آقای شمقدری! 300 فیلم چه شد؟

به گزارش جهان به نقل از آوینی فیلم، مديران سينمايي كه با وعده توليد ۳۰۰ فيلم در يك سال آمده بودند و صحبت هايي جدي از رونق دادن به توليدات سينمايي و ايجاد فرصت هاي بيشتري شغلي مي كردند، وضعيت ساخت و ساز فيلم را به سمتي پيش بردند كه امسال شاهد توليد ۹ فيلم تا ابتداي خردادماه هستيم. اين در وضعيتي است كه دو سال قبل در همين زمان ۱۶ فيلم در دست ساخت بود.

ابتداي خردادماه سال ۱۳۸۹ زماني كه ۹ ماه از روي كار آمدن شمقدري و تيمش مي گذشت ۱۵ فيلم آماده نمايش و اكران نشده، هشت فيلم در مرحله صداگذاري، ۹ فيلم در مرحله تدوين، ۱۶ فيلم در مرحله فيلمبرداري و ۱۰۱ فيلم در مرحله پيش توليد بودند. اين آمار در سال ۱۳۹۰ همين تاريخ به اين شكل درآمد كه ۱۰ فيلم آماده نمايش و اكران نشده، شش فيلم در مرحله صداگذاري، ۱۶ فيلم در مرحله تدوين، ۹ فيلم در مرحله فيلمبرداري و ۴۷ فيلم در مرحله پيش توليد قرار داشتند و امسال تا اول خرداد ۱۳۹۱، هفت فيلم آماده نمايش و اكران نشده، هشت فيلم در مرحله صداگذاري، هشت فيلم در مرحله تدوين، ۱۰ فيلم در مرحله فيلمبرداري و ۳۴ فيلم در مرحله پيش توليد هستند.

وعده هاي مديران براي رونق سينما
سالي كه شمقدري مسووليت سينماي ايران را برعهده گرفته بود، دو فيلم «اخراجي ها۲» ساخته مسعود ده نمكي و «درباره الي...» به كارگرداني اصغر فرهادي توانستند آمارهاي فروش را بالاببرند و همچنين اكران ماه رمضان به گونه يي طراحي شده بود كه از اين فرصت نمايشي كه معمولازمان نامناسبي براي نمايش عمومي آثار محسوب مي شود به بهترين شكل استفاده شود و سانس هاي شبانه نمايش فيلم ها راه اندازه شد و استقبال از اين طرح قابل توجه بود.

با وجود همه اين شرايط شمقدري در فاصله شش، هفت ماهه از پذيرش مسووليت، وضعيت عمومي سينما را چنين تشريح كرد: «سينماي ايران را در ۱۰ الي ۱۲ سال گذشته در مسير تخريب جلو بردند و در كمتر از دو الي سه سال شرايط را مناسب خواهيم كرد.»او در همان زمان از تمركز بر توليد فيلم در شهرستان ها صحبت كرده بود و اينكه مي توان با استفاده از ظرفيت هاي موجود در شهرستان ها آمار توليد فيلم را بالابرد و وعده ساخت ۳۰۰ فيلم در طول يك سال را داد.

شمقدري گفت: «بنا به مصوبه شوراي عالي هنر، ۳۰ درصد فيلم هاي صدا و سيما در حوزه معاونت سينمايي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ساخته و توليد خواهد شد. با توجه به اين دستورالعمل ۲۰۰ فيلم در شهرستان ها و صد فيلم در تهران طي سال آتي توليد و ساخته خواهد شد.» منظور از سال آتي در اين اظهارات شمقدري سال ۱۳۹۰ بود كه عملاچنين اتفاقي رخ نداد و گفته او درباره ساخت ۳۰۰ فيلم محقق نشد.

او دي ماه همان سال انتقادهاي خود را نسبت به سينما در دوره اصلاحات چنين بيان كرد: «وضعيت در دوران اصلاحات تاحدي پيشرفت داشت كه در آن دوران مضمون سينماي ايران تنها به سه عنوان ختم مي شود. اين در حالي است كه در سال هاي قبل از اين دوران تعداد مضامين سينمايي در حدود ۱۵سرفصل بود.

بر اين اساس در سال ۷۵ تعداد افرادي كه براي ديدن فيلم به سينما رفتند در حدود ۵۶ ميليون نفر بود در حالي كه اين رقم در سال ۷۹ به ۱۳ميليون نفر كاهش يافت. يكي از دلايل عمده در كاهش تعداد افراد، نبود فيلم هايي با محتواي مناسب براي خانواده هاي ايراني بود.» نكته قابل توجه درباره اين بخش از سخنان شمقدري دو موضوع تعداد مخاطب و حضور خانواده ها در سينماست كه اولابراساس آمار به دست آمده در سال جاري كاهش مخاطب موضوعي بسيار مهم و تهديدكننده است و نكته دوم اينكه دو فيلم اكران نوروزي كه در جريان نمايش از پرده پايين آمدند با همين صفت مناسب نبودن براي خانواده ها امكان ادامه نمايش نيافتند.

شمقدري البته ماجراي توليد ۳۰۰ فيلم در سال را يك سال بعد از صحبت هاي قبلي خود چنين اصلاح كرد كه او برنامه پنج ساله براي رساندن سينماي ايران به اين حجم از توليدات را دارد و ماجرا را چنين تشريح كرد: «سينماي ايران در آستانه تغيير و تحولات بزرگي است كه نمونه آن افزايش توليد سالانه تا ۳۰۰ فيلم در پنج سال آينده است كه ۳۰درصد اين فيلم ها قرار است با توجه به الگوي توليد مشترك ساخته شوند.»

در اين مدت سينماي ايران فيلم هايي داشته كه در خارج از كشور توليد شده اند، اما اتفاق توليد مشترك هنوز رخ نداده است و براساس گفته شمقدري قرار است يك سال بعد از پايان مهلت چهار ساله مديريت شمقدري توليدات سينماي ايران به ۳۰۰ فيلم برسد كه كاهش جدي ساخت و ساز فيلم سينمايي همچنان افق روشني در اين زمينه پيش رو قرار نمي دهد.

عليرضا سجادپور مديركل اداره نظارت و ارزشيابي نيز ماجراي توليد ۳۰۰ فيلم در سال را كه كاملابا ظرفيت موجود براي اكران در تضاد است، چنين مطرح كرد: «تعداد فيلم هايي كه در سال براي نمايش مجوز داده مي شوند ۵۰ تا ۷۰ فيلم است، چون متقاضي اكران بيشتر از اين تعداد و سالن هاي نمايش هم محدود است، پيشنهاد دادم به ۳۰۰ فيلم مجوز نمايش بدهيم كه كمبود فيلم هاي خانگي نيز جبران شده و تعداد متقاضيان هم كمتر شود، اما از بين اين ۳۰۰ فيلم بهترين ها را براي اكران در سالن هاي سينما انتخاب كنيم. البته تنها محل نمايش فيلم ها، سالن هاي سينما نيستند، ما جشنواره هاي داخلي و خارجي مختلفي داريم و در كنار اينها بحث اكران هاي خصوصي هم مطرح مي شود.»

فرصتي جدي براي فيلمسازاني ناشناس
سه سال اخير فرصتي جدي براي ورود چهره هاي تازه به سينما بوده كه اين موضوع از دو جهت قابل توجه است، اول اينكه برخي از توليدات اين فيلمسازان تازه كار با هزينه هاي بالايي توليد شده و معمولانتيجه كار كمتر از آنچه كه توقع مي رفته به دست آمده است و نكته دوم اينكه گرايش جدي به فعاليت اين گروه در سينما در وضعيتي است كه تامين بودجه در سينما دشوار و دست بسياري از فيلمسازان برجسته ايراني از اين حمايت ها كوتاه است.

مهدي گلستانه، عباس مراديان، حميدرضا چاركچيان، يعقوب غفاري، انوار بلوچ، محمدامين همداني، احمد عبداللهيان، احسان عبدي پور، روح الله سهرابي، صادق دقيقي، علي نوري اسكويي، اشكان رهگذر، محسن ربيعي، پدرام عليزاده، اسماعيل رحيم پور، سيدمجتبي اسدي پور و مهرداد غفارزاده از جمله كارگرداناني هستند كه در اين سه سال فيلم هاي اول يا دوم خود را ساخته اند كه البته اينها تعدادي از فيلمسازان تازه كار هستند كه نتيجه فيلم شان نيز درباره آناني كه اثرشان به نمايش درآمده كارهايي قابل توجه در سينما نبوده اند.

البته چاركچيان از جمله معدود چهره هاي اين جمع است كه مي توان پيشينه دستياري و همكاري با كارگرداني سرشناس همچون ابراهيم حاتمي كيا را در كارنامه او ديد.

سرگرداني سينما
مديران مدعي سينماي ايران بعد از سه سال دستاوردي قابل توجه ندارند كه بتوان به آن اتكا كرد و از سوي ديگر وعده هاي خودشان به نتيجه نرسيده و حتي باز كردن درهاي سينما براي ورود بي قاعده و قانون فيلمسازان جوان نتوانسته زمينه ساز بروز استعدادهايي خارق العاده براي پربار كردن سينما در سال هاي آينده شود.

كاهش كمي و نسبتا كيفي توليدات سينماي ايران نشان مي دهد، فاصله ها از رسيدن به آمار توليد ۳۰۰ فيلم در سال به گونه يي كه مخاطب را بيش از پيش به سينماي داخلي علاقه مند كند بسيار بيشتر از قبل شده است و كاهش جدي مخاطب و كم تعداد بودن سينماگران سرشناس در ميان توليدكنندگان آثار دليل اين مدعاست.