روایت مردم از کاهش قدرت خرید
چهارشنبه ۲۳ مهر ۱۳۹۳ ساعت ۱۰:۴۵
کد مطلب: 385882
اگرچه رشد اقتصادی به گواه آمارهای بانک مرکزی، نشانگر بهبود اوضاع اقتصادی ایران است، اما مردم که ذی نفعان اصلی سیاست های اقتصادی دولت به شمار می روند، از این رشد اقتصادی حس ملموسی را نداشته و اذعان دارند که قدرت خرید آنها نسبت به سیاست گذاری های دولت نه تنها بهبود نیافته، بلکه نسبت به دوره ای که دولت در آن رشد را اعلام کرده، کمتر هم شده است.
از سوی دیگر، دولت نیز بار ها و بار ها کنترل تورم را به عنوان معیاری برای موفقیت در سیاست گذاری های اقتصادی خود مطرح می کند و بر این باور است که اگرچه تورم کاهش یافته و راه رسیدن به اعداد تک رقمی را در پیش گرفته است، اما کاهش تورم هیچ گاه به مفهوم ارزانی در بازار نیست و این دو مفهوم باید از سوی مردم با دیدی مجزا نگاه شود.
در واقع، شکافی که میان دیدگاه های مردم و ابزارهای سنجش آنها برای کاهش تورم و بهبود اوضاع اقتصادی به کار گرفته می شود، متر یکسانی با عقاید دولت ندارد و مردم بر این نکته پافشاری می کنند که قدرت خرید آنها کاهش یافته است.
این گفته ها در حالی از سوی ذی نفعان اصلی سیاست های اقتصادی دولت مطرح می شود که بانک جهانی نیز در گزارشی که به تازگی اعلام کرده است، به صراحت بر کوچک شدن سفره های ایرانیان اشاره و بر این نکته تاکید دارد که بسیاری از شهروندان ایرانی، نسبت به تغییرات در درآمد شخصی شان و همچنین افزایش مداوم هزینه های زندگی، آسیب پذیرتر شده اند.
در این میان، کارشناسان هم معتقدند سبد خانوار بهترین آینه ای است که می توان آثار سیاست های کلان اقتصادی را به روشنی در رزق و روزی مردم یافت و زمانی که اقتصاد، با شوک های منفی و مثبت روبرو می شود، تمامی خانوارهای ایرانی، حتی آنها که اطلاعات اندکی از مفاهیم شاخص اقتصادی ندارند، به خوبی وضعیت را درک کرده و در بسیاری از موارد، نسبت به تغییر الگوی مصرفی خود اقدام می کنند.
یکی از مصرف کنندگانی که برای خرید به یکی از فروشگاه های زنجیره ای آمده است از کاهش قدرت خریدش صحبت به میان می آورد و می گوید: بسیاری از اقلام اساسی مورد نیاز خانوار در ماه های گذشته با افزایش مواجه بوده است و اکنون نیز افزایش قیمت را در بسیاری از کالاهایی که غیر از گوشت و مرغ و برنج هستند، می توان دید.
وی می افزاید: اگر در گذشته خرید چند قلم کالای اساسی مورد نیاز خانواده اش در یک بار مراجعه به فروشگاه حدود ۱۰۰ هزار تومان تمام می شده است، اکنون باید برای خرید همان کالا ها حداقل ۳۵ تا ۴۰ هزار تومان بیشتر بپردازد.
این شهروند می گوید: البته خریدهایی که از فروشگاه انجام می دهد معمولا مربوط به تامین مایحتاج میان مدتش است و عموما ماهانه یک یا حداکثر دو بار برای خرید به فروشگاه مراجعه می کند، در حالی که بخش عمده ای از خریدهای وی، از خرده فروشی نزدیک به منزلش تامین می شود.
یکی دیگر از مراجعه کنندگان به این فروشگاه زنجیره ای که برای خرید اقلام پروتئینی مراجعه کرده است، می گوید: اقلام پروتئینی ظرف هفته های گذشته که موعد بازگشت حجاج به کشور نزدیک می شود، با افزایش مواجه بوده است و در مورد میوه و سایر محصولات نیز افزایش قیمت را شاهد هستیم.
او در مورد کاهش قدرت خرید خود نیز می گوید: به دلیل بالا رفتن قیمت برخی از کالاها، سبد مصرفی خانوار او کوچک تر و در عین حال، برخی از اقلام آن حذف شده است. او می افزاید: برای صرفه جویی در هزینه های خانوار و اینکه دخل و خرجش را بتواند با یکدیگر متناسب کند، مجبور شده تا گزیده تر خرید کند و از تنوع محصولات مصرفی خانواده خود بکاهد.
این شهروند در خصوص آثار کاهش تورم بر سبد مصرفی خانواده اش می گوید: اگر دولت می گوید که تورم کاهش یافته باید تدابیری را اتخاذ کند که حداقل کالاهای ضروری مورد نیاز مردم افزایش قیمت نداشته باشد؛ در غیر این صورت نمی توان به کاهش تورم و تاثیر مستقیم آن بر هزینه های زندگی امیدوار بود.
شهروند دیگری به مقایسه قیمت اقلامی که برای خرید در سبد خرید خود انتخاب کرده است اشاره می کند و می گوید: به عنوان مثال در گذشته یک کیلوگرم گوشت گوسفند بسته بندی شده خورشتی را به نرخ ۲۳ هزار تومان خرید می کرده که اکنون باید ۷۰۰ گرم از این گوشت را به این قیمت خریداری کند، یعنی حداقل باید ۳۰۰ گرم کمتر خرید کند ولی در مقابل، همان پول را بپردازد.
او می افزاید: در مورد سایر اقلام همچون روغن یا برنج هم به این صورت است، یعنی بطری های روغن به نظر می رسد که محتویات کمتری نسبت به قبل دارند ولی ممکن است قیمت هم تغییر نکرده باشد، در حالی که برخی بطری ها، بسیار کمتر از بطری هایی که در گذشته خرید می کردم، روغن دارد.
این شهروند می گوید: در فروشگاه های زنجیره ای یا کالاهای بسته بندی، قیمت ها به نسبت کالاهای عمده و فله ای از نوسان قیمت کمتری برخوردارند، در حالی که نوسان قیمت در میوه و صیفی، حبوبات فله ای یا هر کالای اساسی دیگری که به صورت فله عرضه می شود، بیشتر به چشم می خورد.
آمارهای بانک مرکزی نیز باز هم از نوسان قیمتی برخی از کالا ها خبر می دهد. در آخرین گزارش بانک مرکزی از قیمت اقلام کالایی در بازار، قیمت برنج، گوشت قرمز، گوشت مرغ، چای و حبوبات، افزایش را نشان می داد که دقیقا اقلام عمده سبد مصرفی خانوار ها هستند.
البته در گزارش اخیری که فائو منتشر کرده است، ایران از نظر قیمت مواد غذایی در دنیا در جایگاه ۸۹ دنیا و از نظر تورم قیمت مواد غذایی در دنیا در جایگاه شانزدهم دنیا قرار گرفته است.
در واقع، ایران از نظر توانایی مالی در تامین مواد غذایی کافی، در جایگاه ۵۳ دنیا قرار داشته است. عامل اصلی که باعث افت جایگاه ایران در این رده بندی جهانی شده، قیمت بالای مواد غذایی است که سبب شده شمار زیادی از مردم توانایی مالی لازم برای خرید و استفاده از مواد غذایی نداشته باشند. این گزارش بر مبنای اطلاعات سال ۲۰۱۳ میلادی تهیه شده است.
شايد راضي بشن اما ارزان شدن هيچ وقت به صورت كلي رخ نميده نهايت چند قلم كالاي اساسي افت داشته باشند
ارزان شدن يعني تورم منفي كه هيچ وقت رخ نميده جتي در كشورهاي اروپايي با نرخ بهره و افزايش دستمزد نزديك به صفر