نويسنده كتاب "دا" در نهمين كارگاه تاريخ شفاهي دفاع‌مقدس گفت:" هيچ‌گاه خواندني‌تر شدن كتاب "دا" را به استناد آن ترجيح ندادم و پُررنگ بودن صحنه‌پردازي‌ بخش‌هايي از كتاب، به دليل ضرورت يا اوج گرفتن موضوع در كتاب بوده است." نهمين كارگاه تاريخ شفاهي دفاع‌مقدس به همت پژوهشگاه علوم و معارف دفاع‌مقدس، سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، ارتش جمهوري اسلامي ايران و سازمان اسناد و كتابخانه‌ ملي برگزار شد.

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، بخش دوم از نهمين كارگاه تاريخ شفاهي دفاع‌مقدس، (دوم مرداد ۹۰) با سخنراني "علي فروزفر" استاد دانشگاه درباره فنون مصاحبه، "حجت‌الاسلام سعيد فخرزاده" مدير دفتر تاريخ شفاهي حوزه هنري با محوريت بررسي نكته‌هاي ضبط مصاحبه در تاريخ‌شفاهي دفاع‌مقدس و "سيده اعظم حسيني" نويسنده كتاب "دا" در ساختمان گنجينه اسناد سازمان اسناد و كتابخانه‌ ملي ایران برگزار شد.

سيده اعظم حسيني كه براي بازگويي چگونگي آغاز تا اتمام گردآوري خاطرات سيده زهرا حسيني و شرح تدوين كتاب "دا" در اين همايش شركت كرده بود، اظهار داشت: من قبل از ورود به واحد زنان دفتر ادبيات و هنر مقاومت، معلم بودم و كتاب‌هاي حوزه‌هنري را براي دانش‌آموزان در كلاس مي‌خواندم. اما كمبودها و نقص‌هايي در آن‌ها ديده مي‌شد كه با مطالعه ديگر آثار، سعي مي‌كردم كه به پرسش هاي دانش‌آموزان پاسخ دهم.

وي ادامه داد: ناخودآگاه اين موضوع به ذهنم رسيد كه در زمان ثبت مصاحبه و نگارش كتاب نبايد سوالي براي مخاطب باقي بماند. وقتي واحد زنان دفتر ادبيات و هنر مقاومت در مرداد ماه سال ۱۳۷۹ تشكيل شد، مصاحبه با سيده زهرا حسيني به من پيشنها شد و گفت‌وگو با وي را از ارديبهشت ماه ۱۳۸۰ آغاز كردم.

اين بانوي نويسنده با تاكيد بر لزوم آمادگي ذهني مصاحبه‌شونده و آشنايي مصاحبه‌گر ‌با موضوع، خاطرنشان كرد: اين ويژگي در ميزان عمق‌بخشي به بيان خاطرات كمك خواهد كرد. چون راوي نمي‌داند كه از او چه مي‌خواهيم، چه بايد بگويد و چگونه بايد خاطرات خود را بيان كند.

حسيني با اشاره به سفرهاي متعدد خود به خرمشهر تصريح كرد:‌ برخي از دانش‌آموزان خرمشهري، خود را نسل سوخته مي‌دانستند. وقتي مصاحبه با سيده زهرا حسيني را در سال ۱۳۸۰ آغاز كردم، تمام تلاش خود را براي نگارش اثري شفاف به كار گرفتم تا آن دانش‌آموزان بدانند كه گذشته‌اي پر افتخار داشته‌اند.

نويسنده كتاب "دا" بر لزوم روشن كردن ذهن مصاحبه شونده درباره سبك گفت‌وگو در تاريخ‌شفاهي تاكيد كرد و افزود: سيده زهرا حسيني، راوي كتاب "دا" تصور مي‌كرد كه يك مصاحبه مطبوعاتي خواهيم داشت. اما حدود ۳۰ ساعت با هم گفت‌وگو كرديم و حاصل آن حدود ۳۵۰ صفحه شد. پس از مطالعه آن توسط عليرضا كمري، پژوهشگر تاريخ و ادبيات جنگ تحميلي عراق عليه ايران، به نقاط ضعف و خلاءهاي آن پي برديم و وي خواستار حذف بخش‌هايي از كتاب بود و من مخالفت مي‌كردم.

مصاحبه‌گر كتاب "پاييز ۵۹" ادامه داد: درست است كه پرش مطالب و متصل نبودن آن‌ها و رعايت نكردن نظم زماني، برخي از نقاط ضعف و آسيب‌هاي تاريخ‌شفاهي‌اند، اما خلاءهاي تاريخ‌شفاهي، نبايد با مطالب خلاف واقع پُر شوند.

سيده اعظم حسيني در ادامه، از مشاوره برخي صاحب‌نظران حوزه ادبيات دفاع‌مقدس در سير تدوين كتاب "دا" ياد كرد و گفت: براي رفع نواقص كتاب، نيازمند انجام گفت‌وگوهاي تكميلي بوديم. اما به دليل وضعيت جسمي سيده زهرا حسيني (راوي)، دست نگه داشتيم و در اين فاصله، چند كتاب با حجم كم مانند "عروس جنوب" نوشته شمسي خسروي و درباره خاطرات سيده زهرا حسيني به چاپ رسيدند.

وي اضافه كرد: از تير ماه سال ۱۳۸۴ تا مهر ماه سال ۱۳۸۵، حدود ۵ ماه با سيده زهرا حسيني گفت‌وگوهاي تكميلي را ضبط كردم. اما فضاي رابطه ما مانند گذشته نبود و مانند دو دوست و خواهر با هم برخورد مي‌كرديم.

حسيني با اشاره به نقدهاي وارد شده به كتاب "دا" مانند رمان شدن آن، اشاره كرد و اظهار داشت: هيچ‌گاه، خواندني‌تر شدن كتاب "دا" را به استناد آن ترجيح ندادم و پُررنگ بودن صحنه‌پردازي بخش‌هايي از كتاب، به دليل ضرورت يا اوج گرفتن موضوع در كتاب بوده است.

وي در پايان سخنانش، از همكاري مركز پژوهش‌هاي دفاع‌مقدس نيروي زميني ارتش، در زمينه استفاده از اسناد منتشر نشده در مجموعه كتاب‌هاي "تقويم تاريخ دفاع‌مقدس"، در سير نگارش كتاب "دا" تقدير كرد.

در پايان نهمين كارگاه تاريخ شفاهي دفاع‌مقدس، سيده اعظم حسيني، عليرضا كمري، سعيد فخرزاده و نادر اديبي، رييس اداره حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع‌مقدس استان البرز، به پرسش هاي حاضران درباره تاريخ‌شفاهي دفاع‌مقدس پاسخ دادند