آیا طالبان دچار انشقاق می شود؟
نگاهی به آثارامضای صلح میان دولت‌افغانستان‌وحزب حکمتیار/آیا همسایه شرقی ایران امن‌تر می شود؟
سه شنبه ۴ خرداد ۱۳۹۵ ساعت ۱۲:۴۷
کد مطلب: 493243
این موافقتنامه در 3 فصل و 26 ماده تکمیل و در فصل اول آن اصول اساسی مطرح، در فصل دوم وظایف و تعهدهای دو طرف تصریح و در فصل سوم موافقت‌های متفرقه آمده است.
بر اساس این توافق حذف حزب اسلامی حکمتیار و اسامی رهبران آن از فهرست سیاه، مصونیت قضایی، اصلاحات در قانون اساسی، شناخته شدن حزب اسلامی به عنوان یک حزب سیاسی و مشارکت در تصمیم‌های بزرگ مملکتی از مسائلی بوده که دولت افغانستان متعهد شده است.
معاون اول رئیس‌اجرایی افغانستان در این باره گفت: برخی از تعهدات دولت کابل آزادی زندانیان این حزب از زندان‌ها، انتقال محل زندگی گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی به داخل افغانستان و شناسایی افراد واجد شرایط این حزب برای بکارگماری در پست‌های دولتی است.
محمد خان در ادامه گفت: احترام به قانون اساسی افغانستان و فعالیت صرفاً سیاسی تمامی اعضا و گروه‌های وابسته به حزب اسلامی حکمتیار از دیگر تعهدات این حزب است.
از سوی دیگر بر اساس شرایط این توافقنامه 25 ماده‌ای، حزب اسلامی حکمتیار جنگ را علیه دولت کابل متوقف کرده و ضمن احترام به قانون اساسی افغانستان به آن متعهد شود همچنین تمام روابط خود را با سایر گروه‌های مسلح و ضد دولتی این کشور قطع کند.
پش از این نیز آمریکایی ها از گفت و گوهای صلح دولت افغانستان و حزب اسلامی به رهبری «گلبدین حکمتیار» و رفع تحریمها علیه این حزب اعلام حمایت کرده بودند.
بر این اساس واشنگتن برای رفع تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه حزب اسلامی حکمتیار و حذف رهبر این گروه از لیست سیاه این سازمان با حکومت افغانستان همکاری خواهد کرد.
مقامات حزب حکمتیار نیز یکی از شرایط گفتگو خود را نیز موضع گیری شفاف آمریکا را در باره این گفتگوها و آینده این حزب بیان کرده بودند.
این در حالی است که گلبدین حکمتیار که اکنون در سن 70 سالگی به سر می‌برد، پیش از این توسط آمریکا یک تروریست جهانی ثبت شده و مانند القاعده و رهبران آن در لیست سیاه سازمان ملل متحد قرار گرفته بود.
علاوه بر این دبیر کل ناتو نیز از نهایی شدن توافقنامه صلح میان حزب اسلامی حکمتیار و دولت افغانستان استقبال کرد و اظهار داشت: از هرنوع تلاش دولت برای دست‌یابی به صلح استقبال می‌کنیم و هیچ راهی جز راه‌حل سیاسی برای پایان دادن به جنگ افغانستان وجود ندارد.
مقامات افغان، معتقدند که توافق بین حزب اسلامی حکمتیار و دولت کابل می‌تواند تأثیری مستقیم بر طالبان و دیگر گروه‌های مسلح بگذارد تا در مورد موضع خود در قبال صلح بازنگری کنند، بسیاری از تحلیلگران اعتقادی غیر از این دارند.
طالبان گرچه در ظاهر یک جبهه واحد را نشان می دهند ولی در حقیقت از شاخه ها و گروه های متعددی شکل گرفته اند. حزب اسلامی تنها یکی از این شاخه ها می باشد. بنابراین تکلیف بسیاری از طالبان دیگر با تصمیم و مواضع جدید حکمتیار تغییر نخواهد کرد. طالبان از گروه های جهادی شکل گرفته که سالهاست جهاد را اولویت اول و آخر خود می دانند و به این راحتی دست از مبارزه نخواهند کشید. طالبان در افغانستان یک گروه اصیل محسوب می شود که ریشه در بزرگترین قومیت این کشور یعنی پشتون ها دارد. این گروه آنقدر اصیل است که پس از اعلام حضور یکساله داعش در افغانستان این گروه تروریستی ثروتمند عملا نتوانسته اقدامات زیادی را در این کشور انجام بدهد. زیرا طالبان آنقدر در افغانستان ریشه و نفوذ دارد که داعش در جذب نیرو همانند سوریه و عراق موفق نبوده است. ضمن اینکه طالبان تاکنون چندین پایگاه نظامی داعش را در شرق افغانستان و ولایت های همچون زابل توانسته به تصرف خود در بیاورد. علاوه بر آن، طالبان افغانستان در وب‌سایت رسمی خود در هفته گذشته اعلام کردند که برخی از فرماندهان ارشد داعش در افغانستان با «ملا اختر منصور» بیعت کرده‌اند.
طالبان طی ماه های اخیر موفقیت های نظامی خوبی داشته که آنها را امیدوار کرده که حتی می توانند فتح سرزمینی نیز داشته باشند. این در حالی است که منابع پاکستانی نیز خبر می دهند که طالبان هنوز هیچ پاسخ و تمایلی برای آغاز گفتگوهای صلخ با دولت افغانستان نشان نداده اند. از سوی دیگر برخی منابع نیز خبر می دهند که طرفداران "گلبدین حمکتیار" از مدت ها قبل به طالبان پیوسته اند. کارشناسان نیز پیش بینی می کنند که با صلح حکمتیار با دولت افغانستان، حزب اسلامی با ریزش شدید نیروهایش مواجه خواهد شد و بدنه این این حزب عملا صلح را نخواهد پذیرفت و به دیگر گروه های جهادی و یا طالبان خواهند پیوست.
از سوی دیگر حزب اسلامی و گلبدین حکمتیار تاکنون در افغانستان فراز و فرودهای زیادی داشته اند و میزان پایبندی این گروه و شخص حکمتیار به مفاد صلح مورد ابهام و سوال است.
بدین ترتیب می توان گفت در تاثیر پیوستن حکمتیار بر امنیت افغانستان نباید اغراق کرد. زیرا بسیاری از طالبان به مسیر جهادی خود ادامه خواهند داد و همچنین طی ماه های اخیر برخی ارزیابی ها نیز نشان می دهد که نیروهای حکمتیار چندان در مسایل امنیتی افغانستان فعال نبوده و بیشتر در یک بلاتکلیفی قرار داشته اند. با این وجود در حالی قرار است که فعالیت های نظامی حزب کمتیار متوقف شود که هیچ برنامه مشخصی برای خلع سلاح این گروه تاکنون از طرف مقامات افغان بیان نشده است. این مسئله به خوبی نشان می دهد که اگر حکمتیار هر زمان که در آینده اراده کند می تواند یکبار دیگر اقدامات ضدامنتی خود را آغاز کند.
در همین حال انتشار احتمال کشته شدن رهبر طالبان توسط نیروهای آمریکایی گرچه یکبار دیگر ممکن است این گروه بزرگ جهادی را دچار خلل و حتی شکاف بیشتر درون گروهی کند ولی با این وجود طالبان همچنان ظرفیت حفظ و استمرار ساختارهای بخش های زیادی از خود را دارد.
ضمن اینکه نباید فراموش کرد که حضور نیروهای ناتو و آمریکایی همواره یک عامل اصلی در ادامه ناامنی های افغانستان بوده است. دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در آخرین موضع گیری خود اعلام کرده ماموریت «حمایت قاطع» ناتو در افغانستان تا زمان نامعلومی ادامه خواهد یافت.
