انواع شیرین کننده‌های مصنوعی
شیرین کننده مصنوعی به عنوان جایگزینی برای قند و شکر معمولی در رژیم غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. این مواد شیرین کننده از منابع گیاهی و حتی شکر به دست می‌آیند. اما در واقعیت، این فرآورده ها به صورت سنتتیک تولید می‌شوند. بسیاری از انواع شیرین کننده های مصنوعی کالری ندارند و در عین حال میزان شیرینی آنها بیشتر از شکر معمولی است.
در پاسخ به این پرسش که آیا می توان شیرین کننده های مصنوعی را جایگزین شکر کرد؟ باید گفت که شیرین کننده های مصنوعی معمولا به طور کلی حدود ۲۰۰ تا ۶۰۰ برابر شیرین تر از شکر هستند، اما تأثیرات آنها بر سلامتی باید با دقت مورد بررسی قرار گیرد. مصرف مداوم شیرین کننده های مصنوعی ممکن است به متابولیسم بدن آسیب برساند و باعث افزایش تمایل به مصرف غذا شود.
هر دو این محصولات یعنی شکر و شیرین کننده مصنوعی می توانند در مقادیر معقول مصرف شوند، اما مصرف بیش از حد شیرین کننده های مصنوعی در طول روز ممکن است به مشکلاتی از جمله دیابت منجر شود. بنابراین، مهم است که مصرف شیرین کننده های مصنوعی را با اعتدال انجام داده و با متخصص تغذیه مشورت کنید.
از شیرین کننده مصنوعی در تولید محصولات متنوعی مانند پودرهای نوشیدنی، ژله، مربا، محصولات لبنی و غیره استفاده می کنند. برخی از شیرین کننده های مصنوعی شامل سوکرالوز، آسپارتام و ... هستند که در ادامه به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.
.png)
سوکرالوز (Sucralose)
سوکرالوز، تنها شیرین کننده بدون کالری است که از شکر به دست می‌آید و تا 600 برابر شیرین تر از شکر معمولی می باشد. با جایگزینی سه مولکول کلر، سوکرالوز تبدیل به یک ماده غیرقابل متابولیسم می شود و به همین دلیل، بدون تغییر از بدن عبور کرده و به عنوان یک ماده خنثی و ایمن در نظر گرفته می‌شود.
این ماده در حال حاضر در بیش از 80 کشور، از جمله آمریکا، کانادا، و استرالیا، برای مصارف مواد غذایی جامد و نوشیدنی ها استفاده می شود. سوکرالوز به راحتی در آب حل می شود و به دلیل پایداری مناسب خود، به خوبی در عملیات پخت و پز قابل استفاده است.
فواید سوکرالوز
داده‌ها نشان می دهد که در سراسر جهان، طیف استفاده از محصول سوکرالوز گسترده تر از سایر شیرین‌کننده های مصنوعی است. همان‌طور که بیان کردیم، سوکرالوز و یکی از مشتقات بسیار محبوبش به نام اسپلندا، در میان افرادی که قصد کاهش وزن دارند یا منع مصرف قند دارند، بسیار مورد توجه است. این پدیده دلایل زیادی دارد، از جمله:
1. شناخته نشدن توسط بدن: این ماده یک شیرین کننده مصنوعی است که بدن انسان نمی تواند آن را تشخیص دهد یا متابولیزه کند.
2. کالری تقریبا صفر: مصرف سوکرالوز تقریبا باعث افزایش کالری در رژیم غذایی نمی شود، بنابراین برای افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند، گزینه مناسبی است.
3. بدون تاثیر بر اشتها: برخلاف شکر و قندهای معمولی که ممکن است اشتهای فرد را افزایش دهند، سوکرالوز هیچ تاثیری بر اشتها ندارد.
4. حلال در آب و چربی: سوکرالوز به راحتی در آب و همچنین در محصولاتی که شامل چربی هستند مانند برخی از محصولات غذایی قابل حل است. این به این معناست که می توان آن را در محصولات چربی و همچنین مواد غذایی آبی استفاده کرد. در مقابل، سایر شیرین کننده‌های مصنوعی مانند آسپارتام و سدیم ساکارین قابلیت حلال در محصولات چربی را ندارند و بنابراین کاربردهای این نوع محصولات محدودتر هستند.
عوارض سوکرالوز
بسیاری از افراد فکر می کنند که شیرین کننده های مصنوعی مثل سوکرالوز تا حدی نجات دهنده ما از دیابت و چاقی هستند. در واقع، سوکرالوز یکی از معروف ترین شیرین کننده های مصنوعی جهان است که در محصولات کم کالری، رژیم های غذایی و مواد غذایی به کار می رود. اما اخیرا برخی از مشخصات بهداشتی سوکرالوز نگرانی هایی در میان پژوهشگران درباره عوارض احتمالی این شیرین کننده مصنوعی ایجاد کرده اند. در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود:
• خطر افزایش ابتلا به دیابت
• خطر افزایش ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر و بیماری کرون
• تولید ترکیبات سمی در دمای بالا
بنابراین، مصرف سوکرالوز و دیگر شیرین کننده های مصنوعی باید با دقت مورد ارزیابی و بررسی قرار گیرند و توصیه می شود که افراد قبل از استفاده از آنها با متخصصین تغذیه مشورت کنند.
آسپارتام (Aspartame)
آسپارتام یک شیرین کننده مصنوعی غیر ساکارید است که تا ۲۰۰ برابر شیرین تر از ساکارز می باشد. این ماده به طور گسترده در صنایع غذایی و دارویی به عنوان جایگزین قند در غذاها و نوشیدنی‌ها استفاده می شود.
.jpg)
فواید آسپارتام
• کنترل و کاهش وزن
• کمک به کنترل دیابت
• جلوگیری از پوسیدگی دندان
• بخشی از رژیم غذایی سالم
• تقویت طعم و مزه غذا
بنابراین، آسپارتام به عنوان یک شیرین کننده مصنوعی کم کالری با مزایای متعدد مورد استفاده قرار می گیرد که می تواند به بهبود کیفیت زندگی و مدیریت بهتر وزن و دیابت کمک کند.
عوارض و مضرات آسپارتام
گمانه زنی های بسیاری در مورد مصرف آسپارتام و عوارض آن وجود دارد، اما هیچ یک از آنها به طور رسمی تایید نشده اند. با این حال، عوارض و معایبی برای این ترکیب وجود دارد. متخصصان پزشکی، در زمینه روان پزشکی عصبی نگرانی های جدی را در مورد اثرات سمی عصبی این ترکیب مطرح کرده اند. همچنین برخی بیماری‌ها نیز به این ماده نسبت داده می شود که ممکن است ایجاد کننده یا تشدید کننده آنها باشد.
خطرات و مضرات آسپارتام شامل موارد زیر می‌شود:
• دیابت قندی
• تشنج
• سردرد
• افسردگی
• حالات روانی
• پرکاری تیروئید
• فشار خون
• آرتروز
جمع بندی
بسیاری از افراد از شیرین کننده مصنوعی به منظور لاغر شدن و کاهش وزن استفاده می کنند و فکر می کنند که این شیرین کننده‌ها، به عنوان محلول های بدون کربوهیدرات، قند خون را افزایش نمی دهند و از این رو به افزایش وزن منجر نمی شوند. درباره این مسئله، تاثیر اندکی از آنها توسط تحقیقات تایید شده است. با این حال مصرف زیاد آنها ممکن است برای سلامتی مضر باشد. بنابراین بهتر است با مشاور تغذیه خود در این مورد مشورت کنید.
