پیمان دو جانبه پولی؛
راهکاری برای رهایی از تحریم دلاری، که اجرایی نمی شود!
جمعه ۱۰ ارديبهشت ۱۳۹۵ ساعت ۱۴:۲۴
کد مطلب: 488009
ریشه‌ی مسئله در این نکته است که مبادلات پولی بین‌المللی ایران بر پایه دلار است و بانک‌های معتبر خارجی دنیا همچنان حاضر نیستند نقل و انتقال دلاری بازرگانان ایرانی و یا هر تراکنشی به مبدأ و یا مقصد ایران را انجام دهند. دلیل این بانک‌ها در عدم نقل و انتقال مبادلات دلاری ایران این است که معتقدند تحریم دلاری آمریکا علیه ایران همچنان پابرجاست و ایران اجازه‌ی استفاده از دلار در مبادلات خارجی خود را ندارد. در واقع بر اساس برجام دولت آمریکا تنها تحریم‌های ثانویه‌ی خود را لغو کرده و تحریم‌های مستقیم این کشور ازجمله تحریم سرمایه‌گذاری شرکت‌های آمریکایی در ایران و تحریم فروش برخی کالاها به ایران، به جز در مواردی خاص، همچنان پابرجاست. استفاده از دلار در شبکه‌های بانکی جهانی نیز در زمره همین تحریم‌های مستقیم قرارگرفته و دولت آمریکا همچنان استفاده از دلار توسط ایران را ممنوع اعلام کرده است.
در این شرایط بانک‌های جهانی این نگرانی را دارند که اگر مبادلات دلاری با ایران داشته باشند به سرعت از سوی آمریکا جریمه شوند، اتقافی که برای بسیاری از بانک‌های اروپایی و آسیایی در دوران تحریم ایران رخ داده است.
از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون دلار به عنوان مهم‌ترین ارز رایج در تجارت کشورهای دنیا بوده است. اما در سال‌های اخیر و با شدت گرفتن استفاده ابزاری آمریکا از دلار برای فشار بر دیگر کشورهای دنیا و همچنین افت روزافزون ارزش دلار در پی انتشار بیش از حد آن توسط آمریکا، دیگر کشورهای دنیا به دنبال جایگزین کردن روش دیگری به جز استفاده از دلار در مبادلات تجاری خود رفته‌اند. سرآمد این کشورها، کشور چین است که تاکنون با بیش از ۴۰ کشور دنیا پیمان پولی دوجانبه منعقد کرده و دلار را از بخش اعظمی از مبادلات خارجی خود حذف کرده‌است.
شرایط ایران نیز به‌گونه‌ایست که وابستگی به استفاده از دلار به شدت اقتصاد کشور و خصوصا تجارت خارجی کشور را آسیب پذیر کرده است. بنابراین اکنون زمان کنار گذاشتن دلار از مبادلات بین‌المللی ایران است. چنانچه ایران مبادلات خارجی با شرکای اصلی تجاری خود را با ارزهای محلی انجام دهد، نه تنها دیگر نیازی به مجوز دولت آمریکا برای انجام این مبادلات نیست، بلکه اساسا دولت آمریکا امکان رصد مبادلات خارجی ایران را نخواهد داشت و از چند و چون آن نیز مطلع نخواهد شد.
کنار گذاشتن دلار در مبادلات خارجی، دست کم در تجارت با شرکای اصلی تجاری، از بعد اقتصادی منافعی چون تسهیل در مبادلات خارجی، امکان دریافت بهای طلب‌های بلوکه شده‌ی حاصل از فروش نفت و همچنین عدم نظارت مستقیم آمریکا بر تبادلات پولی ایران را در پی خواهد داشت و از بعد سیاسی نیز جایگاه دلار را در تجارت بین‌المللی به قدری که در توان داریم تضعیف کرده‌ایم.
در شرایطی که دشمن از هر فرصتی برای ضربه زدن به ایران استفاده می‌کند، انتظار برای رفع تحریم دلاری اقدام سنجیده‌ای نیست و لازم است مسئولین کشور به صورت فعالانه در پی عدم وابستگی به دلار به صورت دائمی و گشایش مشکلات در کنار ضربه زدن به دلار آمریکا باشند.
