اوباما در پی افزایش نیرو در عراق است
يکشنبه ۱۳ دی ۱۳۹۴ ساعت ۰۸:۵۹
کد مطلب: 465190
در شماره دهم از ویژه‌نامه فارس در بررسی مهم‌ترین تحولات سال ۲۰۱۵ میلادی در عرصه سیاسی و بین‌المللی، به مصاحبه با «رابرت فریدمن»، استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه «جان هاپکینز» آمریکا پرداخته‌ایم. وی برجام را مهم‌ترین تحول سال ۲۰۱۵ می‌خواند و می‌گوید که روسیه تا حدی نگران بهبود روابط ایران با غرب خواهد بود، از همین رو در تلاش است تا روابطش با ایران را مستحکم‌تر کند و مداخله نظامی مسکو در سوریه را می‌توان در همین چارچوب تفسیر نمود. فریدمن، در ادامه می‌گوید که بر اثر تهاجم روسیه به تروریست‌ها در سوریه، توازن قوا به نفع بشار اسد تغییر کرده است. اما با این حال، وی معتقد است که باید به نیروها و کشورهای سنی مذهب منطقه تعهد داده شود که پس از شکست تروریست‌ها، اسد از قدرت کنار خواهد رفت. این استاد دانشگاه همچنین، با اشاره به انتخابات پیش رو در آمریکا، شانس «دونالد ترامپ» برای پیروز شدن را کم می‌داند و می‌گوید که احتمالاً «هیلاری کلینتون»، جانشین اوباما خواهد شد. در پایان، وی تنها راه ممکن برای شکست داعش را، استفاده از نیروی نظامی و پیاده کردن سرباز در عراق و سوریه می‌داند و می‌گوید که تنها با این اقدام نظامی است که «رقه» و «موصل» از دست تروریست‌ها آزاد خواهند شد. فریدمن همچنین بر این باور است که آمریکا بر خلاف آنچه ادعا می‌کند، به دنبال افزایش تدریجی نیروهای نظامی خود در عراق و سوریه است. مشروح گفت‌وگوی خبرنگار بین‌الملل فارس با این کارشناس و تحلیلگر مسائل سیاسی، پیش‌روی شماست.
پیشاپیش عنوان می‌شود که نقل نظرات ارائه شده توسط این استاد دانشگاه به منزله تأیید تمام آنها نبوده و صرفا با هدف پایبندی به اصول رسانه و اصل امانتداری صورت گرفته است.
* از دید شما، مهم‌ترین تحول سال ۲۰۱۵ میلادی در عرصه سیاست و روابط بین‌الملل چه بود؟ چه چیزی باعث می‌شود که این رخداد دارای چنین اهمیتی باشد؟
من فکر می‌کنم که توافق هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵ را می‌توان به عنوان مهم‌ترین تحول سال ۲۰۱۵ میلادی در نظر گرفت. چرا که به نظر می‌رسد خطر درگیری مستقیم نظامی میان ایران و اسراییل و یا حتی تهاجم آمریکا را تا مدتی به تعویق انداخت. علاوه بر این، بر اساس توافق مذکور، ساز و کاری شکل گرفت که به معنای همکاری دوباره تهران با جامعه بین‌المللی است. هر چند که سخنان رهبر ایران در خصوص ممنوعیت رابطه با آمریکا، امیدها برای ارتباط نزدیک میان تهران و واشنگتن را کم‌رنگ‌تر کرد.
تحول بعدی که از نظر من حائز اهمیت است، مداخله مستقیم نظامی مسکو در سوریه است. چرا که توازن نیروها را به نفع بشار اسد تغییر داد. همین امر باعث شد تا آمریکا وادار به در پیش گرفتن موضعی فعال‌تر در خصوص بحران سوریه شود. مداخله مسکو، موجب شد تا روابط ایران و روسیه بیش از پیش تقویت و مستحکم‌تر گردد. علاوه بر این، مسکو این پیام را به جهان داد که هنوز هم قدرتی مهم و قابل احترام است. اما مسئله‌ای اصلی پیش‌روی مسکو این است که در نتیجه مداخله در سوریه، روسیه در کنار ایران، سوریه، و حزب‌الله به عنوان بخشی از محور مقاومت محسوب خواهد شد. که این امر منجر به دورتر شدن و فاصله گرفتن بسیاری از کشورهای سنی منطقه، از روسیه خواهد شد. که برای نمونه، در مورد ترکیه شاهد آنیم. به همین دلیل، من خیلی مطمئن نیستم که در دراز مدت، روسها از پس جبران این هزینه‌ها بر آیند. از همین رو، ممکن است که روسها به این نتیجه برسند که بشار اسد باید قدرت را ترک کند، مسئله‌ای که ایران با آن مخالف است.
* پیامدهای رخداد مذکور در بلند مدت و کوتاه مدت چه خواهد بود؟
خب، من به عنوان کسی که مسائل مربوط به روسیه را مطالعه و بررسی کرده، فکر می‌کنم که روسها، تا حدی از احتمال برقراری رابطه میان ایران و غرب، حتی بدون در نظر گرفتن رابطه با آمریکا، نگران باشند. از همین منظر و تحت این شرایط بود که روسها تلاش نمودند تا سامانه دفاع موشکی اس-۳۰۰ را سریعاً به ایران تحویل دهند. من بر این باورم که در کوتاه مدت روسها هواپیماها و موشک‌ها و جنگنده‌های هوشمند به ایران خواهند فروخت و به تهران کمک خواهند کرد تا توان و ساختار نیروی هوایی‌اش را بازسازی کند. و می‌توان گفت که مداخله مسکو در سوریه، گامی در جهت تقویت و استحکام رابطه و اتحادش با تهران بود.
* به نظر شما، مهم‌ترین مسائل پیش‌روی رهبران جهان چیست؟ رهبران سیاسی برای حل این بحران‌ها و مسائل چه اقداماتی می‌توانند انجام دهند؟
فکر می‌کنم بزرگترین چالشی که پیش‌روی رهبران و کشورهای جهان قرار دارد، گروه تروریستی داعش است. و اینکه آیا همکاری‌های واقعی و جدی میان کشورها برای مبارزه با داعش شکل خواهد گرفت یا نه. باید منتظر بود و دید.
اما تهدید و معضل بزرگ‌تر در دراز مدت، تغییرات آب‌وهوایی است. و باید دید که مفاد معاهده پاریس اجرایی خواهد شد یا خیر. برای برطرف کردن هر کدام از این چالش‌ها، به زمان زیادی نیاز است. به باور من، رقابت و مسابقه‌ای میان «تلاش‌ها برای مقابله با تغییرات آب‌وهوایی» و «تغییرات آب‌وهوایی» شکل خواهد گرفت. نشانه‌های خوبی برای حل این مشکل دیده می‌شود. برای نمونه، چین که در میان بزرگترین تولید کنندگان گازهای گلخانه‌ای است، در تلاش است تا وابستگی‌اش به زغال‌سنگ را کاهش دهد و به جای آن به انرژی هسته‌ای روی آورد. آنها صحبت از احداث ۱۱۰ نیروگاه هسته‌ای می‌کنند. و اگر که چنین امری به دقت صورت پذیرد و نیروگاه‌ها بر اساس آخرین استانداردها، ساخته شوند، حجم قابل‌ملاحظه‌ای از آلاینده‌ها، کم خواهد شد. خب این، نشانه خوبی است. علاوه بر این، آمریکا تحت رهبری اوباما، که در تلاش است نام خودش را در تاریخ به عنوان رئیس‌جمهوری که به مقابله با تغییرات آب‌وهوایی پرداخت، ثبت کند، گام‌های مثبتی برداشته و به میزان قابل‌توجهی گازهای گلخانه‌ای را کاهش داده است. برای نمونه، وی خواستار استانداردهای بالاتر و بهتر برای خودروها شده که در آینده نزدیک بیش از پیش شاهد آن خواهیم بود.
علاوه بر اینها، باید منتظر بود و دید که هند، به عنوان یکی از قدرت‌های در حال ظهور، چه اقداماتی انجام خواهد داد. و همینطور دیگر کشورهای در حال توسعه، برای مقابله با گرمایش زمین، چه گام‌هایی را خواهند برداشت.
* پیشبینی شما از روند رویدادها برای سال ۲۰۱۶ میلادی چیست؟
روند کنونی از تمایل آمریکا برای پیاده کردن نیروهای زمینی‌اش در عراق برای مبارزه با داعش حکایت دارد. چرا که از دید من، تنها راه شکست دادن داعش، فتح و تسخیر «رقه»، مرکز خلافت این گروه تروریستی، و در ادامه آزادسازی شهر موصل در عراق است. و این عمل، فقط و فقط از طریق اقدام نظامی (پیاده کردن نیروی زمینی) میسر است. علاوه بر این، به اعتقاد من، می‌بایست این تعهد به گروه‌های سنی داده شود، که اسد از قدرت کنار خواهد رفت. تنها در این صورت است که نیروها و شبه‌نظامیان سنی با داعش به نبرد خواهند پرداخت.
اما در خصوص انتخابات پیش‌روی آمریکا، باور کنونی من بر این است که «هیلاری کلینتون» رئیس‌جمهور آینده خواهد بود. انتقادهای شدید کنونی از هیلاری، فقط و فقط سیاسی است. وی دارای رأی اکثریت است. به ویژه آنکه، رقیب احتمالی وی از حزب جمهوری‌خواه، «دونالد ترامپ» خواهد بود. مردم آمریکا آنقدر هوش و ذکاوت دارند که به وی رأی ندهند. از همین رو، به احتمال بسیار زیاد، «هیلاری»، رئیس‌جمهور آینده آمریکا خواهد بود.
* ارزیابی شما از فعالیت‌های داعش و مبارزه با آن در سال ۲۰۱۶ میلادی چیست؟آیا سران کشورهای جهان قادر خواهند بود که برای شکست داعش اقداماتی هماهنگ و همسو انجام دهند؟ آیا احتمال اینکه به چنین هماهنگی و هم‌صدایی در مبارزه با این گروه تروریستی برسند، وجود دارد؟ چگونه چنین چیزی ممکن است؟
با توجه به حملات پاریس در ماه نوامبر و نیز با در نظر گرفتن رأی پارلمان بریتانیا به مداخله نظامی در سوریه، فکر می‌کنم که کشورهای غربی، هر چند خیلی کند، خود را برای مقابله با داعش، آماده می‌کنند. تنها مسئله عمده این است که اوباما، تا چه میزان منابع و نیروهایش را در جنگ علیه داعش به کار خواهد گرفت. به نظر می‌رسد که وی به اعزام نیروهای نظامی به خاورمیانه اقدام نماید، اما همانطور که اشاره داشتم تنها راه ممکن برای شکست داعش، اقدام نظامی قاطع و آزادسازی «رقه» و «موصل» و به کار گماشتن گروه‌ها و نیروهای سنی با وعده کنار گذاشتن اسد از قدرت، است. من فکر می‌کنم این تنها راه ممکن است. اینکه اوباما اظهار داشته که مایل به اعزام نیرو در مقیاس جنگ عراق، نیست اشتباه است. چرا که وی به تدریج بر شمار نیروها خواهد افزود. این مسئله‌ای است که شاهد آن خواهیم بود.
