر از موشک سوخت مایع است که آسیب‌پذیری آن‌ها را در مقابل حمله کمتر می‌کند. موشک‌های بالستیک قاره‌پیمای آمریکایی، روسی و چینی از سوخت جامد استفاده می‌کنند. لذا، اخیرا وضعیت برنامه توسعه موشک سوخت جامد ایران را بررسی کردم تا به صورت تقریبی پی ببرم بر اساس سابقه برنامه توسعه سایر کشورها، چه مدت ممکن است طول بکشد ایران، موشک بالستیک قاره‌پیما را توسعه دهد.
فاصله از ایران تا اهداف مختلف در ایالات متحده
ابتدا، شایان ذکر است رسیدن از ایران به اهدافی در ایالات متحده، مستلزم موشک‌های بسیار دوربرد است. فاصله از ایران تا سایت‌های مختلف ایالات متحده عبارت است:
نیویورک: 9700 کیلومتر
واشنگتن: 10050 کیلومتر
شیکاگو: 10300 کیلومتر
فلوریدا: 11100 کیلومتر
تگزاس: 11500 کیلومتر
واشنگتن: 10050 کیلومتر
شیکاگو: 10300 کیلومتر
فلوریدا: 11100 کیلومتر
تگزاس: 11500 کیلومتر
پرتاب موشک از ایران به سمت ایالات متحده، شلیک بر خلاف جهت چرخش زمین را ایجاب خواهد کرد، بنابراین موشکی که به این اهداف اصابت می‌کند باید بردی بیش از 11000 کیلومتر داشته و ظرفیت بار آن تقریبا یک تن باشد (تا بتواند کلاهک هسته‌ای را حمل کند) .
دوربردترین موشک سوخت جامد ایران، «سجیل» است
به دلیل مشکلات فنی تولید موتورهای بزرگ سوخت جامد، ساخت موشک سوخت جامد دوربرد، مشکل‌تر از موشک سوخت مایع است. دوربردترین موشک سوخت جامد ایران که آزمایش شده است، «سجیل» است که یک موشک دو مرحله‌ای با قطر 1. 25 متر و طول 18 متر است. کل حجم آن حدود 20 تن و حجم مرحله اول حدود 14 تن است.برآورد می‌شود «سجیل» برد تقریبا 2000 کیلومتری داشته و ظرفیت بار آن، یک تن است. اولین آزمایش زمینی موتور سوخت جامد در سال 2005 و اولین آزمایش پرواز، نوامبر 2008 انجام شد.
ایران می‌تواند از موتورهای «سجیل» برای ساخت موشکی با برد بیش از 5000 کیلومتر استفاده کند
در حالی که گزارش اخیر شورای تحقیقات ملی در خصوص دفاع موشکی بالستیک ابراز می‌کند ایران شاید توانایی استفاده از موتورهای «سجیل» برای توسعه موشکی با برد بیش از 5000 کیلومتر را داشته باشد، اما حجم بار یا ترکیب‌بندی این موشک را مشخص نمی‌کند. با این حال، مطالعه فنی «ارزیابی کلی قابلیت‌های موشک بالستیک ایران» نوشته «مایک المان» عضو موسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی، دو گزینه برای ساخت موشک سه مرحله‌ای با استفاده از سه موتور سوخت جامد «سجیل» را بررسی می‌کند و بر اساس فرضیاتی در مورد سطح تکنولوژی، به برد 2700 تا 3300 کیلومتری با ظرفیت بار یک تنی می‌رسد.
شرایط لازم برای توسعه موشک سوخت جامد با برد 11000 کیلومتر
در سال 2009، «تد پوستول» ، «تحلیل مفصل فنی سجیل» را منتشر کرد. وی با فرض همان سطح فن‌آوری «سجیل»، در می‌یابد که رسیدن به برد 5000 کیلومتری با کلاهک یک تنی، توسعه مرحله اول با قطری بیشتر از «سجیل» و حجم حدود 45 تن را ایجاب خواهد کرد. کل حجم موشک، 65 تن یا بیشتر خواهد بود. این حجم، حتی از موشک سوخت جامد دوربرد آمریکایی، روسی و چینی خیلی بیشتر است و بیانگر این است که فن‌آوری به اثبات رسیده در «سجیل» برای افزایش تا بردهای بسیار طولانی مناسب نیست.از این رو، برای توسعه موشک سوخت جامد با برد 11000 کیلومتری، پیشرفت‌هایی ضرورت خواهد داشت. برای مثال، موشک سه مرحله‌ای، مواد سبک‌تر، نیروی محرکه پرانرژی و توانایی ساخت موتورهای بزرگ با سوخت جامد را ایجاب خواهد کرد. ساخت موتورهای بزرگ راکت با سوخت جامد، مستلزم تجهیزات خاص و دانش ضمنی درباره فرایند تولید است. این کار چقدر دشوار است؟
بررسی فرانسه به عنوان مورد مشابه ایران در توسعه موشک‌های بزرگ با سوخت جامد
گزارش موسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی چنین استدلال می‌کند که بهترین مورد مشابه ایران برای توسعه موشک‌های بزرگ با سوخت جامد، فرانسه است و لذا بررسی سابقه فرانسه، آموزنده است. فرانسه، موشک سوخت جامد M1 خود را برای اولین بار در سال 1967 آزمایش کرد و این موشک در سال 1971 عملیاتی شد. M1، موشک دو مرحله‌ای با حجم 20 تن و قطر 1. 5 متر بود و بنا به گزارش، برد 2500 کیلومتری با کلاهک 700 کیلوگرمی داشت و لذا تا حدودی بزرگ‌تر و تواناتر از «سجیل» بود.
فاصله 40 ساله فرانسه از آزمایش تا استقرار موشک سوخت جامد
موشک M4 فرانسه، با قطر 1. 9 متر و حجم 36 تن، اولین پرواز خود را در سال 1980 انجام داده و تا سال 1986، یعنی 15 سال پس از M1، عملیاتی نشد و ظاهرا برد 4-5000 کیلومتری داشته و ظرفیت بار آن 1. 2 تن بود. سال 2010 فرانسه موشک M51 را با بردی بیش از 10000 کیلومتر مستقر کرد که قطر آن 2. 3 متر و حجم آن بیش از 50 تن است. بنابراین، بیش از 40 سال طول کشید تا فرانسه از آزمایش موشک سوخت جامد، تا استقرار موشک سوخت جامد پیش رود که برد آن به اندازه‌ای است که ایران برای رسیدن به اهداف در ایالات متحده، به آن نیاز خواهد داشت.
احتمال توسعه موشک بالستیک قاره‌پیمای سوخت مایع قبل از این موشک با سوخت جامد، وجود دارد
«المان» همچنین ثابت می‌کند سرعت توسعه موتورهای سوخت جامد بزرگ به وسیله ایران، از توسعه مشابه در فرانسه، ایالات متحده، چین و هند عقب است. البته، این مقایسه یک جدول زمانی قطعی در مورد ایران ارایه می‌کند. اما با این حال، برای آگاهی دادن در این زمینه که این فرایند، چه روند توسعه دشواری است و برای اثبات اینکه تا چنین موشکی تقریبا بی‌تردید حداقل دو دهه فاصله وجود دارد، این مقایسه مفید است. همان طور که در بالا ذکر شد، احتمالا ایران توانایی توسعه موشک بالستیک قاره‌پیمای سوخت مایع قبل از این موشک سوخت جامد، را دارد. در ضمن، دوربردترین موشک سوخت جامدی که کره شمالی در اختیار دارد برد بسیار کوتاه‌تری دارد که حدود 100 کیلومتر برآورد شده و دارای کلاهک 500 کیلوگرمی است. این موشک که NK-02 نامیده می‌شود، نسخه‌ای از موشک «توسکا» شوروی یا SS-21 است.
