توهین های نخست وزیر انگلیس، در مجمع عمومی سازمان ملل، تنها ساعاتی پس از دیدار با حسن روحانی، رییس جمهور کشورمان، موجب ابراز نتقادات جدیدی به رویه های سیاست خارجی دولت تدبیر و امید و تصمیم سازان دولت یازدهم شده است.

سرویس سیاسی جهان نیوز ـ در حالی که در روزهای گذشته گمانه زنی ها درباره دیدار روحانی با اوباما در محافل سیاسی و رسانه ای، دیگر دیدارهای برنامه ریزی شده را تحت تاثیر قرار داده بود، نشست رییس جمهور با نخست وزیر انگلیس به یکباره به عنوان دستاورد اصلی سیاست خارجی تدبیر و امید از طرف برخی نزدیکان حسن روحانی و رسانه های اصلاح طلب برای سفر دوم رییس جمهور به نیویورک و سازمان ملل مطرح شد.

اما قبل از اینکه تحلیلگران تدبیر و امید فرصت پیدا کنند که به تشریح دستاوردهای این دیدار بپردازند، سخنرانی توهین آمیز دیوید کامرون این تحلیل های احتمالی را در نطفه خفه کرد.

این در حالی است که حسن روحانی، در گفتگو با «چارلی رز» مجری شبکه pbs آمریکا در نیویورک درباره احتمال دیدار با اوباما با صراحت تأکید کرده بود که اهل دیدار نمایشی نیست.

با این وجود سخنان توهین آمیز نخست وزیر انگلیس در فاصله ای چند ساعته پس از دیدار با حسن روحانی در افکار عمومی، این مفهموم را تداعی می کند که این دیدار نمایشی بوده است، زیرا اگر چنین نبوده چرا کمترین تغییری در لحن دیوید کامرون دیده نمی شود و بلکه علائمی نشان می دهد که جسورتر نیز شده است؟

اتفاقات یک سال اخیر نشان داد که گفتگوی تلفنی اوباما با روحانی در سفر اول نیویورک هم نمایشی بوده است. زیرا اوباما تحریم ها را همچنان ادامه داد، به توافق ژنو توجهی نکرد، همکارانش به ایرانی ها توهین کردند و اوباما و تیم اش همچنین تهدید نظامی علیه کشورمان را هم هر وقت اسراییلی ها خواستند تکرار کردند.

انتظار می رفت، آقای روحانی که پس از اوباما و کامرون، سخنران مجمع عمومی سازمان ملل بود، جوابی قاطع به این سخنان می داد. وقتی دیداری در سطح سران صورت گرفته است، اگر سخنانی بی ادبانه از نخست وزیر انگلیس صورت گرفته، باید در همان سطح آن را جواب داد، تکرار برخی کلیات اصولی از طرف رییس جمهور در سخنرانی سالیانه در مجمع عمومی گرچه خوب بود ولی حریف وقتی بی ادبانه تر از معمول سخن می گوید، منطقی آن است که در همان جلسات و همان سطح نیز جواب گستاخی شان را داد.

اینکه خانم افخم و ظریف به عنوان سخنگو و وزیر امور خارجه جواب سخنان و عملکرد کامرون را دادند، عملی پسندیده بود ولی قطعا کافی نبود. زیرا این موضع گیری باید در سطح ریاست جمهوری کامل می شد.

از سوی دیگر اگر پس از ۳۵ سال اولین دیدار در این سطح بین مقامات ایران و انگلیس صورت می گیرد، باید اتفاق خاصی در روابط بوجود آمده باشد که این دیدار پس از سال ها انجام می گیرد. این اتفاق چه ویژگی هایی دارد که کامرون حتی حاضر نیست پس از ساعتی از دیدار با رییس جمهور ایران، حداقل در ادبیات گفتاری خود حرمت آن جلسه را در نظر بگیرد؟

وقتی تغییر رفتاری حتی در سطح ادبیات از طرف سران اروپایی پس از دیدار با رییس جمهور صورت نمی گیرد، ناخواسته این فرض را بوجود می آورد که تیم سیاست خارجی دولت تدبیر و امید تنها به دیدارهای نمایشی در این سطح راضی شده است.

قابل تامل تر از همه اینکه ادبیات و مواضع روحانی در یک سال اخیر در سیاست خارجی این توهم را برای طرف غربی ایجاد کرده است که در ایران در بالاترین سطح اجرایی – ریاست جمهوری- اراده ای برای پاسخگویی و جواب متقابل قوی وجود ندارد. این محاسبه غلط می تواند بخشی از جسارت نخست وزیر انگلیس در توهین به ایران باشد.

نکته دیگر که نباید دستگاه وزارت خارجه از آن غفلت کند این است که اگر رییس جمهور به اظهارات سران اروپایی به خصوص کشوری همانند انگلیس پاسخی در خور شأن جمهوری اسلامی ندهد، تجربه نشان داده است که آنها را جری تر خواهد کرد و این اتفاق ناپسند هزینه دستگاه دیپلماسی را در روابط بین الملل بالاتر خواهد برد.