دو دهه کش‌وقوس در مناسبات عربستان با حزب الله
پنجشنبه ۱۴ دی ۱۳۹۶ ساعت ۱۰:۴۸
کد مطلب: 578903
به گزارش جهان نيوز به نقل از تسنیم، عربستان سعودی که این روزها عملاً تحت حاکمیت محمد بن سلمان قرار دارد، با مجموعه‌ای از شکست‌ها مواجه شده است که احساس فشار و تنگنا به آن داده است. دردسرهای مربوط به توانمندی بالای جریان الحوثی در مقاومت دو و نیم ساله در برابر عملیات نظامی در یمن و رسیدن موشک های بالستیک یمن به ریاض پایتخت عربستان به علاوه آغاز بحران عربستان با قطر و عدم تعیین تکلیف نهایی این بحران به علاوه باقی ماندن بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه در عرصه قدرت در دمشق با وجود مخالفت عربستان و خسارت های وارد شده به گروه های تروریستی تحت تغذیه عربستان، ابعادی از این شکست ها را شامل می شود. محمد بن سلمان در همین رابطه تلاش دارد شکست های خود را با انتقال فتنه به لبنان جبران کند، چراکه این کشور را منطقه ای آسان برای نفوذ خود می‌داند و تلاش دارد با این اقدام از پایداری محور مقاومت انتقام بگیرد. عربستان در همین راستا فشارهایی را بر رژیم صهیونیستی وارد کرده تا آن را وادار به حمله به حزب الله کند.
بخش اول: مهم ترین محورهای تقابل عربستان و حزب الله از 2002 تاکنون
مناسبات میان عربستان و حزب الله لبنان به علت تناقض در مرجعیت دینی و سیاسی دو طرف همواره متشنج بوده است. مناسبات میان عربستان و حزب الله در جریان جنگ جولای 2006 نیز متشنج بود، به گونه ای که ریاض عملیات به اسارت گرفتن 2 نظامی اسرائیلی را ماجراجویی غیر حساب‌شده ارزیابی کرد. در مرحله بعد برخی گشایش ها در این مناسبات وجود آمد اما این مناسبات بار دیگر روند منفی به خود گرفت تا اینکه با آغاز بحران سوریه و تحولات به وجود آمده در یمن، مناسبات میان دو طرف را بار دیگر قطع کند.
در زیر به برخی نقاط عطف این مناسبات از نظر تاریخی اشاره می کنیم:
8 مارس 2002: سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان طرح پیشنهادی عربستان سعودی برای حل و فصل درگیری های عربی اسرائیلی را رد کرد و آن را طرحی آمریکایی توصیف کرد. وی در جریان مراسمی تأکید کرد که اسرائیل هیچ گونه مقبولیتی ندارد و دولت قانون به شمار نمی‌رود و هیچ کس نمی‌تواند به آن مشروعیت بدهد. هیچ پادشاه یا شاهزاده یا رئیس جمهور یا مرجعیت دینی و سیاسی نمی‌تواند از ذره ای از اراضی فلسطین به نفع صهیونیست ها چشم پوشی کنند.
18 جولای 2006: ریاض با صدور بیانیه ای حزب الله و جنبش مقاومت اسلامی حماس را مسئول تجاوز به ملتهای لبنان و فلسطین توصیف کرد. در بیانیه ای که شورای وزیران عربستان در این رابطه منتشر کرد، آمده است که اقدام برخی عناصر و جریان ها در تصمیم گیری های انفرادی آنها باعث می‌شود اسرائیل به بدترین نحو از این فضا استفاده کرده و جنگ سختی را در لبنان به راه بیاندازد و تمامی ملت فلسطین را به اسارت بگیرد.
28 جولای 2006: عبدالله بن جبرین مفتی سعودی در بحبوحه جنگ 33 روزه در فتوایی اعلام کرد که کمک به حزب الله لبنان (حزب رافضی ها) مجاز نیست و نباید کسی تحت دستور آنها وارد شود و کسی برای پیروزی و موفقیت آنها دعا کنند. وی به اهل تسنن پیشنهاد کرد که از حزب الله بیزاری بجویند و کسانی که عضو این حزب هستند را خوار وذلیل کرده و دشمنی آنها با اسلام و مسلمانان و اهل تسنن را نشان دهند! چرا که رافضی ها دائما دشمن اهل تسنن بوده و همواره تلاش می‌کنند عیب های آنان را فاش کرده و آنها را فریب دهند!
8 آگوست 2006: حاکمیت عربستان هفت نفر را به اتهام مشارکت در تظاهرات حمایت از حزب‌الله در شرق کشور بازداشت کردند.
چهارم ژانویه 2007: عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه سابق عربستان مذاکراتی را با شیخ نعیم قاسم معاون دبیرکل حزب الله و محمد فنیش یکی از مسئولان این حزب انجام داد. این اولین تماس رسمی میان حزب الله و ریاض به شمار می رفت. سفر این دو مقام مسئول حزب الله به عربستان سه روز طول کشید و هدف از این سفر کاهش تنش میان دو طرف بود.
7 ژوئن 2013: شیخ عبدالعزیز بن عبدالله آل الشیخ مفتی عربستان از سیاستمداران و علمای جهان خواست تا اقدامات بازدارنده را در برابر آنچه که تجاوز حزب الله در سوریه نامگذاری کرده بود، انجام دهند.
29 اکتبر 2013: سید حسن نصرالله هجمه گسترده‌ای ضد عربستان آغاز کرد و گفت که این کشور به علت این که اوضاع سوریه و مراد آن نیست، خشمگین است و تلاش می کنند هر نوع گفتگوهای سیاسی را به شکست بکشاند و گفتگوهای ژنو 2 را به تعویق بیاندازد.
4 دسامبر 2014: سید حسن نصرالله عربستان سعودی را به دست داشتن در انفجار دوگانه ای که سفارت ایران در بیروت را هدف قرار داده بود متهم کرد. وی در اظهاراتی تلویزیونی تصریح کرد که گردان‌های عبدالله عزام که مسئولیت این عملیات را برعهده گرفتند، با سرویس‌های جاسوسی عربستان مرتبط هستند که چنین گروه‌هایی را در مناطق مختلف دنیا مدیریت می کنند. وی تأکید کرد که سازمان تروریستی القاعده نیز توسط سرویس اطلاعاتی آمریکا و عربستان و پاکستان راه اندازی شد.
مناسبات میان عربستان و حزب الله لبنان به علت تناقض در مرجعیت دینی و سیاسی دو طرف همواره متشنج بوده است. مناسبات میان عربستان و حزب الله در جریان جنگ جولای 2006 نیز متشنج بود، به گونه ای که ریاض عملیات به اسارت گرفتن 2 نظامی اسرائیلی را ماجراجویی غیر حساب‌شده ارزیابی کرد. در مرحله بعد برخی گشایش ها در این مناسبات وجود آمد اما این مناسبات بار دیگر روند منفی به خود گرفت تا اینکه با آغاز بحران سوریه و تحولات به وجود آمده در یمن، مناسبات میان دو طرف را بار دیگر قطع کند.
در زیر به برخی نقاط عطف این مناسبات از نظر تاریخی اشاره می کنیم:
8 مارس 2002: سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان طرح پیشنهادی عربستان سعودی برای حل و فصل درگیری های عربی اسرائیلی را رد کرد و آن را طرحی آمریکایی توصیف کرد. وی در جریان مراسمی تأکید کرد که اسرائیل هیچ گونه مقبولیتی ندارد و دولت قانون به شمار نمی‌رود و هیچ کس نمی‌تواند به آن مشروعیت بدهد. هیچ پادشاه یا شاهزاده یا رئیس جمهور یا مرجعیت دینی و سیاسی نمی‌تواند از ذره ای از اراضی فلسطین به نفع صهیونیست ها چشم پوشی کنند.
18 جولای 2006: ریاض با صدور بیانیه ای حزب الله و جنبش مقاومت اسلامی حماس را مسئول تجاوز به ملتهای لبنان و فلسطین توصیف کرد. در بیانیه ای که شورای وزیران عربستان در این رابطه منتشر کرد، آمده است که اقدام برخی عناصر و جریان ها در تصمیم گیری های انفرادی آنها باعث می‌شود اسرائیل به بدترین نحو از این فضا استفاده کرده و جنگ سختی را در لبنان به راه بیاندازد و تمامی ملت فلسطین را به اسارت بگیرد.
28 جولای 2006: عبدالله بن جبرین مفتی سعودی در بحبوحه جنگ 33 روزه در فتوایی اعلام کرد که کمک به حزب الله لبنان (حزب رافضی ها) مجاز نیست و نباید کسی تحت دستور آنها وارد شود و کسی برای پیروزی و موفقیت آنها دعا کنند. وی به اهل تسنن پیشنهاد کرد که از حزب الله بیزاری بجویند و کسانی که عضو این حزب هستند را خوار وذلیل کرده و دشمنی آنها با اسلام و مسلمانان و اهل تسنن را نشان دهند! چرا که رافضی ها دائما دشمن اهل تسنن بوده و همواره تلاش می‌کنند عیب های آنان را فاش کرده و آنها را فریب دهند!
8 آگوست 2006: حاکمیت عربستان هفت نفر را به اتهام مشارکت در تظاهرات حمایت از حزب‌الله در شرق کشور بازداشت کردند.
چهارم ژانویه 2007: عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه سابق عربستان مذاکراتی را با شیخ نعیم قاسم معاون دبیرکل حزب الله و محمد فنیش یکی از مسئولان این حزب انجام داد. این اولین تماس رسمی میان حزب الله و ریاض به شمار می رفت. سفر این دو مقام مسئول حزب الله به عربستان سه روز طول کشید و هدف از این سفر کاهش تنش میان دو طرف بود.
7 ژوئن 2013: شیخ عبدالعزیز بن عبدالله آل الشیخ مفتی عربستان از سیاستمداران و علمای جهان خواست تا اقدامات بازدارنده را در برابر آنچه که تجاوز حزب الله در سوریه نامگذاری کرده بود، انجام دهند.
29 اکتبر 2013: سید حسن نصرالله هجمه گسترده‌ای ضد عربستان آغاز کرد و گفت که این کشور به علت این که اوضاع سوریه و مراد آن نیست، خشمگین است و تلاش می کنند هر نوع گفتگوهای سیاسی را به شکست بکشاند و گفتگوهای ژنو 2 را به تعویق بیاندازد.
4 دسامبر 2014: سید حسن نصرالله عربستان سعودی را به دست داشتن در انفجار دوگانه ای که سفارت ایران در بیروت را هدف قرار داده بود متهم کرد. وی در اظهاراتی تلویزیونی تصریح کرد که گردان‌های عبدالله عزام که مسئولیت این عملیات را برعهده گرفتند، با سرویس‌های جاسوسی عربستان مرتبط هستند که چنین گروه‌هایی را در مناطق مختلف دنیا مدیریت می کنند. وی تأکید کرد که سازمان تروریستی القاعده نیز توسط سرویس اطلاعاتی آمریکا و عربستان و پاکستان راه اندازی شد.
می 2015: ریاض تحریم‌هایی را ضد دو تن از مقامات فرماندهی حزب الله اعمال کرد. این اقدام به ادعای اتهام و مسئولیت آنها در عملیات تروریستی در مناطق مختلف خاورمیانه و خارج از مرزهای لبنان صورت گرفت. این تحریم‌ها شامل اقدامات مالی در راکد کردن اموال و ممنوعیت تعامل شهروندان سعودی با آنها است. اتهامات ساختگی در رابطه با این دو نفر به حمایت آنها از دولت بشار اسد در سوریه و ارسال کمک و عناصر مبارز برای دفاع از سوریه و پرداخت مبالغ مالی به گروه‌های مختلف داخلی یمن از جمله جریان الحوثی مربوط می شود.
19 فوریه 2016: عربستان از توقف کمک های مصوب شده برای تجهیز ارتش لبنان به ارزش 3 میلیارد دلار خبر داد. ریاض همچنین اعلام کرد که باقیمانده کمک‌های یک میلیارد دلاری به نیروهای امنیت داخلی لبنان نیز به حالت تعلیق در خواهد آمد. یک منبع مسئول در عربستان به خبرگزاری رسمی این کشور گفت که این تصمیم در نتیجه مواضع لبنان در مخالفت با عربستان در تریبون های عربی و منطقه ای و بین المللی در خصوص حزب الله لبنان صورت گرفته است.
25 فوریه 2016: ریاض مدعی شد که حزب الله به صورت مستقیم در جنگ یمن حضور دارد و برای انجام عملیات نظامی در داخل اراضی عربستان برنامه ریزی می کند. سرتیپ احمد العسیری وزیر جنگ عربستان سعودی مدعی شد که ائتلاف عربی تاکید دارد ایران و عناصر حزب الله در آموزش نیروهای الحوثی دست دارند.
7 مارس 2016: شورای وزیران عربستان مصوبه دولت های عضو شورای همکاری خلیج فارس مبنی بر قرار دادن حزب الله در لیست گروه های تروریستی را مورد تاکید قرار داد. این تصمیم در تاریخ 2 مارس گرفته شده و حزب الله لبنان را شامل رهبران و گروه ها و موسسات وابسته به آن در لیست سازمان‌های تروریستی قرار داد.
14 مارس 2016: وزارت کشور عربستان نسبت به هر نوع همکاری و تعامل با حزب‌الله لبنان هشدار داد. این وزارتخانه با صدور بیانیه ای اعلام کرد که هر شهروند سعودی یا فرد مقیم در این کشور در صورت نشان دادن عضویت یا هواداری از حزب الله با مجازات سختی مواجه خواهد شد. این بیانیه تاکید دارد که هرکسی که با حزب‌الله به هر شکلی ابراز همبستگی کرده یا برای آن تبلیغ کند یا اعانه جمع‌آوری کنند، یا با عناصر آن تماس داشته باشد، مجازات ها ضد وی اعمال خواهد شد.
9 اکتبر 2017: سید حسن نصرالله در اظهاراتی تلویزیونی تاکید کرد که عربستان در کنار اسرائیل خطری برای امنیت و ثبات منطقه ای به شمار می رود. این اظهارات در پاسخ به توییت ثامر السبهان وزیر مشاور عربستان در امور کشورهای حاشیه خلیج فارس بود که از تحریم های آمریکایی ضد حزب الله استقبال کرده و خواستار تشکیل ائتلاف بین المللی این حزب برای تحقق امنیت منطقه شده بود.
5 نوامبر 2017: سید حسن نصرالله استعفای سعد حریری را تصمیمی دیکته شده از سوی ریاض دانست و در سخنرانی تلویزیونی خود تاکید کرد که هیچ عامل داخلی حریری را به استعفا وادار نکرده است و باید عوامل استعفا را در عربستان جستجو کرد.
7 نوامبر 2017: عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان گفت که این حزب الله بود که موشک بالستیک را به سمت ریاض شلیک کرد. وی شلیک موشک های ایرانی از سوی این حزب را یک عملیات جنگی ضد کشورش خواند و در گفتگو با شبکه سی ان ان آمریکا تاکید کرد که موشک ها ساخت ایران بود و از منطقه ای در یمن شلیک شد که تحت کنترل جریان الحوثی است.
10 نوامبر 2017: سید حسن نصرالله در سخنانی تاکید کرد که عربستان از اسرائیل خواسته است به لبنان حمله کند. وی بار دیگر ابراز داشت نخست وزیر این کشور در عربستان تحت بازداشت است و نحوه رفتار با او توهین آمیز است.
25 فوریه 2016: ریاض مدعی شد که حزب الله به صورت مستقیم در جنگ یمن حضور دارد و برای انجام عملیات نظامی در داخل اراضی عربستان برنامه ریزی می کند. سرتیپ احمد العسیری وزیر جنگ عربستان سعودی مدعی شد که ائتلاف عربی تاکید دارد ایران و عناصر حزب الله در آموزش نیروهای الحوثی دست دارند.
7 مارس 2016: شورای وزیران عربستان مصوبه دولت های عضو شورای همکاری خلیج فارس مبنی بر قرار دادن حزب الله در لیست گروه های تروریستی را مورد تاکید قرار داد. این تصمیم در تاریخ 2 مارس گرفته شده و حزب الله لبنان را شامل رهبران و گروه ها و موسسات وابسته به آن در لیست سازمان‌های تروریستی قرار داد.
14 مارس 2016: وزارت کشور عربستان نسبت به هر نوع همکاری و تعامل با حزب‌الله لبنان هشدار داد. این وزارتخانه با صدور بیانیه ای اعلام کرد که هر شهروند سعودی یا فرد مقیم در این کشور در صورت نشان دادن عضویت یا هواداری از حزب الله با مجازات سختی مواجه خواهد شد. این بیانیه تاکید دارد که هرکسی که با حزب‌الله به هر شکلی ابراز همبستگی کرده یا برای آن تبلیغ کند یا اعانه جمع‌آوری کنند، یا با عناصر آن تماس داشته باشد، مجازات ها ضد وی اعمال خواهد شد.
9 اکتبر 2017: سید حسن نصرالله در اظهاراتی تلویزیونی تاکید کرد که عربستان در کنار اسرائیل خطری برای امنیت و ثبات منطقه ای به شمار می رود. این اظهارات در پاسخ به توییت ثامر السبهان وزیر مشاور عربستان در امور کشورهای حاشیه خلیج فارس بود که از تحریم های آمریکایی ضد حزب الله استقبال کرده و خواستار تشکیل ائتلاف بین المللی این حزب برای تحقق امنیت منطقه شده بود.
5 نوامبر 2017: سید حسن نصرالله استعفای سعد حریری را تصمیمی دیکته شده از سوی ریاض دانست و در سخنرانی تلویزیونی خود تاکید کرد که هیچ عامل داخلی حریری را به استعفا وادار نکرده است و باید عوامل استعفا را در عربستان جستجو کرد.
7 نوامبر 2017: عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان گفت که این حزب الله بود که موشک بالستیک را به سمت ریاض شلیک کرد. وی شلیک موشک های ایرانی از سوی این حزب را یک عملیات جنگی ضد کشورش خواند و در گفتگو با شبکه سی ان ان آمریکا تاکید کرد که موشک ها ساخت ایران بود و از منطقه ای در یمن شلیک شد که تحت کنترل جریان الحوثی است.
10 نوامبر 2017: سید حسن نصرالله در سخنانی تاکید کرد که عربستان از اسرائیل خواسته است به لبنان حمله کند. وی بار دیگر ابراز داشت نخست وزیر این کشور در عربستان تحت بازداشت است و نحوه رفتار با او توهین آمیز است.
