غافل از این که سرمایه گذاری، به عنوان یک مفهوم مستقل می‌تواند جدا از ابزار و شیوه‌های مالی و سرمایه گذاری برای افراد نه تنها امنیت مالی فراهم کند بلکه می‌تواند آینده و اهداف مالی آنها را به سرانجام مناسب برساند.
اما نکته مهم این است که از ابزاری مطمئن برای پویایی سرمایه خود در مسیر سرمایه گذاری استفاده کنیم. با توجه به اتفاقاتی که گفتیم این سوال مطرح می‌شود که ابزار مالی نوینی مانند صندوق های سرمایه گذاری امکان کلاهبرداری را دارند؟ چطور می‌توان برای سرمایه گذاری به آنها اعتماد کرد؟
و سوال مهم این که چطور و با چه ترفندی بسیاری از افراد در دام موسسات مالی و اعتباری افتادند؟ با پاسخ به این سوالات می‌توان به نتیجه مناسب در مورد انتخاب صندوق سرمایه گذاری به عنوان ابزار مالی نوین و مطمئن رسید.
موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز چطور کلاهبرداری کردند؟
عده‌ای را در رسانه‌های رسمی دیدیم که در مقابل موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز اعتراض می‌کردند و سرمایه از دست رفته خود را مطالبه می‌کردند. ممکن است ما هم یکی از همان مال باختگان باشیم و یا این امکان هم وجود دارد که تنها از اخبار آنها مطلع باشیم.اما در هر دو صورت این سوال مطرح می‌شود که این موسسات غیرمجاز چطور توانستند این تعداد از افراد که افراد بالغی هم بودند را به تله بیاندازند و از آنها کلاهبرداری کنند؟
شاید نام بازی پانزی به گوش‌تان خورده باشد. اما خالی از لطف نیست که در مورد این مفهوم برای درک بهتر چگونه کلاهبرداری کردن موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز توضیح دهیم.
.png)
بازی پانزی و یک شبه پولدار شدن
این بازی بارها و بارها در کشورها و شرایط مختلف از طرف افراد کلاهبردار انجام شده است. بازی پانزی به طور مشخص روی افرادی جواب می‌دهد که می‌خواهند یک شبه پولدار شوند و در مورد سوددهی سریع و بی حساب و کتاب هیچ سوالی نمی‌پرسند و کنجکاو نمی‌شوند.به طور ساده بازی پانزی را توضیح دهیم؛ موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز با وعده سودهای بالا و تضمینی و بدون ریسک از اشخاص پول می‌گرفتند و نام این کار را سرمایه گذاری می‌گذاشتند. در صورتی که هیچ سرمایه گذاری صورت نمی‌گرفت و فرآیند آنها بسیار غیرشفاف بود.
از آن‌جایی که سرمایه گذاری و شفافیت در میان نبود، زمانی که موعد پرداخت سود به افراد می‌رسید، موسسات غیرمجاز مجبور بودند برای تامین سود وعده شده به همراه اصل پول از افراد دیگر پول دریافت کنند و به آنها هم همین قول‌ها را بدهند که سود بالا خواهند داد.
تصور کنیم که از شخصی 100 هزار تومان دریافت می‌شود و به او وعده 200 هزار تومان در موعد دیگری داده می‌شود. در تاریخ وعده داده شده، شخصی که پول را گرفته باید 200 هزار تومان را فراهم کند. برای این کار از نفر دیگری 200 هزار تومان دریافت می‌کند و به او قول بازپرداخت 300 هزار تومان در تاریخی مشخص را می‌دهد و 200 هزار تومان نفر قبلی را پرداخت می‌کند.
این روند ادامه پیدا می‌کند تا به آخرین فرد برسد. بعد از دریافت پول از آخرین نفر، دیگر خبری از آن موسسه غیر مجاز یا فرد کلاهبردار وجود ندارد یا به عبارتی ساده‌تر پول‌های نفر آخر را برداشته و شاید فرار کرده است.
با بررسی ساختار بازی پانزی می‌توان به عملکرد موسسات مالی و اعتباری پی برد و عدم شفافیت را بزرگترین عامل از دست دادن سرمایه افراد دانست. اما چطور می‌توان با تعریف ساختار صندوق‌های سرمایه گذاری ادعا کرد که کلاهبرداری در صندوق های سرمایه گذاری امکان پذیر نیست؟
ساختار صندوق‌های سرمایه گذاری
در توضیح ساختار موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز که بر مبنای بازی پانزی بوده است گفته شد که خبری از شفافیت در سرمایه گذاری نبوده است. اما در ساختار صندوق‌های سرمایه گذاری، ما سبدی متشکل از دارایی‌های انواع زمینه‌های سرمایه گذاری را داریم.به عنوان مثال صندوق آوای سهام کیان با سبدی متشکل از سهام منتخب بازار سهام فعالیت می‌کند. ساختار صندوق‌های سرمایه گذاری به این شکل است که بعد از جمع‌آوری وجوه نقد سرمایه گذاران اقدام به تشکیل سبد خود می‌کند و دارایی‌های سرمایه گذاران در آن به واحدهای سرمایه گذاری تبدیل می‌شود و در پرتفوی سرمایه گذاری هر سرمایه گذار – به میزان سرمایه گذاری که کرده است – قرار می‌گیرد.
بنابراین می‌توان گفت که ساختار صندوق های سرمایه گذاری با هدف پویایی سرمایه به وجود می‌آید و دلیل برای کلاهبرداری وجود ندارد. در واقع هرکس می‌داند چه چیزهایی دارد و دارایی خود را رصد کند. اما چطور می‌توان از شفافیت عملکرد صندوق‌ها باخبر شد؟
.png)
شفافیت و امنیت در صندوق های سرمایه گذاری
گزارش دادن و اعلام دارایی‌های موجود می‌تواند افق دید شفافی را به سرمایه گذاران نسبت به این‌که سرمایه‌شان در چه وضعیتی است به آنها ارائه دهد.انتشار گزارش‌های مالی سالانه و دوره‌ای صندوق‌های سرمایه گذاری در وبسایت‌های رسمی مانند fipiran می‌تواند در دسترس تمام سرمایه گذاران قرار بگیرد تا بتوانند از عملکردهای صندوق موردنظرشان آگاه باشند.
به این نکته هم باید اشاره کنیم که صندوق‌های سرمایه گذاری در زمان شروع فعالیت‌شان متعهد به انتشار گزارش‌های مالی‌شان می‌شوند.
مجوزها و نظارت بر صندوق های سرمایه گذاری
تنها نمی‌توان به مجوزها بسنده کرد. نظارت و پیگیری عملکرد ابزار مالی از طرف سازمان‌های مربوطه برای ایجاد امنیت و جلوگیری از کلاهبرداری می‌تواند تا حد زیادی باعث آسوده خاطر شدن سرمایه گذاران شود.جالب است بدانیم که هیچ صندوق سرمایه گذاری اجازه شروع فعالیت ندارد جز این‌که از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار مجوز دریافت کند و زیر نظر این سازمان فعالیت کند.
از طرف دیگر، صندوق های سرمایه گذاری کیان به آدرس : https://kiandigital.com/fund که از فضای سرمایه گذاری آنلاین بهره‌مند هستند جدا از نظارت و مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار از طرف سازمان نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه هم مورد نظارت قرار می‌گیرند.
بنابراین، با این میزان شفافیت، با خیال راحت می‌توان به این سوال که کلاهبرداری در صندوق های سرمایه گذاری امکان‌پذیر است؟ پاسخ داد خیر.
