رشته برق انتخاب اول رتبه های برتر کنکور
يکشنبه ۱۲ مرداد ۱۳۹۳ ساعت ۱۴:۴۴
کد مطلب: 373420
با دیدن این مصاحبه یاد خانم ناطق افتادم که سال ۸۰ رتبه یک کنکور سراسری شده بود و مثل همه رتبه های برتر رشته برق دانشگاه صنعتی شریف را انتخاب کرده بود. خانم ندا ناطق (رتبه یک کنکور سراسری رشته ریاضی فیزیک) نیز مانند اغلب رتبه های برتر کنکور که در رشته مهندسی برق فارغ التحصیل شده بودند برای ادامه تحصیل دانشگاه استانفورد آمریکا را انتخاب کرد و از ایران رفت.
امسال نیز یکی از نخبه های ایرانی به نام خانم یاسمن سعیدی (رتبه یک ریاضی فیزیک) گفت: قبل از برگزاری کنکور توقع کسب رتبه قابل قبولی را داشتم اما هیچ گاه فکر نمی کردم بتوانم نفر اول کنکور شوم. وی اظهار کرد: با توجه به علاقه شدیدی که به رشته ریاضی دارم می خواهم در رشته برق دانشگاه صنعتی شریف تحصیل کنم.
هر سال ۱۵۰ هزار نفر از نخبگان ایران، کشور را ترک می کنند
چندی پیش رضا فرجی دانا، وزیر علوم اعلام کرد: « هر سال ۱۵۰ هزار نفر از نخبگان ایران، کشور را ترک می کنند.» این یعنی ماهی ۱۲ هزار و ۵۰۰ نفر یا روزی ۴۱۰ نفر از نخبگان کشور بدون قصد بازگشت به خارج سفر می کنند. سفر بدون بازگشتی که به گفته وزیر علوم، باعث می شود «سالانه ۱۵۰ میلیارد دلار» به کشورهای دیگر کمک کنیم و خودمان ضرر ببینیم؛ یعنی برای هر یک دانش آموخته مهاجرت کرده، یک میلیون دلار. ضرری که باعث شده ایران در زمینه فرار مغزها در میان کشور های دنیا در رتبه دوم قرار گیرد.
بر اساس نتیجه تحقیقاتی که صندوق بین المللی پول در سال ۱۹۹۹ انجام داده است، ایران در میان کشورهای در حال توسعه بیشترین میزان مهاجرت نخبگان را به خود اختصاص داده است. به طوری که نزدیک به ۱۵۰ هزار نفر از بهترین جوانان و نخبگان ایرانی هر سال کشور را ترک می کنند. این صندوق بین المللی همچنین در گزارش سال ۲۰۰۹ خود نیز اعلام کد ایران در میان ۹۱ کشور توسعه یافته و توسعه نیافته بیشترین میزان فرار مغزها را به خود اختصاص داده است. به طوری که در حال حاضر ۲۵۰ هزار مهندس و فیزیکدان ایرانی و بیش از ۱۷۰ هزار ایرانی با مدارک علمی بالا در ایالات متحده آمریکا زندگی می کنند. حتی بر اساس تحقیقات نهاد ملی علوم ۸۹ درصد از ایرانی هایی که به آمریکا پرواز کرده اند پس از اخذ مدرک دکترا در این کشور برای همیشه می مانند و اقامت می گیرند.
دانشگاه استانفورد محبوب ترین مقصد فارغ التحصیلان برق دانشگاه شریف
به هرحال فرار مغزهای ایرانی از کشور و مهاجرت آنها به کشورهای دیگر درحدی است که باعث شد سه سال پیش حتی مجله نیوزویک هم گزارشی در مورد این گروه از ایرانیان منتشر کند. در بخشی از این گزارش نوشته شده: «مسوولان واحد مهندسی برق دانشگاه استانفورد با گروهی از دانشجویان خارجی مواجه شدند که بالاترین نمرات را در آزمون سخت دکترای این رشته به دست آورده اند. به گفته یکی از آن مسوولان آن دانشگاه، این دانشجویان از یک دانشگاه امریکائی یا دیگر موسسات آموزشی سایر کشورهائی که با موسسات امریکائی مرتبط هستند و تمایز خود را در چنین آزمونهائی نشان می دهند نیامده بودند، بلکه اکثر آنها ایرانیانی بودند که از دانشگاه صنعتی شریف فارغ التحصیل شده بودند.
به گزارش "برق نيوز" دانشگاه استانفورد محبوب ترین مقصد فارغ التحصیلان دانشگاه شریف برای ادامه تحصیلات عالی است. به گفته «بروس وولی» مدیر پیشین واحد مهندسی برق استانفورد، دانشگاه شریف دارای یکی از بهترین برنامه های آموزشی برای کارشناسی در رشته مهندسی برق است. سرآمدی این دانشگاه را نباید با داشتن رقیبانی چون ام.آی.تی امریکائی و کمبریج انگلیسی و دیگرانی چون چین دست کم گرفت.»
ایران رتبه دوم فرار مغزهای جهان
به هرحال دلایلی متعددی وجود دارد که ایران را در رتبه دوم فرار مغزها قرار داده است. از جمله اینکه در کشور توجه خاصی به جایگاه علم و دانش نمی شود. برای مثال انقدر که در رسانه ها مثلا خوانندگان، هنر پیشه ها، وزشکاران، تجلیل می شوند، به چهره های ماندگار علمی، استادان برجسته و مبتکران و مخترعان و یا المپیاد ها احترام گذاشته نمی شود. از سوی دیگر هم به رشد کیفی، تحقیق و پژوهش بهایی داده نمی شود.
یکی از عواملی که دانشجویان بسیاری را به کشور آمریکا می کشاند، امکانات تحصیلی، تحقیقی، کامپیوتری و اعطای کمکهای تحصیلی رفاهی و بورسیه ها است که در ایران خبری از آنها نیست. همین طور، درسال های اخیر تعداد دانشگاه های داخل کشور بدون هیچ گونه برنامه مدونی و یا تناسب رشته ها با مشاغل گسترش یافته اند و توجه بیشتر به ارزشهای کمی و کیفی بوده است به طوری که روش های تدریس بسیاری از کلاس ها صرفا مبتنی بر تئوری ها و حفظیات قدیمی و سنتی است.
رشته برق در صدر مهاجرت نخبگان
دکتر سیدحسن حسینی معاون فرهنگی و امور نخبگان بنیاد ملی نخبگان با اشاره به این که آمارهای متفاوتی در موضوع فرار مغزها یا فرار ژن‌ها وجود دارد، تصریح کرد: در سال ۹۲-۹۱ بررسی ای در زمینه فرار مغزها صورت گرفت که طی آن مشخص شد که نرخ فرار مغزها در برخی رشته‌ها طبیعی است اما در برخی رشته‌ها همچون ریاضی، فیزیک و برخی رشته‌های مهندسی مهاجرت زیاد است. به عنوان نمونه ما در علوم پزشکی مهاجرت نداریم و یا در علوم انسانی مهاجرت بسیار پایین است.
وی، مساله اصلی مهاجرت نخبگان را اشتغال آنها عنوان کرد و گفت: بر این اساس توجه به کسب و کار و حمایت جدی از شرکتهای دانش بنیان از اولویتهای اصلی معاونت علمی به شمار می رود. حسینی، یکی از دغدغه‌های مهم در بحث فرار مغزها را دغدغه برگشت آنها عنوان کرد و گفت: در حال حاضر، آمار دقیقی در زمینه میزان برگشت نخبگان وجود ندارد.
به روز نبودن اطلاعات، استفاده از روش های سنتی و قدیمی و ابزار های غیر استاندارد، پایین بودن میزان تحقیق و پژوهش در مراکز علمی و عدم هماهنگی بین تحقیقات و کار برد آنها و تخصیص بودجه نا کافی به امر تحقیق و پژوهش، ترویج و گسترش مدرک گرایی، از عوامل دیگری هستند که بیشترین نا رضایتی را در بین دانشجویان به دنبال داشته است. مسایل اقتصادی که شامل حقوق و مزایا برای آینده شغلی است، مسایل سیاسی و قانونی، اجتماعی، عدم شایسته سالاری، انحصار دولتی، امید به آینده، همه و همه باعث شده تا مغزهای کشور فرار کنند و اصلا به برگشتن خود فکر هم نکنند.
بررسی عوامل اقتصادی موثر بر تمایل دانشجویان رشته های برق و کامپیوتر به مهاجرت
چندی پیش مقاله ای علمی به بررسی عوامل اقتصادی موثر بر تمایل دانشجویان رشته های برق و کامپیوتر به مهاجرت از ایران پرداخت.
در این پژوهش، برای بررسی علل و عوامل اقتصادی مهاجرت دانشجویان رشته های برق و کامپیوتر، از الگوی«جاذبه-دافعه»استفاده شده، زیرا از جامعیت بیشتری از نظر دربرگرفتن فاکتورهای مختلف اقتصادی برخوردار است و می تواند عوامل مختلف اقتصادی را در زمینه مهاجرت دانش آموختگان دربرگیرد.جامعه آماری این تحقیق دانشجویانی هستند که در ایران مشغول به تحصیل هستند و هنوز اقدام به مهاجرت نکرده اند عوامل جاذبه و دافعه بر تمایل آنان به مهاجرت اثر گذارد.
در واقع فرض، بر آن است که جاذبه های اقتصادی مقصد و دافعه های اقتصادی مبدأ موجب افزایش تمایل دانشجویان به خروج از کشور و جاذبه های مبدأ و دافعه های مقصد سبب کاهش تمایل آنان به مهاجرت می شود.در این تحقیق از دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف (به عنوان دانشگاه هایی که دارندگان بهترین رتبه های آزمون سراسری را در رشته های برق و کامپیوتر جذب می کنند)نمونه ای انتخاب شده است ۱۰ .سپس، به وسیله پرسشنامه از افراد نمونه خواسته شده است تا نظر خود را در مورد برخی مسائل اقتصادی ایران نسبت به کشورهای توسعه یافته با اعداد صفر تا ۱۰ نشان دهند؛به این ترتیب که بهترین وضعیت را به صورت آرمانی ۱۰ و بدترین وضعیت را صفر در نظر بگیرند.و به وضعیت ایران و کشورهای پیشرفته ۱۱ در سوال مورد نظر، نمره ای بین صفر تا ۱۰ بدهند.
مشکلات اقتصادی عامل مهم مهاجرت نخبه های برقی است
در سالهای اخیر، بساری معتقدند که اصلی ترین عامل مهاجرت دانش آموختگان مشکلات موجود سیاسی است و عوامل دیگر در رده های بعدی قرار دارند؛اما پژوهش حاضر به ما نشان می دهد که این موضوع-لااقل-در مورد دانشجویان رشته برق و کامپیوتر صدق نمی کند و دافعه های اقتصادی همچنان مهمترین عامل مهاجرت دانش آموختگان است.
به گزارش "برق نيوز" نگاه دانشجویان به مسائل اقتصادی حکایت گر آن است که وضعیت کشورهای پیشرفته تقریبا سه برابر بهتر از وضعیت اقتصادی ایران است.در واقع، دانشجویان بر این عقیده هستند که چنانچه به کشورهای توسعه یافته مهاجرت کنند وضعیت آنها حداقل سه برابر بهبود می یابد.هر چند وضعیت اقتصادی در ایران برای دانش آموختگان، نسبت به کشورهای توسعه یافته، تفاوت زیادی می کند اما این پژوهش بیان کننده آن است که، با وجود مشکلات و شکاف عمیقی که بین ایران کشورهای توسعه یافته بوجود دارد تنها بخش کمی از دانشجویان مایلند در خارج از کشور اقامت دائم نمایند.
در واقع، چنانچه وضعیت اقتصادی در ایران تغییر محسوسی کند و فاصله اقتصادی رو به کاهش گذارد و در زمینه مسائل علمی-آموزشی، اجتماعی-فرهنگی و سیاسی نیز دگرگونی محسوسی پدید آید، به احتمال زیاد، میزان مهاجرت دائمی دانش آمورختگان این رشته ها کاهش خواهد یافت و تنها انگیزه ای که موجب خواهد شد دانشجویان به خار جاز کشور مهاجرت کنند تحصیل و استفاده از امکانات و دانش کشورهای توسعه یافته است.این امر نه تنها برای کشور مضر نیست بلکه، در بلند مدت، دانش آموختگان می توانند با انتقال علم روز کشورهای توسعه یافته به داخل، به بالندگی کشور کمک نمایند.
دلیل اینهم بازار کار بسیار ضعیف این رشته در ایران است در حالیکه در سایر نقاط بازار بسیار مناسبی دارد. رشته اول کنکور ریاضی برق به خصوص الکترونیک است ولی پس از فارغ التحصیل شدن باید در مشاغلی کار کند که کمتر از تخصص خود بهره می برد. نباید این تعداد دانشجوی برق جذب شود. سخت ترین رشته با کمترین بازار. خب مجبورند جذب بازارهای دیگر شوند. یک مهندس از ابتدای تحصیل تا مهندس شدن در رشته برق حدود یک میلیون دلار هزینه می برد. ضرب کنید به 150000 مهاجرت . ببینید سالانه چه پولی از کشور خارج می گردد.