به گزارش
جهان نيوز به نقل از ایرنا، ۳۱خرداد ۱۳۶۰ و در نخستین روزهایی که ایران در کنار حمله نیروهای متجاوز به مرزهای غربیاش با یک جنگ خیابانی در مواجهه به تروریستهای سازمان منافقین مواجه شده بود؛ مصطفی چمران مرد کمنظیر و چندوجهی جبهه های جنگش را در دهلاویه از دست داد.
تنها یک روز پس از شهادت چمران بود که امام خمینی(ره) در سخنرانی مشهوری همگان را به «مثل چمران» مردن دعوت کرده و فرمودند: « شماها چند سال دیگر نیستید در این عالم، چمران هم نیست؛ چمران با عزت و عظمت و با تعهد به اسلام جان خودش را فدا و در این دنیا شرف و در آن دنیا هم رحمت خدا را بیمه کرد؛ ما و شما هم خواهیم رفت. مثل چمران بمیرید!»
چمران که در قامت فرمانده ستاد جنگهای نامنظم جان خود را در راه دفاع از وطن و جلوگیری از سقوط سوسنگرد فدا کرد، جغرافیایی به وسعت زمین را برای مبارزه انتخاب کرده بود؛ چه زمانی که در صحن دانشگاه تهران علیه استبداد داخلی و استعمار خارجی در کنار دیگر دانشجویان از مبارزان فعال در خروش ۱۶ آذر ۳۲ بود تا زمانیکه مبارزه را با اعتصاب غذا در سازمان ملل در اعتراض به دستگیری آیت الله طالقانی پی گرفت؛ چمران با اسلحه بیگانه نبود، چه در بنت جبیل لبنان و چه بعدها که در کردستان و پاوه کمر تجزبهطلبان را شکست.
شخصیت مصطفی چمران از حضور در فعالیتهای دینی در مسجد هدایت، مشغلههای دانشجویی در انجمن اسلامی در دانشگاه، فعالیت علمی در حد اعلایش در آمریکا و انسجام بخشیدن به تشکلهای خارج از کشور در ضدیت با شاه، رفتن به لبنان و مجاهده چریکی در آنجا و بازگشت به ایران و قبول مسؤولیت در انقلاب اسلامی و دفاعمقدس و حل بحرانهای پیاپی و فتحالفتوحهای متعدد از او یک مرد ماندگار در تاریخ ایران و منطقه ساخت.
دور تند تحولات زندگی سیاسی و انقلابی شهید چمران باعث شده تا عمدتا روایتهای حول زندگی او به شکلی تفکیک شده مورد پردازش قرار گیرند. چمران نابغه، چمران عارف، چمران چریک و چمران دولتمرد هرکدام در قالبی متفاوت تصویر و تفسیر شدهاند.
هرچند شهید چمران در دهه۵۰ پیش از هرچیز با مبارزات برونمرزیاش در لبنان شناخته میشود اما سندی که به تازگی منتشر شده نشان از رصد فعالیتهای این شهید در لبنان از سوی ساواک و تمایل این سازمان برای قربانی کردن این مجاهد ایرانی در تعامل با رژیم صهیونیستی دارد.
براساس این سند اداره کل دوم که از طرف نخست وزیری متعهد به جمعآوری اطلاعاتی درباره خروج شهید چمران از آمریکا و دایره نزدیکان وی شده بود پیشنهاد میدهد تا با دادن گرای چمران به صهیونیستها شرایط را برای ترور وی فراهم کند. متن این سند به شرح ذیل است: