آشی که هوا برای ریهها می‌پزد
پنجشنبه ۳ بهمن ۱۳۹۲ ساعت ۱۱:۵۵
کد مطلب: 339252
آلودگی هوا به طرق گوناگونی می‌تواند آثار زیانبار درازمدت و کوتاه مدتی بر سلامت انسانها بگذارد. تأثیر آلودگی هوا بر افراد مختلف متفاوت است. آسیبپذیری برخی افراد در برابر آلودگی هوا بسیار بیشتر از سایرین است. کودکان کم سن و سال و سالمندان بیشتر از دیگران از آلودگی هوا آسیب می‌بینند.
معمولاً میزان آسیبها بستگی به میزان قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی زیانبار دارد، یعنی مدت تماس با آلاینده‌ها و غلظت مواد شیمیایی، صدمات ریوی ناشی از هوای آلوده به اوزون، خطری است که هر۳ نفر از ۵ نفر با آن روبرو هستند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی لرستان در این باره به خبرنگار ایسنا گفت: حضور یک یا بیشتر از چند آلاینده در هوا یا ترکیبی از آنها در هوا به مقدار و تداومی که باعث آسیب رساندن به انسان، حیوان، گیاهان و اموال شود یا اینکه در زندگی روزمره ایجاد تداخل کند را آلودگی هوا میگویند.
دکتر عظیمی با بیان اینکه منابع آلودگی هوا، طبیعی و ساخته دست بشر هستند، اضافه کرد: منابع ساخت دست بشر به دو صورت منابع ثابت و منابع متحرک دستهبندی می‌شود که یکی از مهمترین آنها احتراق است. غالباً از احتراق جهت تبدیل انرژی شیمیایی به حرارتی استفاده میکنیم، این عمل معمولاً در نیروگاههای سوخت فسیلی، کوره خانگی و موتور اتومبیل صورت میگیرد.
وی ادامه داد: همچنین ممکن است از فرآیند احتراق برای سوزاندن مواد زاید(زبالهسوزها) هم استفاده کنیم که مقادیر زیادی آلاینده وارد اتمسفر می‌شود. احتراق می‌تواند به صورت کامل یا ناخالص انجام گیرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی لرستان بیان کرد: برخی دیگر از ناخالصیهای موجود در سوخت می‌تواند طی فرآیند احتراق وارد اتمسفر شود به عنوان مثال سرب موجود در بنزین یا برخی هیدروکربنهای نسوخته این گونه است.
وی تصریح کرد: آلاینده‌های معیار در مورد بررسی کیفیت هوا، CO، HC،SO۲ ،NO۲ ،PM۱۰ , PM۲.۵ ، سرب و O۳ هستند. برای سوختن کامل مواد سوختی عواملی چون توربولانس، زمان، دما، اکسیژن و RVPسوخت مورد نیاز است.
عظیمی افزود: نوع سوخت مورد استفاده در نیروگاهها و دیگر منابع ثابت تأثیر زیادی در وارد کردن آلاینده‌ها به اتمسفر دارد. در این خصوص از سوختهای مازوت و نفت کوره و گازوئیل، نفت سفید، بنزین، گاز و سوختهای پاک میتوان استفاده کرد که در حال حاضر بیشتر از سوختهای فسیلی استفاده می‌شود، اما در چند سال اخیر توجه زیادی نیز به استفاده از سوختهای پاک شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان یادآور شد: عوامل زیادی باعث افزایش آلاینده‌های خروجی از اتومبیل می‌شود که از جمله میتوان به افزایش سرعت، کاهش سرعت و کار در حال توقف است.
وی اظهار کرد: با افزایش سرعت بیشترین میزان اکسیدهای نیتروژن، کاهش سرعت بیشترین میزان منوکسیدکربن و هیدروکربنهای نسوخته وارد اتمسفر می‌شود و کار در حال توقف بدترین حالت از نظر وارد کردن آلاینده‌ها به محیط است.
عظیمی خاطرنشان کرد: بیشترین میزان آلاینده‌های خروجی از یک ماشین به عنوان منابع متحرک از طریق اگزوز وارد اتمسفر می‌شود که از این طریق حدود ۱۰۰ درصد منوکسید کربن خروجی، اکسیدهای نیتروژن و سرب وارد اتمسفر شده و ۹۰ درصد ذرات از این طریق وارد اتمسفر میشوند و ۱۰ درصد باقیمانده نیز از طریق میل لنگ است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان اذعان کرد: ۶۲ درصد هیدروکربنها از طریق اگزوز وارد اتمسفر می‌شود و ۳۸ درصد باقیمانده از طریق تانک سوخت، تبخیر کاربراتور ۱۸ درصد و از طریق میل لنگ ۲۰ درصد است.
وی گفت: منابع ثابت عمدتاً فرآیندهای صنعتی است که بسیاری از آلاینده‌ها را وارد اتمسفر می‌کنند. نوع آلاینده و مقدار آلایندهای که توسط منابع ثابت وارد اتمسفر می‌شود عمدتاً بستگی به نوع صنعت و نوع تکنولوژی به کار گرفته شده دارند.
عظیمی اضافه کرد: از مهمترین منابع ثابت که در آلودگی هوا مطرح هستند و میتوانند مقادیر قابل توجهی آلاینده را وارد اتمسفر کنند میتوان به صنایع پتروشیمی و شیمیایی، صنایع رنگ رزین و پلاستیک، صنایع شیمیایی غیر آلی، صنایع نفت و زغال، کارخانجات فلزات آهنی و غیرآهنی، زبالهسوزها، وسایل گرمایش خانگی، نیروگاهها، بخارات فلزات و دیگر صنایع که حاوی مقادیر زیادی هیدروکربنها و حلالها اشاره کرد که ممکن است ایجاد کننده آلودگی هوا باشند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان بیان کرد: در حال حاضر برای تشخیص نوع آلاینده‌های موجود در اتمسفر شاخص استانداردهای کیفیت هوا تعیین شدهاند که شامل منوکسید کربن، دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد، ازن و ذرات معلق(قطر ۱۰ میکرون و یا ۵.۲ کمتر) است.
وی گفت: در سال ۱۹۷۶، EPA برای منسجم و یکپارچه کردن اثرات آلاینده‌های هوا شاخص استاندارد آلودگی هوا(PSI) را تعریف کرد که بر اساس غلظت آلاینده‌های شاخص محاسبه می‌شود، ولی در سال ۲۰۰۰ بر اساس تغییرات استانداردها، تغییراتی نیز در PSI دادند و آن را به صورت AQI تعریف کردند. AQI شاخصی است که جهت گزارش روزانه کیفیت هوا کاربرد دارد.
عظیمی یادآور شد: EPA شاخص کیفیت هوا را برای پنج آلاینده اصلی تنظیم کرده و برای هر کدام از این آلاینده‌ها EPA استانداردهایی را جهت محافظت از بهداشت عمومی وضع کرده است.
او با بیان اینکه شاخص آلودگی هوا از صفر تا ۵۰۰ درجهبندی شده است، تصریح کرد: در رنج صفر تا ۵۰۰ کیفیت هوا خوب است و این بازه، کمترین پتانسیل را به لحاظ تأثیر سوء بر بهداشت عمومی دارد، رنج بالاتر از ۳۰۰ کیفیت هوا خطرناک و زمانی که AQI بالاتر از ۱۰۰ باشد کیفیت هوا غیربهداشتی در نظر گرفته می‌شود.
