چرا منابع بانکها به سمت تولید نمی‌رود؟
پنجشنبه ۵ تير ۱۳۹۳ ساعت ۱۵:۳۰
کد مطلب: 367300
با نگاهی به موضع‌گیری‌های نمایندگان صنفی تولید، مسئولین و نمایندگان، می توان میزان موفقیت و یا عدم موفقیت بانکها در حمایت از تولید را مورد ارزیابی قرار داد:
محمدرضا دیانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران با انتقاد از عملکرد نظام پولی و بانکی کشور گفته است:« در شرایط فعلی بانکها بیشتر به زیرمجموعه‌های خود تسهیلات داده و تمایلی به ارائه تسهیلات به صنایع را ندارند. هم اکنون تولیدکنندگان منابع مناسبی را در سیستم بانکی دریافت نمی‌کنند که در همین راستا چندان نمی‌توان به توسعه صنعت در آینده امیدوار بود. وعده‌های اقتصادی دولت یازدهم تا زمان اصلاح نشدن نظام پولی و بانکی کشور قابل تحقق نخواهد بود.»
دیانی در ارتباط با بنگاه‌داری بانکها می‌گوید: «سیستم بانکی به جای انجام وظایف خود که همان جذب سپرده‌ها و ارائه تسهیلات است به سمت فعالیت‌های اقتصادی رفته است که این امر باعث شده تا آنها از وظیفه اصلی خود فاصله بگیرند.»
اتاق بازرگانی
اتاق بازرگانی که وجهه بازرگانی آن بسیار بیشتر از وجهه تولیدی آن است نیز نسبت به عملکرد نظام بانکی اعتراض دارد. غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران در رابطه با ارتباط نظام بانکی و بخش تولید با بیان اینکه ما خواستار این هستیم که اقدام لازم در خصوص عملکرد بانکها انجام شود، اذعان کرد: «آمارها روی کاغذ درست است ولی عملا هیچ‌گونه نقل و انتقالی برای بخش تولید انجام نشده است.»
یحیی آل‌اسحاق، عضو دیگر اتاق بازرگانی ایران و رییس اتاق بازرگانی تهران نیز با اشاره به وضعیت رابطه فعالان اقتصادی و نظام بانکی آن را رابطه‌ای پرچالش توصیف کرد که همه مسئولان کشوری در دولت، مجلس شورای اسلامی و نمایندگان بخش خصوصی و تشکل‌ها نسبت به آن وقوف دارند و اگر این مشکل هرچه سریع‌تر به سامان نرسد تداوم آن کل نظام اقتصادی کشور را زیر سوال خواهد برد.
مسئولان و نظام بانکی
عملکرد ناصحیح بانکها در هدایت مالی به سمت تولید، مورد انتقاد بسیاری از مسئولین قرار گرفته است. رئیس جمهور، وزیر صنعت، معدن و تجارت، رئیس مجلس، قائم مقام بانک مرکزی و بسیاری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از منتقدان نظام بانکی هستند که به اظهارات برخی از آنها در ادامه اشاره می شود:
محمدرضا نعمت زاده، وزیر صنعت معدن و تجارت بانکها را عامل پیری خود دانسته و گفته است: «از دست سیستم بانکی پیر شدم ولی آنقدر پیگیری می‌کنیم تا در نهایت به نتیجه برسد، ضمن اینکه اصل کار تولید به بانکها بر می‌گردد و اگر این بخش درست نباشد اقتصاد، تورم و اشتغال نیز درست نخواهد شد، بنابراین باید بدانند نباید تنها به دکان خود بچسبند.»
مشخص است که یکی از مصادیق دکان بانکها در کلام وزیر، شرکت های زیر مجموعه بانک ها است که به راحتی از منابع بانکی استفاده می‌کنند.
علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی یکی از مشکلاتی که در حال حاضر تولیدکنندگان چه در بخش های کشاوری و چه در بخش صنعتی با آن مواجه هستند را «عدم همکاری بانکها با بخش های تولیدی» اعلام کرده است.
کمال الدین پیرموذن،عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، اعتقاد دارد که ۹۰ درصد نمایندگان مجلس به عملکرد نظام بانکی در ارتباط با تولید اعتراض دارند
سید ناصر موسوی لارگانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز نسبت به فعالیت های نظام بانکی که غیر تولیدی است می‌گوید: «الان برخی از بانک های کشور به دنبال خرید و فروش ملک، زمین، کارخانه و حتی بورس بازی هستند.»
جالب اینجاست که حتی قائم مقام بانک مرکزی نیز منتقد وضعیت حمایت از تولید از سوی بانکها است. اکبر کمیجانی، قائم مقام بانک مرکزی، ضمن اشاره به رشد ۲۰ درصدی اعطای تسهیلات، گفته است: متأسفانه بخش زیادی از تسهیلات اعطایی سیستم بانکی به بخش تولید تزریق نشده است.
ابراز ناراحتی این مقام مسئول بانک مرکزی، نشان از این موضوع دارد که یکی از اهداف وجودی و شاید مهمترین هدف نظام بانکی، جمع آوری منابع و هدایت آنها به سمت تولید می باشد که این امر در نظام بانکی ما با مشکل جدی روبرو است.
دلایل انحراف تسهیلات نظام بانکی
به اعتقاد کارشناسان، یکی از مهمترین دلایل انحراف منابع بانکی و بی‌توجهی نظام بانکی به تولید را میتوان در شرکتداری بانکها دانست. در حال حاضر بانکها با تاسیس شرکت، خرید سهام بنگاه‌ها وسهام‌داری بنگاه‌ها، خود در نقش یک بنگاه اقتصادی رقیب سایر تولیدکنندگان شده‌اند. این مساله زمینه انحراف منابع بانک ها به سمت شرکت هایی که متعلق به بانک ها هستند، یا سهام آنها متعلق به بانک ها است، و یا به نوعی که با منافع اقتصادی بنگاه‌هایی که بانک سهامدار عمده آن است، را ایجاد کرده است.
دستور رئیس جمهور به بانکها
چهارشنبه هفته گذشته، اکبر ترکان، مشاور رئیس جمهور در برنامه تلویزیونی ثریا به دیدار رئیس جمهور با بانکها اشاره کرد و گفته است: «در جلسه اخیری که مدیران عامل بانکها با رییس جمهور داشته اند، دکتر روحانی شدیداً از عدم اجرای این بند قانونی (مرتبط با دارائی ها و شرکتداری بانک ها) گله کرده و دستور اکید برای واگذاری تمام شرکتهای زیرمجموعه بانکها را صادر کرده است»
با توجه به وضعیت نامناسب ارائه تسهیلات نظام بانکی کشور به بخش تولید، اجرایی شدن دستور رئیس جمهور به بانکها در ارتباط با فروش دارائی‌های خود و ممنوعیت در اعطای وام به شرکت های زیرمجموعه بانکها، بسیار راهگشا خواهد بود. همچنین ضرورت دارد که شورای پول و اعتبار که دولت دارای تعداد رای بیش از حد نصاب است (۶ عضو از ۱۱ عضو شورا از اعضای دولت می‌باشند) قوانین لازم را در راستای اجرایی شدن این دستور رئیس‌جمهور تصویب کند، تا الزامات اصلاح نظام بانکی هرچه بیشتر فراهم گردد.
