نگاهی به عملیات پیروزمندانه فتح‌المبین و بازتاب‌های آن؛
عملیاتی که آغاز فتح‌الفتوحات بود
+پیام امام خمینی به رزمندگان پیروز
يکشنبه ۱۱ فروردين ۱۳۹۲ ساعت ۱۶:۴۶
کد مطلب: 279105
عملیات فتح‌المبین در روز دوم فروردین 1361 با رمز «یا زهرا (سلام‌الله علیها)» در جبهه جنوب در منطقه غرب شوش و دزفول با وسعت حدود 2 هزار و 500 کیلومتر مربع به انجام رسید.
*استعداد ایران برای حضور در این عملیات
این عملیات با فرماندهی مشترک ارتش و سپاه با استعداد 35 گردان ارتش و 100 گردان از سپاه، جمعاً به تعداد حدود 100 هزار نفر نیرو صورت گرفت و در مقابل ارتش عراق از استعداد هفت تیپ زرهی، 20 تیپ پیاده، 10 گردان توپخانه معادل با حدود 80 هزار تا 160 هزار نیرو برخوردار بود.
در نهایت عملیات با پیروزی قاطع نیروهای ایران و آزادسازی حدود 2 هزار و 500 کیلومتر مربع از مناطق اشغال شده توسط عراق به پایان رسید.
*اهداف تثبیت شده توسط رزمندگان اسلام
آزادسازی بخش وسیعی از مناطق اشغال شده منطقه غرب شوش و دزفول، همچون سایت چهار و پنج رادار و ده‌ها روستای منطقه، انهدام دو لشکر عراق (10 زرهی و 1 مکانیزه)، دستیابی به خطوط پدافندی مناسب و استفاده از حداقل نیروهای خودی در آن خطوط، خارج کردن شهرهای شوش، اندیمشک و دزفول از تیررس آتش توپخانه دشمن، دور کردن آتش موثر دشمن از جاده اهواز ـ اندیمشک از اهداف تثبیت‌شده توسط رزمندگان اسلام در این عملیات بود.
*طراحی عملیات فتح‌المبین
با توجه به تلاش دشمن در آستانه عملیات فتح‌المبین (28 اسفندماه سال 60) و احتمال هوشیاری عراق نسبت به محورهای تهاجم نیروهای خودی و نیز تأثیرات تک دشمن در کشف معابر نفوذی، تأخیر در اجرای عملیات ضروری به نظر می‌رسید.
ضمن اینکه هنوز برخی از یگان‌های خودی از آمادگی لازم برخوردار نشده بودند، در پی این وضعیت و ایجاد تردید در تصمیم‌گیری فرماندهان، فرمانده کل سپاه به دیدار امام رفت و از ایشان درباره زمان شروع عملیات درخواست استخاره کرد.
امام در پاسخ به این درخواست ضمن خودداری از استخاره فرمودند: شما خودتان تصمیم بگیرید، اما اگر می‌خواهید می‌توانید برای طلب خیر از خداوند به قرآن رجوع کنید. پس از بازگشت فرمانده سپاه به منطقه به قرآن استخاره زده شد که سوره فتح آمد.
آیات این سوره وعده فتح، نصرت و مغانم کثیره (غنیمت‌های بسیار) می‌داد، بر همین اساس نام فتح‌المبین برای عملیات برگزیده شد؛ از سویی با خاتمه یافتن عملیات طریق‌القدس (هشتم آذرماه سال 60)، تلاش برای اجرای عملیات بعدی به منظور جلوگیری از قدرت تصمیم‌گیری، تجدید سازمان و تقویت روحیه دشمن آغاز شد. در این شرایط که نیروهای رزمنده ابتکار عمل در جنگ و پشت جبهه را در دست داشتند؛ دو منطقه «غرب دزفول» و «منطقه عمومی خرمشهر» (غرب کارون) نظر فرماندهان نظامی را به خود جلب کرده بود که الزاماً باید یکی از آنها برای اجرای عملیات انتخاب می‌شد.
پس از مدت‌ها بحث و بررسی، فرماندهان نیروی زمینی ارتش، منطقه خرمشهر و فرماندهان سپاه پاسداران، منطقه غرب دزفول را برای انجام عملیات بزرگ آینده پیشنهاد کردند که سرانجام منطقه پیشنهادی سپاه به دلایلی همچون تناسب یگان‌های خودی با وسعت این منطقه، تناسب شرایط طبیعی این منطقه با رزم قوای پیاده و ... به منظور انجام عملیات فتح‌المبین برگزیده شد.
طرح‌ریزی عملیات افتخارآفرین فتح‌المبین از اواسط آبان 1360 آغاز شد و پس از تلاش‌های مستمر و خستگی‌ناپذیر و انجام مشورت‌ها و هماهنگی‌های گسترده میان فرماندهان نظامی، سرانجام طرح عملیاتی شماره یک فتح‌المبین در اواخر دی‌ماه همان سال آماده شد.
روز 13 بهمن 1360 در پی یک نشست مشترک بین فرماندهان عمده سپاه و ارتش طرح یاد شده به یگان‌های عمده اجرایی ابلاغ و متعاقب دریافت اطلاعات جدید در 30 بهمن همان سال، طرح اولیه بازنگری شد و طرح شماره 2 در 13 اسفند انتشار یافت.
*ارزیابی عملیات
بدون تردید این عملیات از نظر وسعت، منطقه، شمار نیروهای شرکت‌‌کننده، تاکتیک عملیاتی و سرعت عمل نیروها در تأمین اهداف با اجرای مراحل عملیات، بسیار برجسته و با اهمیت بود. عملیات فتح‌المبین اگرچه در آستانه فرارسیدن سال جدید و در ایام نوروز انجام گرفت، اما این مسئله هیچ تأثیری بر جذب نیروهای مردمی نداشت.
این عملیات خفت‌بارترین شکست از ابتدای جنگ تا آن زمان را نصیب عراق کرد، این تهاجم به عقب‌نشینی عراق در سراسر خط جبهه در طول مرز ایران و عراق و نابودی سه لشکر عراق منجر شد.
*نتایج عملیات
آزادسازی 2 هزار و 500 کیلومتر مربع از خاک جمهوری اسلامی؛ شامل ده‌ها بخش و روستا، سایت چهار و پنج رادار، جاده مهم دزفول ـ دهلران و ... نزدیک شدن نیروهای خودی به مرز در منطقه غرب شوش و دزفول، خارج شدن شهرهای دزفول، اندیمشک و شوش و مراکز مهمی همچون پایگاه هوایی دزفول از تیررس توپخانه دشمن و دستیابی به چاه‌های نفت ابوقریب در ارتفاعات تینه، انهدام بیش از چهار لشکر، 361 تانک و نفربر، 18 هواپیما، 300 خودرو، 50 توپ و 30 دستگاه مهندسی ارتش عراق، به غنیمت گرفته شدن 320 تانک و نفربر، 500 خودرو، 165 توپ، 50 دستگاه مهندسی و مقادیر زیادی سلاح و تجهیزات انفرادی، به اسارت در آمدن بیش از 15 هزار تن سرباز بعثی و کشته و مجروح شدن بیش از 25 هزار نفر از نیروهای بعثی.
*بازتاب عملیات فتح‌المبین در رسانه‌های خارجی
رادیو امریکا
این رادیو در روز چهارم فروردین 1361 به نقل از روزنامه نیویورک تایمز و به گفته تحلیل‌گران آمریکایی می‌گوید:
حمله بزرگی که نیروهای ارتش ایران علیه واحدهای عراقی در منطقه دزفول آغاز کردند، ضربه‌ای کاری به افراد لشکر زرهی عراق که به جبهه نبرد منتقل شده بودند، فرود آورد؛ تحلیل‌گران این حمله را از نظر لجستیکی درخور توجه دانسته‌اند، اما حاضر نشدند ادعای ایران را در مورد پیروزی قبول کنند.
رادیو عمان
عراق اعلام کرد که نیروهایش طی نبردهای 24 ساعت گذشته در جبهه‌های نبرد، 81 نفر از نیروهای ایرانی را به قتل رسانده‌اند.
خبرگزاری عراق امروز به نقل از یک اطلاعیه نظامی گزارش داد که در منطقه اهواز 62 نفر از نیروهای ایران کشته شده‌اند، فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق شب گذشته اعلام کرده بود که نیروهای این کشور در جبهه‌های شوش و دزفول در استان خوزستان ایران، 12 تیپ نظامی ایران را متلاشی کرده و تعداد زیادی را به اسارت خود درآورده‌اند. (چهارم فروردین‌ماه سال 61)
رادیو رأس‌الخیمه
خبرگزاری عراق به نقل از گزارشگر خود در میدان‌های نبرد، گزارش داد که نیروهای عراقی در نخستین ساعات بامداد این روز، حمله گسترده و بزرگی را برای مقابله با نیروهای ایران که در منطقه شوش و دزفول، نیروهای عراق را مورد تهاجم قرار دادند، شروع کرده‌اند، این خبرگزاری می‌افزاید که لشکر 77 ایران به طور کامل نابود شده است. (چهارم فروردین‌ماه سال 61)
رادیو بی.بی.سی
یک سخنگوی ارتش عراق اخبار مربوط به پیروزی‌های اخیر ایران را در جبهه‌های جنگ بی‌اساس توصیف کرد؛ وی گفت که ایران از ابتدای جنگ تا به حال مدعی چنین پیروزی‌هایی بوده است؛ اما واحدهای نظامی عراق همچنان بر مواضع خود در داخل خاک ایران کاملاً مسلط هستند.
به دنبال اطلاعیه‌های نظامی سراسر کذب عراق، کشورهای حوزه خلیج فارس فقط اخبار واصله از شورای فرماندهی بعث را پخش و از پخش پیروزی‌های ایران خودداری می‌کنند، اما صدام طی پیام‌هایی به سمینار اسلامی در سریلانکا اعلام می‌کند که عراق هیچ چشمداشتی به خاک ایران نداشته و طالب صلح است.
این تصمیم و پیام صدام برای بسیاری از خبرگزاری‌ها روشن می‌کند که قدرت انهدام و گستردگی عملیّات تا چه حد بوده و چرا سردار قادسیه به موضع انفعال افتاده است.
به دنبال اظهارات صدام، خبرگزاری‌ها به شدت تحت تأثیر پیروزی‌های رزمندگان اسلام در عملیات فتح‌المبین قرار گرفته، به ناچار گوشه‌هایی از این پیروزی بزرگ را بازگو می‌کنند.
رادیو بی.بی.سی اذعان می‌کند که «کارشناسان امور اطلاعاتی در غرب اظهار می‌دارند؛ اکنون روشن شده است که ایران تا حدودی در جنگ‌های اخیر با عراق موفق بوده؛ با این حال عقیده بر آن است که موفقیت ایران قاطع نبوده است. (نوزدهم فروردین‌ماه سال 61)
رادیو لندن
در حالی که صدام حسین (رئیس جمهور عراق)، در مصاحبه‌ای که با یک روزنامه فرانسوی، پیروزی ایران در عقب راندن عراقی‌ها را انکار کرده است، طبق گزارش افرادی که در این روز از صحنه جنگ عراق با ایران بازدید کرده‌اند، نیروهای ایران آخرین حمله خود را علیه عراقی‌ها در منطقه شوش از ایالت خوزستان انجام داده‌اند و سپاه چهارم عراق را منهدم ساخته‌اند.
همین رادیو ادامه می‌دهد: خبرنگارانی که در ایران به دیدار از جبهه‌های جنگ رفته‌اند، تأیید می‌کنند که نیروهای عراقی در نبرد عظیمی در اطراف دزفول تلفات شدیدی را متحمل شده‌اند و ضایعات بسیاری بر تجهیزات آنان وارد آمده است.
*پیام حضرت امام(ره) به رزمندگان پیروز عملیات فتح‌المبین
قلم قاصر است که احساسات خویش را ابراز کنم...
رحمت واسعه خداوند بر آن مادران و پدرانی که شما شجاعان نبرد در میدان کارزار و مجاهدان با نفس در شب‌های نورانی را در دامن پاکشان تربیت کردند.
مژده باد بر شما جوانان برومند، در تحصیل رضای پروردگار که از بالاترین سنگرهای روحانی و معنوی است، شما در دو سنگر روحانی و جسمانی، ظاهری و باطنی پیروزید.
مبارک باد بر بقیه‌الله (ارواحنا له‌الفداء) وجود چنین رزمندگان ارزشمند و مجاهدان فی سبیل‌الله که آبروی اسلام را حفظ و ملت ایران را روسفید و مجاهدان راه خدا را سرافراز کردید، ملت بزرگ ایران و فرزندان اسلام به شما سلحشوران افتخار می‌کنند.
آفرین بر شما که میهن خود را بر بال فرشتگان نشاندید و در میان ملل جهان سرافراز کردید؛ مبارک باد بر ملت، چنین جوانان رزمنده‌ای و بر شما چنین ملت قدردانی که به مجرد فتح و پیروزی توسط رزمندگان به دعا و شادی برخاستید.
اینجانب از دور دست و بازوی قدرتمند شما را که دست خداوند بالای آن است، می‌بوسم و به این بوسه افتخار می‌کنم...یا لیتنی کنت معکم فافوز فوزاً عظیماً.
«روح‌الله الموسوی الخمینی»
بدین ترتیب رزمندگان اسلام با تثبیت این موفقیت بزرگ با شاد کردن قلب مراد قلب‌های پاک خود و ملت شریف ایران، فصل تازه‌ای را در در دفاع از آرمان خویش رقم زدند و معادله غرب را به سود ایران تغییر دادند.
اکنون در بازدید از خوزستان، بی‌شک جاذبه‌های حماسه بی‌بدیل فتح‌المبین می‌تواند شنیده‌هایی را به دیدنی عبرت‌آموز تبدیل کند تا فرزندان امروز ایران اسلامی درس رشادت و ایثار و آزادگی را برای فردای ایران فرا گیرند.
