آمریکا و بکارگیری پهپادها در غرب آفریقا
جمعه ۱۳ بهمن ۱۳۹۱ ساعت ۰۰:۳۴
کد مطلب: 269480
در این راستا به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، با توجه به دخالت نظامی فرانسه در کشور مالی و ناامنی در مالی، فرماندهی نظامی آمریکا در آفریقا موسوم به "آفریکام" مشغول بررسی طرحی برای ایجاد یک پایگاه عملیاتی پهپادها در غرب این قاره است. از نیجر و بورکینافاسو به عنوان دو کشوری نام برده می‌شود که به احتمال زیاد پایگاه پهپادها در یکی از آنها مستقر خواهد شد. علت تصمیم آمریکا برای استقرار پهپادها در شمال غربی آفریقا این گونه عنوان شده است که به اعتقاد واشنگتن تهدیدهای القاعده و سایر گروههای بنیادگرا و مسلح در این صحرای آفریقا تشدید خواهد شد. از این پهپادها تاکنون در یمن، افغانستان و پاکستان برای سرکوب نیروهای القاعده استفاده شده است.
نیویورک تایمز می‌نویسد که در حال حاضر تنها استقرار پهپادها غیرمسلحی مورد نظر است که برای کنترل نقل و انتقالات مشکوک در منطقه پرواز خواهند کرد. اما هنوز در این مورد که آیا در صورت وخیم شدن اوضاع پهپادهای مسلح به موشک نیز به کار گرفته خواهند شد، بحث نشده است.
طرح آفریکام باید به تصویب پنتاگون و کاخ سفید برسد. موافقت دولت نیجر نیز برای ایجاد پایگاه ضروری است. آمریکایی ها ادعا می کنند که تنها تعداد معدودی پهپادهای موسوم به "پردیتور" کافی است تا بتوانند اطلاعات لازم را در زمینه فعالیت‌های شبه نظامیان مالی و ارسال اسلحه از کشورهای دیگری مانند لیبی در اختیار مرکز فرماندهی آفریکام قرار دهند.این در حالی است که نیویورک تایمز در گزارش خود می‌افزاید که استقرار پایگاه جدید می‌تواند سبب ناآرامی‌هایی در منطقه شود. کمااینکه در عملیات پهپادهای آمریکا در پاکستان و دیگر نقاط تاکنون غیرنظامیان زیادی کشته شده‌اند و همین مسئله موجب اعتراضات زیادی بویژه در کشور پاکستان و درخواست توقف این حملات شده است.
این در حالی است که اخیرا سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) به بهانه افزایش توانمندی خود برای مقابله با عوامل گروه تروریستی القاعده در آفریقای شمالی، دولت اوباما را برای تصویب افزایش خرید پهپادهای مسلح تحت فشار قرار داده است. با اینکه حملات هوایی پهپادهای مسلح سیا تاکنون منجربه مرگ غیرنظامیان زیادی شده است، اما سازمان سیا هم چنان از گسترش ناوگان پهپادهای رزمی خود دفاع می کند. به نوشته واشنگتن پست، طرح افزایش پهپادهای مسلح سازمان سیا توسط دیوید پترائوس رئیس قبلی سیا مطرح شده است و در عین حفظ توانایی این سازمان در نگهداری ناوگان پهپادهای عملیاتی خود در پاکستان و یمن موجب آن خواهد شد تا تمرکز عملیات پهپادهای جدید به تهدیدات القاعده در آفریقای شمالی و سایر نقاط جنگی تغییر کند. البته تصویب پیشنهاد سیا در ارتباط با افزایش تعداد پهپادها همچنان در انتظار تصمیم گیری شورای امنیت ملی و کاخ سفید به سر می برد.
گفتنی است دولت آمریکا همچنان در تلاش برای رسمی کردن این قوانین و از بین بردن بی اعتمادی های داخلی و اختلافاتی است که درباره زمان دقیق صدور مجوز برای حملات مرگبار پهپادها وجود دارد. این در حالی است که با توجه به تبعات و پیامدهای غیر انسانی حملات پهپادهای رزمی، دولت آمریکا در صدد ایجاد دستورالعملی قانونی برای این گونه حملات بوده است. در این راستا چندی قبل روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز، از تلاش دولت آمریکا برای تنظیم دستور العملی رسمی به منظور قانونی کردن حملات تروریستی پهپادهای آمریکایی در سایر کشورهای جهان خبر داد.به نوشته این روزنامه همزمان با اینکه اجرای برنامه کشتارهای هدفمند پهپادهای آمریکایی با محکومیت های جهانی همراه شده است، دولت باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا درصدد قانونی کردن حملات تروریستی هواپیماهای بدون سرنشین خود در شش کشور مسلمان جهان است. طبق برخی گزارش ها ،دولت واشنگتن هفته ها پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۲ آمریکا ، مشغول طرحی و تنظیم یک دستورالعمل رسمی جهت توجیه کشتارهای هدفمند ناشی از حملات تروریستی پهپادها در پاکستان، افغانستان، یمن، سومالی، عراق و لیبی بوده است.تنظیم این قوانین باصطلاح صریح، استانداردها و روند مشخصی را جهت ادامه برنامه حملات هدفمند پهپادها در سایر کشورها، در اختیار دولت جدید آمریکا قرار می‌دهد. اکنون می توان انتظار داشت که با توجه به چشم انداز شروع علیات پهپادها در کشور مالی، نام این کشور نیز در فهرست کشورهایی که آمریکا در آنها اقدام به حملات مسلحانه با استفاده از پهپادها می کند افزوده شود.
اجرای برنامه حملات هدفمند پهپادهای آمریکایی در دوره جورج دبلیو بوش، رئیس جمهوری سابق آمریکا آغاز شد و توسط دولت اوباما گسترش یافت. یکی از دلایل گسترش کاربرد پهپادها در عملیات به اصطلاح ضد تروریستی، توانمندی های رزمی این پرنده ها با توجه به مداومت پرواز زیاد و حضور طولانی در صحنه عملیاتی است.این در حالی است که گروه های حامی حقوق بشر و صلح ضمن مخالفت با عملیات های پهپادهای آمریکایی بارها بر این موضوع تاکید کرده اند که آمریکا مدتهاست با انجام حملات باصطلاح ضد تروریستی توسط پهپادها، قوانین بین المللی را نقض کرده است.
با توجه به اینکه باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا اخیرا جان برنان را برای ریاست سیا معرفی کرد، می توان انتظار رویکرد فزاینده سیا در زمینه استفاده از پهپادها را داشت. برنان از طرفداران به کار گیری پهپادها درعملیات به اصطلاح ضد تروریستی است.وی که پیش از این مشاور ارشد اوباما در امور مقابله با تروریسم بود، مدعی شده که حملات پهپادها از وقوع حملات تروریستی علیه آمریکا جلوگیری کرده و جان آمریکایی‌ها را نجات داده است. جان برنان نقش موثر و عمده‌ای در توسعه و گسترش طرح های جنگی با استفاده از پهپادها در آمریکا ایفا کرده است. مدت چهار سال است که وی در این زمینه به اوباما مشاوره و کمک می‌کند. در واقع وی به صورت آشکار از این استراتژی دفاع می کند. وی در سخنانی تصریح کرده که پهپادها هم از نظر قانونی و هم از نظر اخلاقی ابزار دفاعی خوبی هستند. وهیچ بخشی در قوانین بین‌المللی وجود ندارد که عملیات پهپادها را به منظور دفاع از خود ممنوع اعلام کند. از دیدگاه وی کشتار مکانیکی برخی افراد از فاصله حدود ۱۲ هزار کیلومتری چیزی به غیر از یک رهبری جنگ کلاسیک نیست. جان برنان همچنین بر این عقیده است که اعضای القاعده و وابستگان آنها اهداف نظامی مشروع و منطقی هستند و آمریکا حق دارید آنها را هدف قرار داده و از بین ببرد. وی همچنین ادعا می‌کند که غیر نظامیان در عملیاتهای پهپادها امنیت بیشتری دارند. برنان بر این موضوع تاکید می کند که "هنوز هیچ سلاحی به وجود نیامده که برای ما (آمریکا) این شرایط را فراهم کند که با این دقت بین تروریستهای القاعده و غیر نظامیان بی‌گناه تمایز قائل شویم." به ادعای وی کاربرد پهپادها باید به عنوان شکل انسانی رهبری جنگ شناخته شود.
آمریکا پس از رویداد ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به بهانه مبارزه با تروریسم اقدام به عملیات به اصطلاح ضد تروریستی در اقصی نقاط جهان کرده است که تاکنون هزارها کشته بجا گذاشته است. این در حالی است که دولت اوباما نیز بر تلاش خود در این زمینه افزوده و سعی در گسترش عملیات های جاسوسی و تجسسی و نیز عملیات رزمی در نقاط مختلف جهان از جمله خاورمیانه و آفریقا به بهانه یافتن پناهگاه های تروریست های وابسته به القاعده دارد. شواهد حاکی ازآن است که سازمان سیا به همراه ارتش آمریکا در حال گسترش عملیات های جاسوسی وباصطلاح ضد تروریستی خود در سراسر آفریقاست و برای شناسایی محل های اختفای مخالفین خود در منطقه ای به وسعت صحرای آفریقا تا مناطق جنگلی استوایی قاره سیاه، شبکه ای از پایگاه های کوچک هوایی ایجاد کرده است که پهپادهای جاسوسی و رزمی از این پایگاه ها به پرواز در می آیند. هر چند واشنگتن برای عملیات جاسوسی خود در این نقطه از جهان از سال ۲۰۰۷ ده ها پایگاه برای این هواپیماهای جاسوسی ایجاد کرده است. اما عملیات جاسوسی و اطلاعاتی واشنگتن در چند سال اخیر رشد چشمگیری داشته است. این امرخود بیشتر حاصل جنگ رو به رشد آمریکا علیه القاعده و گروه های شبه نظامی وابسته به این گروه تروریستی مانند گروه الشباب در سومالی و گروههای سلفی در کشور مالی و دیگر نقاط شمال و غرب آفریقا است.
در این راستا، سازمان ملل پیش‌تر خواستار انجام تحقیقاتی در خصوص تداوم حملات پهپادهای آمریکا شده بود و از دولت این کشور خواست تا تمامی پرونده های مربوط به استفاده از پهپادها برای کشتارهای هدفمند را به این سازمان ارائه کند تا میزان تطابق این پروندها با قوانین بین‌المللی حقوق بشر مشخص شود. این سازمان در نظر دارد که اوایل سال ۲۰۱۳ میلادی یک تیم تحقیقاتی در ژنو را به منظور رسیدگی به حملات پهپادهای آمریکایی تشکیل دهد. بن امرسون، گزارشگر ویژه سازمان ملل در زمینه مبارزه با تروریسم چندی قبل در جمع مدرسان و دانشجویان حقوق دانشگاه هاروارد گفت: سازمان ملل در سال ۲۰۱۳میلادی تحقیقاتی را در رابطه با کشتارهای غیرقانونی دولت آمریکا با استفاده از پهپادها آغاز خواهد کرد. امرسون اعلام کرد که خود او و کریستوف هینز، گزارشگر ویژه سازمان ملل رهبری این تحقیقات را بر عهده خواهند گرفت. امرسون در این باره تاکید کرد: اگر دولت‌های استفاده کننده از پهپادهای نظامی تمایلی برای ایجاد مکانیسم‌های کنترلی موثر در خصوص استفاده از این وسایل پرنده از خود نشان ندهند، سازمان ملل مجبور می‌شود تا در این خصوص وارد عمل شود. وی همچنین ابراز امیدواری کرد تا علاوه بر انجام تحقیقات در رابطه با حملات پهپادها، تحقیقاتی نیز در رابطه با سایر روش‌های ترور هدفمند و عملیات ضد تروریسم که در آن غیرنظامیان نیز تحت‌الشعاع قرار می‌گیرند، انجام شود.
واشنگتن از پهپادهای خود برای انجام به اصطلاح حملات ضد تروریستی در پاکستان، افغانستان، یمن و سومالی استفاده کرده و ادعا می‌کند تروریست‌ها را هدف می‌گیرد، اما این حملات به مرگ گسترده غیر نظامیان منجر شده است. این حملات تروریستی تحت دولت پیشین جورج دبلیو بوش آغاز شد اما در دولت اوباما افزایش یافت.
با این همه نتایج یک نظرسنجی نشان می دهد که بیشتر مردم جهان، مخالفت گسترده ای با استفاده آمریکا از پهپادها در پوشش هدف قرار دادن مظنونان به تروریسم دارند. برپایه تعمیم نتایج گزارش مرکز پژوهشی و نظرسنجی "پیو" در آمریکا در ۱۷ کشور، بیش از نیمی از مردم جهان با راهبرد آمریکا در استفاده از پهپادهای رزمی مخالف هستند. این در حالی است که بسیاری از سازمان های حقوق بشری و حتی کارشناسان غربی به استفاده غیر انسانی واشنگتن از پهپادهای رزمی علیه اهداف غیر نظامی اعتراض کرده اند.
شواهد حاکی از آن است که دولت اوباما در دور جدید زمامداری قصد دارد تا برای مبارزه با تروریسم در خاورمیانه بیش از پیش به استفاده از پهپادها روی آورد. این اقدام مسلما باعث وارد آمدن تلفات هر چه بیشتری بر مردم غیر نظامی در کشور هایی مانند پاکستان، یمن، سومالی و مالی و... خواهد شد. در واقع آمریکا با وجود ادعای پشتیبانی از حقوق بشر هنگامی که پای منافع خود و متحدینش بمیان می آید، معیارهای انسانی را زیر پا می‌گذارد.
